Türk devleti, İran ve Ermenistan sınırına prefabrik duvar, duvara bitişik gözetleme kuleleri ile kafes tel ve gece aydınlatma sisteminden oluşan ‘Entegre Sınır Güvenlik’ sistemi kuruyor.

Kuzey Kürdistan/Türkiye ile Rojava/Suriye arasındaki 911 kilometrelik sınıra, Türk Milli Savunma Bakanlığı tarafından 692 kilometrelik duvar inşaatı tamamlandı. Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2 Haziran'da yaptığı açıklamada 911 kilometrenin tamamını duvarla kapatacaklarını söyledi.

O SINIRLA YETİNMEDİLER

Türk Milli Savunma Bakanlığı, İran ve Ermenistan sınırlarına da Kürdistan gerillasına karşı mücadele amacıyla duvar örülmesi yönünde çalışma yürütüyordu. Bu konuya ilişkin bilgi ilk önce Ocak ayına basına kulis bilgisi olarak yansıdı. İran ve Ermenistan ile Türkiye arasındaki sınır bölgesi kapsamında Ardahan, Kars ve Iğdır kentlerinde duvar örüleceği gündeme gelmişti. 

TENDÜREK YENİLGİSİNE DE BAHANE

AKP hükümetinin hoparlörlerinden ve Alevilikten devşirme olan Abdülkadir Selvi, 8 Mayıs'ta Hürriyet Gazetesi’ndeki köşesinde, görüştüğü üst düzey yetkilinin ağzından şu ifadeleri aktardı: “PKK’nın İran’ın Türkiye sınırında Makü, Dambat, Navur, Kotr, Keneresh, Şehidan kampları var. Bu kamplarda 800-1000 civarında PKK’lı terörist barınıyor. Bunlar Türkiye’ye girip eylem yapıp çıkıyorlar. Ağrı, Tendürek bölgesinde teröristlere karşı operasyonlar yaptığımızda bu kamplara geçiyorlar. Buna önlem olarak Ağrı-Iğdır sınırının 70 kilometresini duvarla, kalan kısmını ise kuleler, demir tel örgülerle kapatıyoruz. Ve boydan boya ışıklandırıyoruz.”

SORU ÖNERGESİNE YANIT VERİLDİ

CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal’ın İran-Ermenistan sınırındaki mayın temizliği yapılması konusunda verdiği soru önergesine yanıt veren Türk Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, mayın temizleme çalışması tamamlandıktan sonra İran-Ermenistan sınırına duvar örüleceğini doğruladı.

Bakan Işık, yanıtında  Ottowa Sözleşmesi'ni hatırlattı.  Anti-Personel Mayınların Kullanımının, Depolanmasının, Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme, 4 Aralık 1997'de Ottawa’da (Kanada) imzaya açıldı, 1 Mart 1999’da yürürlüğe girdi. Türkiye, Sözleşme’ye 2003 yılında taraf oldu. Sözleşme Türkiye açısından 1 Mart 2004’te yürürlüğe girdi. Türkiye’nin 1 Mart 2022’ye kadar, döşediği tüm mayınları temizlemesi gerekiyor. AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) tarafından programlanan ve AB tarafından kabul edilen proje ihale edilerek uygulanmaya konuldu. AB’nin mali olarak desteklediği mayın temizleme çalışmasının birinci aşaması, Güney Afrika Firması olan MECHEM tarafından; kalite ve kontrol faaliyetleri ise İngiliz firması olan RPS tarafından yürütülüyor. Türkiye ile bu firmalar arasında yapılan sözleşme uyarınca 1. Etap çalışması Kars-Digor ile Van-Saray arasında kalan bölgede 11 milyon m2 alanda 192 bin 58 adet mayının temizlenmesi hedefleniyor.

Mayın temizleme çalışmasının Iğdır/Aralık bölgesinde başladığı, 29 kasım 2016 itibarıyla 122 bin m2 alanda 9 bin adet mayın temizliği yapıldığı aktarıldı.

Bakan Işık mayın temizlenen bölgelerde duvar yapılacağını açıklayarak, "Prefabrik duvar, duvara bitişik gözetleme kuleleri ile kafes tel entegre sistemi ve gece aydınlatma sisteminden oluşan Entegre Sınır Güvenlik sistemi kuracak" dedi.

