GİRİŞ:

Türkiye’deki erkek şiddeti, Bianet’in ulusal ve yerel basına yansıyan haberlere dayanarak hazırladığı aylık çeteleye göre sadece 11 ayda en az 237 kadının canını aldı. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun (KCDP) rakamlarına göre ise bu sayı 285. Cinayetlerin yanı sıra bir o kadar kadın taciz ve tecavüze uğrarken bu sayılar arasında çocuk istismarı da yüksek rakamlara ulaştı.

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun 2016’da hazırladığı rapora göre 328 kadın erkek şiddetiyle öldürüldü. Bu da diğer yıllara oranla sayının arttığını gösteriyordu. Bir başka veri ise bu cinayetlerin ve şiddetin OHAL koşullarında bu seviyeye ulaşmasıydı. 2017’yi geride bırakırken Aralık ayı cinayet rakamları tam olarak netleşmemekle beraber, şiddetin önüne ciddi anlamda geçilemediği görülüyor.

ÇIKARILAN YASALAR ŞİDDETİ KÖRÜKLEDİ

Elbette kadına yönelik şiddetin tetikleyicisi ve uygulayıcısı sadece erkekler değil. AKP hükümeti çıkardığı yasalarla birçok tartışmayı beraberinde getirdiği gibi kadınları erkek şiddetine maruz bırakmaya ve açık hedef haline getirmeye devam eden kararlara imza attı.

Medeni Kanun’un yeniden düzenlenmesi, Müftülük Yasası’nın kabul edilmesi; 6284 Sayılı Kadınları Koruma Kanunu’nun muhafazakar çevreler tarafından tartışmaya açılıp değiştirilmesi yönünde baskılar yapılması ve hükümetin de buna olan eğilimi... Bunlar 2017’de özellikle en çok tartışılan düzenlemeler oldu. 2016’da çocuk yaşta evlenmelerin önünü açabilecek bir yasal düzenlemeyi baskılar sonrası geri çeken AKP 2017’de, gelen tepkilerle geri adım atmasının rövanşını bir nevi bu düzenlemelerle aldı.

2017 KADIN MÜCADELESİ VE OLAYLAR

2017 özellikle yaz aylarında kadınların ‘giyim kuşamına’ yönelik saldırılar gerçekleşti. Birçok kadın dolmuşta, sokakta ya da kamusal alanda şort veya etek giydiği için bu tarz saldırılara maruz kaldı. 2017’nin kadına yönelik şiddet olaylarının muhafazakarlaşması olarak yorumlanabilecek bu olaylar ‘Kıyafetime Karışma’ diyen kadınlar tarafından yaygın olarak protesto edildi. Kamuoyundan da birçok tepki alan fiziksel saldırılar vb. olaylarda yargı ilk olarak zanlıları serbest bıraksa da daha sonra yapılan itirazlar üzerine benzeri davalardaki kararlar; ‘halkı kin ve nefrete sevk etmek’ kapsamında değerlendirildi. Hükümet cephesi her ne kadar olanları ‘halkı ayrıştırmaya çalışıyorlar’ diyerek yorumlamaya ve münferit olarak değerlendirmeler yapmaya devam etse de tepkiler geri adım atmasını önlemedi.

Öte yandan kadınlar, ‘Müftülük Yasası’na yine alanlarda ve birçok platformda karşı çıktı.
Medeni Kanun’un yeniden dizayn edilmesi, eğitim müfredatındaki özellikle kadınlara yönelik ayrımcı ve muhafazakar dönüşüm, kadınların mücadele alanlarından ve takvimlerinden çıkmayan en önemli gündem maddeleri arasında yer aldı.

OHAL İLE BİRLİKTE KAPATILAN KADIN KURUMLARI

Erkek şiddetine maruz kalan kadınlar OHAL’le birlikte bizzat devletin de hedefindeydi. 2016’nın son aylarında OHAL’le birlikte kayyum atanan DBP’li belediyelerin bünyesinde bulunan birçok kadın kurumu ve bölümü de kapatıldı. Bu süreçte kapatılan kadın kurumlarının sayısı 52.

