New England Journal of Medicine (NEJM) tarafından yayınlanan ve Amerikan hükümetinin finanse ettiği araştırmaya göre, yeni koronavirüs insan bedeni dışında farklı yüzeylerde, hatta açık havada bir kaç saat hayatta kalabiliyor.

Araştırmanın yazarları, Covid-19 salgınından sorumlu virüsün, SARS’a (Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromu) koronavirüsle eş değerde açık havada yaşayabilme düzeyine sahip olduğunu kaydetti.

SARS virüsü 2002 ile 2003 yılları arsında dünya genelinde 8 bini aşkın kişiye bulaşmış, yaklaşık 800 kişinin ölümüne yol açmıştı.

Araştırmamın sonuçları Covid-19’in semptom göstermeyen bir taşıyıcı tarafından bir başkasına daha kolaylıkla bulaştırabileceği anlamına geliyor. Covid-19’un yüzeyler üzerinde bulaşma riski, SARS’tan daha yüksek.

Tecrübeler, yeni koronavirüsün plastik veya paslanmaz çelik üzerinde iki ila üç gün, karton üzerinde 24 saat, bakırda dört saat boyunca dayanabileceğini gösteriyor. Virüsün ilk çıktığı günlerde, sadece bir kaç saat yaşayabileceğinden bahsediliyordu.

Bu nedenle düzenli bir şekilde kapı kolları, asansör düğmeleri veya şirket bürolarının dezenfekte edilmesinde yarar var. Bunun için çamaşır suyu veya sabunlu su yeterli olacak.

Çin’de bir ekip tarafından yedi kişinin farklı bürolarda çalıştığı ve birbiriyle temasının olmadığı bir binada yaptığı incelemede, hepsinin hasta düştüğünü ortaya çıkardı. Buradan şu sonuç çıkarıldı: ortak tuvaletler bulaşma kaynağı olabilir.

Ayrıca SARS virüsü semptomların ortaya çıkmasından dört ila beş gün sonra hasta tarafından bulaştırılabiliyor. Covid-19 taşıyan kişi ise semptomlar görülmeye başladığı andan itibaren bulaştırabiliyor. Yani ilk öksürük, ateş veya solunum zorluğu ortaya çıktığında bulaşma başlıyor. Bazı hastalar herhangi bir semptom göstermemesine rağmen bulaştırıyor. Bu da virüsün yayılmasını engellemeyi zorlaştırıyor. Ayrıca 14 günlük karantina da Covid-19’un bulaşma riskini tamamen ortadan kaldırmıyor.

Araştırmacılar, Covid-19 virüsünü ortam havasına yaymak için nebülizatör de kullandılar. Bu teknikle, havada üç saat boyunca partikül biçiminde asılı kalan virüs izleri bulundu.

Ancak başka uzmanlar, nebülizatörlerin hasta birinin öksürmesi ve hapşırmaları doğru bir şekilde canlandırmadığını, aksine yapay bir şekilde hava yoluyla bulaşma riskini arttırdığı eleştirisinde bulunuyor. Diğer bir ifadeyle nebülizatörlerin geçerli bir özel model oluşturmadığı kaydediliyor.

Virüs temel olarak, hastalar tarafından öksürdükleri veya aksırdıklarında dışarı çıkan mikro damlacıklarla bulaşıyor. Mevcut incelemelere göre havada asılan bu farklı tipteki partiküller, sadece bir kaç saniye varlık gösterebiliyorlar.

Britanya East Anglia üniversitesinden Paul Hunter, “Aerosollara (sprey tüpü) kıyasla damlacıklar hızlı bir şekilde düşüyor, bu nedenle enfekte olmuş birine veya damlacıkların düştüğü yüzeylerle aramıza en az bir metre mesafe koymak gerekiyor. Tavsiye şudur: her zaman olası vakalara çok yaklaşmamalı ve düzenli bir şekilde elleri yıkamalı” diyor.