TOKİ BAŞKANI ÖVE ÖVE BİTİREMİYOR

Rojava sınırında 692 kilometre uzunluğunda duvar inşa eden Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ), İran sınırı için yaklaşık 144 kilometrelik duvarın ihalesini tamamladı. TOKİ Başkanı Mehmet Ergün Turan, Iğdır ve Ağrı illerinde yaklaşık 144 kilometrelik sınır duvarı inşa edeceklerini aktardı. Ağrı ve Iğdır arasındaki duvarın yanına aynı uzunlukta yol inşa edileceğini belirten Turan, "Beş ayrı etap halinde inşa edeceğimiz duvarın ihale işlemlerini tamamladık. Şu anda inşa faaliyetleri için şantiye mobilizasyonu ve yer teslimi çalışmalarını yapıyoruz. Etap etap yapılacak inşaatın ilk bölümünü Ekim ayında tamamlamayı planlıyoruz" dedi.

Duvar boyunca 15 kapı bulunacağını anlatan Turan, şöyle konuştu: "Kapılarda kurşungeçirmez camlar bulunacak. Kapılarda üstün güvenlikli malzeme kullanıyoruz. Duvarı da taşınabilecek şekilde inşa ediyoruz. Dev blokların yapımında mukavemeti yüksek dayanıklı beton kullanıyoruz. TOKİ olarak sadece duvar kalıbı döküp monte etmiyoruz. Duvarın arkasına devriye atmak için güvenlik yolunu da yapıyoruz. İnşa sürecinin tamamı da yerli sermaye."

ROJAVA SINIRINDAKİ DURUM

TOKi Başkanı Turan, Rojava/Suriye sınırında inşa edilen duvar hakkında da bilgi verdi. Hatay'dan başlayan 688 bin 240 metre uzunluğunda duvarın, 692 bin metre uzunluğundaki yol, kapı, kule gibi hizmetlerin yapımını ihale ettiklerini söyleyen Turan, şu bilgileri verdi: "Eylül 2016'da başlayan bu çalışmalar kapsamında yaklaşık 770 milyon lira sözleşme bedeli olan toplam 30 ihale gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda mayın da temizlendiği için güvenlik açısından zor ve tehlikeli şartlar altında çalışmalarımız sürdürüyoruz. Urfa sınırında ise 48 bin metrelik alanın geçici kabulü yapılmış, Hatay sınırında da 41 bin metre uzunluğundaki alan geçici kabul aşamasına getirilmiştir. Diğer alanlarda da süratle çalışmalar devam etmektedir."

GÜVENLİK YOLUNU DA YAPIYOR

Sınır hattı boyunca 2 metre genişliğinde ve 3 metre yüksekliğindeki 7 tonluk seyyar blokların tamamlanan kısmında, duvarların üzerine jiletli tel de çekildiğini ve örülen sınır duvarının "portatif" olduğunu vurgulayan Turan, şöyle devam etti: "İmal ettiğimiz duvarlar 3 metre. Beton duvarın üzerinde bir metre jiletli tel olmak üzere toplam 4 metre yüksekliğinde. Duvarın kalınlığı 30 santimetre. Duvarı yarın başka bir yere taşıyabilecek şekilde inşa ediyoruz. Dev blokların yapımında mukavemeti yüksek dayanıklı beton kullanıyoruz. TOKİ olarak sadece duvar kalıbı döküp monte etmiyoruz. Duvarın arkasına devriye atmak için güvenlik yolunu da yapıyoruz."

Duvar haricinde yol ve gözetleme kulesi de inşa ettiklerini belirten Turan, "Duvarın tamamlanması ile sınırımız daha güvenli hale gelecektir" diye konuştu.

NEDEN MAYIN DÖŞEMİŞTİ?

Türkiye, NATO’ya üye olduğu 1952 yılı sonrasında Suriye, Irak, İran, Ermenistan ve Gürcistan sınır hattında yaklaşık 812 kilometrelik bölgeye mayın döşemişti. Ayrıca 1993-1997 yıllarında Kürdistan Özgürlük Hareketi'ne karşı Serhat ve Botan sınır hattına mayın döşemesi yapılmıştı. Haziran 2009’daki yasal düzenlemeyle ise ilk önce Suriye sınırında yaklaşık 645 bin kara mayınına karşı en az 20 santimetre derinlikte temizlik yapılacağı ve hatta bunun için 3 bin kişilik uzman ekip ile 500 kişilik bölge halkından yararlanılacağı duyurulmuştu. Suriye hattı sonrasında ise Cizre’den Iğdır’a kadar İran ve Irak sınırlarında temizlik planlaması yapılmıştı. Ancak sınırdaki mayınları temizleme projesi, Mart 2011’de alevlenen Suriye’deki savaş ortamı üzerine ilk önce yavaşladı ardından resmi olarak Haziran 2013’te durduruldu.