Yeni araştırma: Glifosat kanserle bağlantılı, STK’lar ‘yasaklansın’ dedi

Avrupa’da çevre örgütleri, tarımda yaygın olarak kullanılan ve tartışmalı bir ot ilacı (herbisit) olan glifosatın yasaklanması çağrısında bulundu.

Bu çağrının temelinde, hayvanlar üzerinde şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı çalışma yer alıyor. Binlerce fare üzerinde yürütülen araştırma, glifosatın kanser oluşumunu önemli ölçüde artırdığını ortaya koydu.

Environmental Health dergisinde yayımlanan çalışmada, hem saf glifosat hem de Bayer’in Roundup gibi ticari formları, farelerde doza bağlı olarak iyi huylu ve kötü huylu tümörlerde artışa neden oldu. Bu artış, her iki cinsiyette de gözlemlendi ve Avrupa Birliği’nin “güvenli” kabul ettiği doz seviyelerinde meydana geldi.

Araştırmayı yürüten ekip, sonuçların insanlar üzerindeki doğrudan etkisine dair kesin bir kanıt sunmadığını, ancak gerçek yaşamda glifosat maruziyeti ile bazı kanser türleri arasında kurulan epidemiyolojik bağlantıları desteklediğini ifade etti.

AVRUPA GÜVENLİK STANDARTLARINI KARŞILAMIYOR

Araştırmanın ardından harekete geçen Pan Europe ve Générations Futures gibi önde gelen çevre örgütleri, glifosatın Avrupa mevzuatındaki güvenlik kriterlerine uymadığını belirterek tamamen yasaklanmasını talep etti.

Pan Europe’tan Angeliki Lysimachou, “Glifosat açıkça Avrupa hukukunun güvenlik gerekliliklerini karşılamıyor” dedi.

SİYASİ VE KURUMSAL TARTIŞMALAR

Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) bağlı Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), glifosatı “muhtemel kanserojen” olarak sınıflandırsa da, Avrupa’daki bazı sağlık kurumları bu riskin “kritik düzeyde” olmadığı görüşünde. Bu görüş ayrılığı, çoğunlukla hangi çalışmaların temel alındığına göre değişiyor.

Glifosat, 2023 yılında Avrupa Birliği’nde yeniden onay alarak kullanımına devam etti. Fransa ve Belçika’da bireysel kullanım için yasaklanmış olsa da, tarımda belirli koşullar altında hâlâ izin veriliyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, daha önce glifosatı yasaklayacağını açıklamasına rağmen, bu vaadini esnetti. Macron, bu değişikliği, “alternatif bulmanın zorluğu” ile gerekçelendirdi.

BAYER ŞİRKETİ ENDİŞELİ

Glifosatın patent sahibi olan Bayer, son yıllarda glifosatla bağlantılı sağlık sorunları nedeniyle çok sayıda davayla karşı karşıya kaldı. Şirket, 2025 baharında yaptığı açıklamada, glifosatın gelecekteki ticari başarısı konusunda şüpheleri olduğunu ifade etti.