İran’dan sınırdışı edilen Afgan krizi: BM ‘acil durum’ ilan etti

İran’ın ülkedeki “yasadışı” olarak tanımladığı milyonlarca Afgan’a 6 Temmuz’a kadar ülkeyi terk etmeleri için verdiği sürenin dolması öncesinde, on binlerce Afgan sınırı geçti.

Birleşmiş Milletler (BM), Afganistan sınır kapılarında insani kriz yaşandığını belirterek bölgede “acil durum” önlemleri aldığını duyurdu.

BM’ye göre yalnızca 1 Temmuz günü, batıdaki Herat vilayetinde bulunan İslam Kale sınır kapısından 43 binden fazla kişi geçti. AFP’ye açıklamada bulunan UNICEF’in Afganistan temsilcisi Taceddin Oyewale, yaşananları “zaten kronik bir krizle karşı karşıya olan Afganistan için ciddi bir acil durum” olarak nitelendirdi.

Bu yıl içinde İran ve Pakistan’dan dönen Afganların sayısı 1,4 milyonu aştı. Oyewale’ye göre bu kitlesel geri dönüşte dikkat çeken en önemli unsur, geri dönenlerin %25’inin çocuklardan oluşması. Önceden tekil erkeklerin döndüğü görülürken, artık bütün aileler çok az mal ve parayla sınırı geçiyor.

BM, sınır noktalarındaki su, hijyen, aşı, beslenme ve çocuk alanları gibi temel insani hizmetleri artırmaya yönelik acil eylem planı başlattı. Ancak İslam Kale gibi sınır bölgelerinin, gelen binlerce kişiyi karşılamakta altyapı açısından yetersiz olduğu belirtiliyor.

Afgan göçmenler, İran’da maruz kaldıkları baskı, gözaltı ve sınır dışı işlemleri nedeniyle ülkeyi terk ettiklerini ifade ediyor. 

Haziran ayında yalnızca İran’dan 250 binden fazla Afgan ülkesine döndü. İran yönetimi, mayıs sonunda aldığı kararla ülkedeki 4 milyon “yasa dışı” Afgan’ın sınır dışı edilmesi için 6 Temmuz tarihini son gün olarak belirlemişti.

BM, göçmen örgütleri ve Taliban yetkilileri, uluslararası toplumun Afganistan’a acil yardım göndermesi gerektiğini vurguluyor. Afganistan, zaten açlık, kuraklık ve ekonomik krizle boğuşurken, bu kitlesel dönüş ülkeyi daha da kırılgan bir hale getirmiş durumda.