Kurumlarsa şöyle: Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi: Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezi (DİKASUM), Kayapınar: Ekin Ceren, Sur: Amida Kadın Danışmanlık Merkezi, Yenişehir: Roza Kadın Merkezi, Bismil: Nûjin Kadın Merkezi, Lice: Nûjiyan Kadın Merkezi, Silvan: Meya Kadın Merkezi, Hani: Kadın Merkezi, Kulp: Zozan Eren Kadın Merkezi, Şırnak: Zahide Kadın Merkezi, Silopi: Viyan Kadın Merkezi , Cizre: Sitiya Zîn Kadın Merkezi, Batman: Selis Kadın Merkezi, Bitlis: Dilan Kadın Dayanışma Merkezi, Mardin: Arîn Kadın Merkezi, Kızıltepe: Nûda Kadın Merkezi, Nusaybin: Gulşîlav Kadın Merkezi, Derik: Peljin Kadın Merkezi, Dargeçit: Çiçek Kadın Merkezi, Mazıdağı: Rewşen Kadın Merkezi, Halfeti: Sara Kadın Merkezi, Viranşehir: Berjin Amara Kadın Merkezi, Van: Rojin Kadın Yaşam Merkezi, İpekyolu: Maya Kadın Yaşam Merkezi, Erciş: Kadın Destek Evi, Edremit: Kadın politikaları Müdürlüğü, Bahçesaray: Bahçesaray Kadın Yaşam Merkezi, Hakkari: Binevş Kadın Merkezi, Çukurca: Bervar Kadın Merkezi, Şemdinli: Nûjin Kadın Merkezi, Varto: Savuşka Kadın Merkezi, Dersim: Yaşam Kadın Merkezi, Doğubayazıt: Sema Yüce Kadın Merkezi, Siirt: Berfîn Kadın Merkezi, Akdeniz: Îştar Kadın Merkezi.

KADINLAR NEDEN ve KİMLER TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜ?

2017’de öldürülen yaklaşık 300 kadın da bir önceki yıllara benzer sebeplerden yaşamını yitirdi. Bunlar arasında başlıcaları: Boşanmak istemek, barışma talebine ret, ekonomik sebepler, başkasına uygulanan şiddeti önlerken, kendi hayatlarına dair karar alma isteği.

Kadınlar çoğunlukla eşleri, eski eşleri, kardeşleri, oğulları ve akrabaları tarafından katledildi.

Kadın cinayetlerinde ortaya çıkan tablodaki en çarpıcı veri ise birçoğunun devlet korumasında olduğu halde öldürülmesiydi.

2017’nin sonlarına doğru erkekler kadınlara zarar veremeyince bu defa çocuklarını katletti. Özellikle yaşanan bu son vakalar 6284 sayılı koruma kanunun muhafazakâr çevreler tarafından tartışılmasına bahane oldu. Yeni Akit Gazetesi’nin başını çektiği güruh, çocukların öldürülmesini ‘erkeğin evden uzaklaştırılması’na ve gururunun yıpranmasına bağladı. Bunu da 6284 sayılı kanunun yeniden düzenlemesiyle çözülebileceğini sıkça tartıştı ve tartışmaya da devam ediyor.

2017’DE AY AY KADIN CİNAYETİ VE ŞİDDETİ VERİLERİ:
 

1. OCAK:
   Bianet rakamları: Erkekler Ocak’ta 29 kadın öldürdü, altı kadına tecavüz etti, altı kadını taciz etti, 27 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu, 23 kadına şiddet uyguladı.
   
   KCDP rakamları: 37 kadın öldürüldü, 34 çocuk istismara uğradı, bir bebek istismar sonucu hayatını kaybetti. 14 Kadın cinsel şiddete maruz kaldı.
    
2. ŞUBAT:
   Bianet rakamları: Erkekler Şubat'ta 24 kadın öldürdü, yedi kadına tecavüz etti, 11 kadını taciz etti, 21 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu, 28 kadını yaraladı.
   
   KCDP rakamları: 30 kadın erkekler tarafından öldürüldü, 19 kadına cinsel şiddet uygulandı, 14 çocuk istismara uğradı.
    
3. MART:
   Bianet rakamları: Erkekler tarafından Mart’ta 29 kadın ve 3 çocuk öldürüldü, beş kadına tecavüz edildi; 38 kadına zorla seks işçiliği yaptırıldı, 12 kadını taciz edildi, 68 kız çocuğuna cinsel istismarda bulunuldu, 39 kadın da yaralandı.
   
