Yüzyıllarca İzmir’deki Yahudilerin ibadethane olarak kullandığı Havra Sokağı günümüzde balık ve sebze hali. Bölgede çalışan esnaflar ise, Havra Sokağının tarihinden habersiz…

İzmir’deki Havra Sokağı, bir dönemler Yahudilerin yaşam ve ibadet alanı idi. Yahudilerin İzmir’den göç etmesinden sonra tarihi bölge balık ve sebze hali olarak kullanılıyor.

Sokaktaki sinagoglardan bazıları halen varlığını korurken, bir kısmı ise kullanılmaz hale getirilmiş.

Sokağın büyük bölümünü balık ve sebze hali olarak kullananlar ise sokağın tarihinden habersiz.

Sinagogların bulunmasından dolayı Havra Sokağı adı verilen bölgede, 6 sinagogun kalıntıları görülüyor. Sokak esnafının bazıları yanı başlarındaki sinagogları görmezden gelip tarihi dokuya zarar veriyor.

Sokaktaki insan sesleri hafızalara dokunarak bir zamanları anımsatıp hüzünlendiriyor. Sokağın ibadethaneleri şöyle:

Şalom Sinagogu: 1500’lü yıllarda inşa edilen yapı Kemeraltı Havra Sokağı’nda, Algaze Havrası’nın karşısında. 1841 yılındaki büyük İzmir yangını havranın önünde durduruldu.

Algaze Sinagogu: Kuzeyinde Şalom, güneybatısında Sinyora Giveret havralarının konumlandığı Algaze Havrası, 1724 yılında Algazi ailesi tarafından yaptırıldı.

Sinyora Sinagogu: Sinyora Giveret Havrası, Anafartalar Caddesi’ne ve 927. sokağa cephe veren parselde Havra Sokağı’nda yer alıyor.

Bikur Sinagogu: Yapı İkiçeşmelik Caddesi üzerinde yer alıyor. Bikur Holim Havrası, 1724 yılında Hollanda asıllı İzmirli bir Yahudi olan Salamon de Ciaves tarafından yaptırılmıştır.

Etz Hayim Sinogogu: Bizans döneminden kalma bir sinagog olduğu söylenmektedir. Muhtelif tarihlerde vuku bulan yangınlarda defalarca yanmıştır.

Talmut Tora Sinagogu: Çok eski bir sinagog olup, 1838 yılında Hacez kardeşler tarafından onarılmıştır. Daha sonra muhtelif tarihlerde yeniden restore ettirilmiştir.

1492-1494 yılları arasında İspanya ve Portekiz’den sürülüp, Osmanlı İmparatorluğu tarafından kabul edilmiş olan Yahudiler Selanik, İstanbul ve İzmir’e yerleştirilmişti. 19. yüzyılda İzmir’de yaşayan 150-200 bin kişinin 55 bini Yahudi idi. 20. yüzyılın başında Karataş bölgesine yerleşen Yahudilerin büyük bir kısmı 1948’de kurulan İsrail’e göç ettiği biliniyor. Kalan Yahudi nüfusun da Alsancak bölgesine yerleştiği, esnaflık ve zanaatkarlık yaptıkları belirtiliyor.