HDP Van milletvekilleri Lezgin Botan, Adem Özcaner, Tuğba Hezer ve Remzi Özgökçe, Zilan Katliamı'na ilişkin Meclis'te basın toplantısı düzenledi ve katliama ilişkin Meclis Araştırması istedi.
Vekiller tarafından yapılan açıklamada, "1930 yılında yaşanan ve resmi tarihe 'Ağrı İsyanı' olarak geçen; Zilan Deresi Katliamı'nın yıl dönümü nedeniyle bölgenin HDP milletvekilleri olarak bu açıklamayı yapmaktayız. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra Kürt Halkının varlığı, dili ve kültürel değerlerinin yok sayılarak asimilasyona tabi tutulması; isyanların yaşanmasına sebep olmuştur. Bu isyanlardan biri de 'Ağrı İsyanı'dır" denilerek, şunlar aktarıldı: 

'15 BİN İNSAN KATLEDİLDİ'

"1925 yılında Şeyh Sait İsyanı’ndan sonra Takrir-i Sükûn Kanunu ve Şark Islahat Planı’nın devreye sokulmasına bir tepki olarak başlayan isyan 1926 yılından 1930 yılına kadar sürmüştür. Hoybun Cemiyeti’nin öncülük ettiği isyanda Kürtlerin yanı sıra Cumhuriyetin retçi, inkârcı ve tekçi anlayışına karşı çıkan diğer inanç ve etnik guruplar da isyana katılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti,  İran ve Sovyetler Birliği ile işbirliği içinde isyanı bastırabilmiştir. Öyle ki isyanın bastırılabilmesi adına Türkiye İran sınırında karşılıklı toprak alışverişinin yapıldığı yazılmaktadır. İsyanın bastırılması sırasında hava kuvvetlerinin etkin bir şekilde kullanıldığı ve 80 civarında uçağın harekâtta yer aldığı belirtilmektedir.
İsyan 1930 yılında bastırılmış, dönemin gazetelerinin de verdiği bilgiye göre özellikle Van ili Erciş ilçesi Zilan Deresi bölgesinde büyük bir katliam yaşanmıştır. 220 civarında köyün yakıldığı, 15.000 civarında kişinin isyancılara yardım ettiği iddiasıyla (kadın, yaşlı, çocuk ayrımı gözetmeksizin) öldürüldüğü, Zilan Deresi’nin günlerce kızıl aktığı ifade edilmektedir. Sağ kalanların bir kısmının İran ve Ermenistan tarafına kaçarak kurtuldukları, büyük bir kesiminin de batı illerine sürgün edildikleri tarihi belgelerde ifade edilmektedir."

'İSYANA KATILDIKLARI İDDİASIYLA GENÇLER CEZAEVİNDE ZEHİRLİ İĞNELERLE KATLEDİLDİ'

Açıklamada, isyanın tanıklarının anlatımlarına dikkat çekilerek, isyana katıldıkları iddiası ile tutuklanan Zilanlı gençlerin Adana Cezaevi’nde tutuldukları ve burada zehirli iğnelerle yüzlercesinin katledildiği belirtildi. İsyana katıldığı tespit edilen aşiretlerin topraklarına el konularak hazineye devredildiği yönünde önemli bilgi ve belgelerin de olduğuna dikkat çekilen açıklamada, "1947 yılında sürgündekilerin eski yerlerine dönmesine izin verilmesiyle batıdaki bir kısım yurttaş yerlerine dönmüşlerdir. El konulan arazilerini almak için yapmış oldukları başvurulara olumlu cevap verilmemiştir. El konulan arazilerin hak sahiplerine mutlaka iade edilerek gereken tazminatın devletçe karşılanması gerekmektedir. Bu konu ile ilgili dava halen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde sürmektedir" denildi.
"Katliamdan sonra 'askeri yasak bölge' ilan edilen vadinin bir bölümüne bir süre sonra Devlet Üretme Çiftliği kurulmuş ardından Kenan Evren tarafından Afganistan’dan getirilen Kırgızlar yerleştirilmiştir. Vadinin bir kısmında sadece Kırgızların yaşadığı köy bulunmaktadır.  Katliamın yapıldığı Zilan Deresi’ne sivillerin girişine ise halen izin verilmemektedir" diyen HDP'li vekiller, şunları kaydetti:

'DEVLET ÖZÜR DİLEMELİ'

"Zilan Deresi Katliamı'nda yaşamını yitirenlerin yakınları 'Barış Süreci’nden umutlu olduklarını belirtmektedirler. Bu süreçte Zilan Deresi’nde yaşanan katliamın açığa çıkarılması, katledilenlerin dini vecibelere göre yeniden defnedilmesi ve iade-i itibarları için bir anıtın yapılması vicdani ve ahlaki bir görevdir. Hükümetin Srebrenitsa katliamına gösterdiği haklı duyarlılığı Zilan Deresi’nde katledilen Kürt yurttaşlara da göstermesi Demokratik Çözüm Sürecine de önemli bir katkı sağlayacaktır. Sürecin sağlıklı ilerleyebilmesi için geçmişle yüzleşmenin yaşanması elzemdir. Bu kapsamda devletin kendi yurttaşlarına karşı işlemiş olduğu suçlardan dolayı özür dilemesi tarihi ve vicdani bir sorumluluktur. Zilan Deresi Katliamı'nın tüm boyutlarıyla açığa çıkarılması ve bu katliamla yaşanan mağduriyetlerin giderilerek; sağlıklı bir yüzleşmenin yaşanması amacıyla Meclis Araştırması açılması gerekmektedir."