   KCDP rakamları: Mart ayında tam 35 kadın öldürüldü. 14 kadına cinsel şiddet uygulandı. En az 63 çocuk istismara uğradı.
    
4. NİSAN:
   Bianet rakamları: Nisan’da erkeler, 19 kadın öldürdü, en az 10 kadına tecavüz etti, dokuz kadını taciz etti, 30 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu, 16 kadına şiddet uyguladı/yaraladı.
   
   KCDP rakamları: 30 kadın öldürüldü, 33 çocuk istismara uğradı, 28 kadın da cinsel saldırıya maruz kaldı.
    
5. MAYIS:
   Bianet rakamları: Erkekler Mayıs'ta 29 kadın, üç kız çocuğu öldürdü, 10 kadına tecavüz etti, 26 kadına zorla seks işçiliği yaptırdı, 10 kadına cinsel tacizde bulundu, 26 çocuğa cinsel istismarda bulundu, 34 kadına şiddet uyguladı.
   
   KCDP rakamları: 39 kadın öldürüldü. 38 çocuk istismara uğradı, 17 kadına cinsel şiddet uygulandı.
    
6. HAZİRAN:
   Bianet rakamları: Haziran’da 18 kadın ve bir kız çocuğu ile cinayete engel olmak isteyen iki erkeği öldürdü; en az yedi kadına tecavüz etti; 51 kadını taciz etti; 20 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu; 44 kadını yaraladı.
   
   KCDP rakamları: 35 kadın öldürüldü, 17 çocuk istismara uğradı, 47 kadına cinsel şiddet uygulandı.
    
7. TEMMUZ:
   Bianet rakamları: Erkekler Temmuz’da 20 kadın, bir kız çocuğu, bir bebeği ve o sırada kadınların yanında olan ve/veya şiddete engel olmaya çalışan beş erkeği öldürdü; en az beş kadına tecavüz etti; 25 kadını taciz etti; 23 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu; 53 kadını yaraladı.
   
   KCDP rakamları: 28 Kadın öldürüldü, 27 çocuk istismara maruz kaldı, 23 kadına cinsel şiddet uygulandı, 8 kadının yaşam tarzına saldırıldı.
    
8. AĞUSTOS:
   Bianet rakamları: Erkekler Ağustos’ta 13 kadın ve yanlarındaki beş erkeği öldürdü; yedi kadına tecavüz etti; 61 kadına zorla seks işçiliği yaptırdı; 35 kadını taciz etti; 21 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu; 41 kadını ve kız çocuğunu yaraladı.
   
   KCDP rakamları: 27 Kadın öldürüldü, 26 çocuk istismara maruz kaldı, 25 kadına cinsel şiddet uygulandı, 4 kadının yaşam tarzına saldırıldı.
    
9. EYLÜL:
   Bianet rakamları: Eylül’de en az 28 kadın öldürdü, yedi kadına tecavüz etti, 29 kadını taciz etti, 22 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu, 28 kadını yaraladı.
   
   KCDP rakamları: 37 Kadın öldürüldü, 33 çocuk istismara maruz kaldı, 27 kadına cinsel şiddet uygulandı.
    
10. EKİM:
    Bianet rakamları: Ekim’de en az 31 kadını öldürdü, 13 kadına tecavüz etti, 17 kadını taciz etti, 28 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu, 32 kadına şiddet uyguladı.
    
    KCDP rakamları: 40 Kadın öldürüldü, 32 çocuk istismara maruz kaldı, 25 kadına cinsel şiddet uygulandı.
     
11. KASIM:
    Bianet rakamları: Kasım’da en az 15 kadını ve üç çocuğu öldürdü, 9 kadına tecavüz etti, 16 kadını taciz etti, 58 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu, 35 kadına şiddet uyguladı.
    
    KCDP rakamları: 27 Kadın öldürüldü, 29 çocuk istismara maruz kaldı, 39 kadına cinsel şiddet uygulandı.

YARIN: “Kadınlar aleyhine yasal düzenlemeler yapıldığı ciddi bir süreçteyiz”