Norveç Mülteci Konseyi (NRC) ve İç Yerinden Edilme İzleme Merkezi (IDMC) tarafından salı günü yayımlanan rapora göre, son altı yılda ülke içinde yerinden edilenlerin sayısı yüzde 50 arttı. Bu da 83,4 milyon kişiye denk gelirken, Almanya’nın nüfusuna eşdeğer. 

Raporda, iç göçün çoğunlukla çatışma, yoksulluk ve iklim krizinin kesişim noktasında meydana geldiği ve en çok kırılgan grupları etkilediği vurgulandı. 

IDMC Direktörü Alexandra Bilak, "Yerinden edilme, en savunmasız olanları en sert şekilde vuran, kesişen krizlerin bir sonucudur" dedi.

YÜZDE 90’I ŞİDDET VE SAVAŞ NEDENİYLE

Rapora göre, zorla yerinden edilmelerin yüzde 90’ı savaşlar ve şiddet nedeniyle gerçekleşti. 2024 sonunda bu şekilde yerinden edilenlerin sayısı 73,5 milyona ulaştı. 2018’e göre yüzde 80’lik bir artış söz konusu.

Aynı zamanda iklim felaketleri nedeniyle de yaklaşık 10 milyon kişi yaşadığı yeri terk etmek zorunda kaldı. Bu rakam son beş yılda iki katına çıktı. Yerinden edilmelerin üçte birinin, hem çatışmalar hem de felaketlerle karşı karşıya kalan ülkelerde gerçekleştiği belirtiliyor; bu durum son 15 yılda üç katına çıktı.

SADECE SUDAN’DA 11,6 MİLYON KİŞİ YERİNDEN EDİLDİ

2024 sonu itibarıyla, aralarında Sudan, Suriye ve Kongo’nun da bulunduğu 10 ülke, her biri 3 milyondan fazla iç göç mağduru barındırıyor. Sudan, 11,6 milyonla tarihte tek bir ülkede kaydedilmiş en yüksek iç göç rakamına ulaştı.

Gazze Şeridi’nde, 2024 sonunda neredeyse tüm nüfus yerinden edilmiş durumdaydı, üstelik bu durum 18 Mart’ta İsrail’in yeniden başlattığı bombardımanlardan önce gerçekleşmişti.

ABD’DE AFETLER NEDENİYLE 11 MİLYON KİŞİ YERİNDEN EDİLDİ

ABD, 2024’te başta Helene ve Milton kasırgaları olmak üzere birçok büyük fırtına nedeniyle 11 milyon iç yerinden edilme kaydetti. Bu, dünya genelindeki afet kaynaklı yerinden edilmelerin neredeyse yüzde 25’ine karşılık geliyor. Afetlerin yüzde 99,5’i hava olayları kaynaklı olup iklim değişikliğiyle doğrudan bağlantılı.

KÜRESEL DAYANIŞMA İÇİN ALARM ZİLİ 

Raporda, yerinden edilmeye neden olan olayların çoğunun birbiriyle bağlantılı olduğu ve bu nedenle krizlerin daha karmaşık hale geldiği, çözümlerin ise zorlaştığı belirtildi.

Ayrıca, yerinden edilenlerin genellikle mülteciler kadar uluslararası ilgi görmediğine dikkat çekildi. NRC Genel Sekreteri Jan Egeland, "Bu yılın rakamları, küresel dayanışma için bir uyarı niteliğinde" diyerek yardım çağrısında bulundu. Egeland, Donald Trump döneminde ABD’nin yardımları askıya almasının da insani yardım sistemini ciddi şekilde zorladığını hatırlattı.