ABD'nin Suriye'de "rejimi destekleyen taraflara yaptırım ve kısıtlamalar uygulanmasını içeren" Caesar yasası, daha uygulamaya girmeden Suriye'de piyasalar iyiden iyiye ısınmaya başladı.

Suriye lirası son günlerde dolar karşısında hızlı değer kaybı yaşamaya devam ediyor. 2019'un son aylarında dolar karşısında yüzde 100'e yakın değer kaybı yaşayan Suriye lirası, son günlerde değer kaybetmeye devam ediyor.

Geçtiğimiz hafta, bir Amerikan doları 1200 Suriye lirasından işlem görürken, son birkaç günde hızlı bir tırmanışa geçen dolar, 1400 lirayı aştı.

HAZİRAN AYINDA PİYASALARDA CİDDİ DALGALANMA BEKLENİYOR

Ekonomistler, Suriye lirasındaki değer kaybının Caesar yasasının uygulamaya konulacağı Haziran ayına kadar devam edeceğini ve en büyük değer kaybının ise yasanın devreye konulmasından sonra yaşanacağını belirtiyor.

ABD senatosunda 18 Aralık'ta kabul edilen "Caesar Suriye Sivil Koruma Yasası" 21 Aralık'ta da ABD Başkanı Donald Trump tarafından onaylanmıştı. Yürürlüğe giren yasanın 6 ay içerisinde uygulamaya konulacağı açıklanmıştı.

JEFFREY SİNYALİ VERMİŞTİ

Ancak ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada, ABD'nin yaptırımlarının devreye konulacağını ve Avrupa Birliği'nin yaptırımlarını da desteklediklerini söylemişti.

CAESAR YASASI HANGİ YAPTIRIMLARI ÖNGÖRÜYOR?

Caesar Yasası kaba haliyle şu yaptırımları öngörüyor:

- Suriye devlet başkanı Beşşar Esad, bakanlar, milletvekilleri ve Suriye rejiminin çeşitli kademeleri ile rejime fon sağlayan ve yardım eden kişi ve kurumlara yönelik yaptırımlar,

- Hizbullah ve onunla ilintili şirketlere yeni yaptırımların uygulanması,

- Yasa, başta altyapı, askeri bakım ve enerji sektörü olmak üzere Suriye’nin üretim merkezlerine de yaptırımlar uygulanması,

- Suriye rejimine destek veren Rusya ve İran'a da yaptırım uygulanması sinyalleri,

- Suriye Merkez Bankası'nın kara para aklayan bankalar arasına konulması,

- Rejime kaynak ve fon sağlayan yabancı kişilerin mal varlıklarının dondurulması ve seyehat vizelerinin dondurulması,

- Suriye Hava Yolları için yedek parça ve bakım hizmeti sağlayanların yanı sıra Suriye hükümeti tarafından yürütülen yeniden yapılanma projelerinde yer alanlar ve Suriye'deki enerji sektörünü destekleyenler,

- Savaş suçlarının incelenmesi ve belgelenmesini hedefleyen kuruluşların desteklenmesi,

- Suriye rejiminin kontrolü altındaki alanlarda yeniden yapılanma projelerini engelleme gibi birçok yaptırımı öngörüyor.

Suriye rejimini mali olarak çökertme ya da siyasi çözüm masasına oturtmayı hedefleyen yasanın Haziran ayında uygulamaya konulması bekleniyor. Ancak daha yasa uygulamaya girmeden Suriye lirası dolar karşısında çok hızlı değer kaybı yaşıyor.

SURİYE LİRASININ DOLAR KARŞISINDA YAŞADIĞI DEĞER KAYBI

Suriye iç savaşının başladığı 2011 yılında bir Amerikan doları 47 Suriye lirası iken, bugün bir Amerikan doları 1400 Suriye lirasını çoktan aştı.

Caesar yasası gibi büyük çaplı mali yaptırımların devrede olmadığı geçtiğimiz 9 yılda Suriye lirasının yaşadığı değer kaybının son yaptırımlarla birlikte çok daha fazla değer kaybı yaşayacağı tahmin ediliyor.

Savaş yılları boyunca zaman zaman büyük dalgalanmalar yaşayan Suriye lirasının Amerikan doları karşısında yaşadığı değer kaybının ortalaması şu şekilde:

2011: 1 ABD doları = 47 Suriye lirası

2012: 1 ABD doları = 70 Suriye lirası

2013: 1 ABD doları = 300 Suriye lirası

2014: 1 ABD doları = 440 Suriye lirası

2015: 1 ABD doları = 590 Suriye lirası

2016: 1 ABD doları = 600 Suriye lirası

2017: 1 ABD doları = 470 Suriye lirası

2018: 1 ABD doları = 460 Suriye lirası

2019: 1 ABD doları = 1000 Suriye lirası

2020 (şimdiye kadar): 1 ABD doları = 1400 Suriye lirası.

FATURA YİNE HALKA ÇIKACAK!

Savaşın yanı sıra ekonomik olarak da büyük çöküntü yaşayan Suriye'de son yaptırımlardan en çok etkilenecek olan da yine halk olacak.

Savaş nedeniyle üretimin büyük oradan düştüğü ülke, en temel gereksinimlerinin büyük bölümünü bile ithal ederek karşılıyor.

Ekonomistler, Caesar yasasının uygulamaya konulmasıyla birlikte Suriye lirasının değer kaybının çok daha artacağını ve bunun da temel yaşamsal maddelere erişimde zorluklar, göç ve şiddetin artabileceğini belirtiyor.