Irak'ta 12 Mayıs 2018 tarihinde yapılması planlanan parlamento seçimleri için birçok siyasi parti ve çevre arasındaki görüşmeler devam ediyor. Daha önceki seçimlerde ittifak ve liste oluşturmalar Şii, Sünni ve Kürt bloklaşmaları üzerinden olurken bu seçimlerde, her üç bloktan da farklı sesler yükseliyor. 200'e yakın partinin seçimlere girme hakkının olduğu Irak'ta, 24 milyon kayıtlı seçmen bulunuyor.

2017 yılı içerisinde DAİŞ'in yenilgisi, Sünnilerin sistem dışı bırakılması, Güney Kürdisan'ta yapılan referandum ve akabinde Irak anayasasının 140'ıncı maddesine göre "tartışmalı bölge" olarak nitelendirilen alanlarında 16 Ekim 2017 tarihinde başlayan saldırılar sonrası Irak güçlerinin eline geçmesiyle ülkede tırmanan gerilimin gölgesinde yapılan seçimler tüm çevreler için önem kazanıyor.

Şİİ BLOK

2003 yılında ABD'nin müdahalesiyle Saddam Hüseyin'in devrilmesinin ardından iktidara gelen Şii yönetim bloku, Sünni kesimlere dayanarak ilerleyen DAİŞ'in 2014 yılındaki saldırıları sonrası bir bocalama yaşasa da 2017 yılına gelindiğinde DAİŞ'in yenilgiye uğratılması ve "tartışmalı bölgeleri" ele geçirmesiyle bir ivme kazandığı görülüyor.

Şii blok içerisinde, Irak Başbakanı Haydar Ebadi'nin Dava Partisi ile önceki selefi Nuri El Maliki'nin Kanun Partisi blokları öne çıkıyor. Daha çok ABD ve İntiltere'ye yakın durmaya çalışan Ebadi ve İran'a yakınlığıyla biline Maliki'nin seçim ittifakı görüşmeleri devam ederken, DAİŞ savaşıyla ortaya çıkan Heşdî Şabi'nin içerisindeki farklı grupların seçim ittifakı çalışmaları da sürüyor.

Bu ittifaklardan ilki İran'a yakınlığıyla bilinen Bedir Tugayları'ndan geldi. Bedir Tugayları Genel Sekreteri Hadî Amirî, başkanlığında aralarında Bedir Tugayları, Esayib El Hak, Yüksek İslami Şura ile Adalet ve Birlik Topluluğu gibi grupların da bulunduğu 15 grubu br araya getirerek, "Fetih Koalisyonu"nu kurdu.

Diğer yandan Irak'taki Şii geleneğin en güçlü hareketlerinden olan Sadr Hareketi'nin de de bazı kesimlerle ittifak görüşmelerine başladığı öğrenildi. Muqteda Es-Sadr'ın başkanlığındaki ittifakın görüşmeleri hala devam ederken, Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Iyad Ellawî başkanlığında da 11 parti ve fraksiyonun bir araya gelmesiyle Vatan İttifakı'nı kurduğunu duyurdu.

SÜNNİ BLOK

Irak'ın mevcut durumunda en parçalı yapıda görünenler ise Sünniler. Seçimlere doğru gidilirken, bazı Sünni aşiretler ve eski siyasetçiler öncülüğünde ittifak görüşmeleri sürse de, özellikle Irak ordusu ile Heşdî Şabî'nin girdiği bölgelerde Sünnilerin nasıl bir siyasi tutum takınacakları merak konusu.

Bu blokta en çok öne çıkan isim ise Irak Parlamento Başkanı Selim Cibûri. Seçimler için Sivil Reform Hareketi listesi başkanlığını yapan Cibûri, ittifak görüşmelerini sürdürüyor. Diğer yandan Sünni blok içerisinde farklı kesimnlerle ittifak görüşmelerini sürdüren Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Usame Nuceyfi ve Arap Koaslisyonu başkanlığını yapan Salih Mutleq gibi isimler bulunuyor.

Kerkük'teki Sünni Araplardan bazı kesimler ise şu andan vekaleten Kerkük valiliği yapan Rakan Said öncülüğünde bir ittifak kurdu. 11 parti ve gücün içinde bulunduğu ittifak, Kerkük'te seçimlere tek listeyle girmeye hazırlanıyor.

KÜRT CEPHESİ

DAİŞ'in saldırıları ve bu saldırılar karşısında gösterilen direniş ile Irak'ta son 4 yıl boyunca isminden en çok söz ettiren kesimlerin başında ise Kürtler geliyordu. Kerkük'ün ve tartışmalı bölgelerin yönetiminin Kürtlere geçmesi, Kürt siyasi güçlerine büyük bir hakimiyet alanı oluştururken, Kürt siyasetinin buna denk bir politika geliştirememesi, yıl sonunda kaybedenler listesine Kürlerin ismini de yazdırdı!

Başarısız referandum ve akabindeki 16 Ekim saldırıları sonrası Kürt partileri arasında varolan gerilimi iyice arttırdı. Ancak Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Irak parlamento seçimleri için Kürdistan "ortak liste" önerisinde bulunuyor.

KDP'nin ortak liste ısrarında "KDP'nin tartışmalı bölgelerde seçim çalışması yapmasının zor olması, Bağdat karşısında birlik görüntüsü ve referandumun maliyetini bölüştürme" olduğu ifade ediliyor.

Kürdistan Yurtseverler Birliği'nden (YNK) ise farklı sesler çıksa da şimdiye kadar resmi olarak tutum belirleyebilmiş değil. YNK'nin de büyük bir kesiminin Kürtlerin ortak listeyle seçimlere gitmesinden yana olduğu belirtiliyor.

Goran (Değişim) Hareketi, Kürdistan İslami Birlik (Komala İslami) ve Berhem Salih'in kurduğu Adalet ve Demokrasi İçin Koalisyon ise seçimlere ortak listeyle gitmeye hazırlanıyor.

Söz konusu ittifak, KDP ile YNK'yi 25 Eylül referandumu, tartışmalı bölgelerin kaybedilmesi, bütçe krizi, maaşların ödenmemesi ve bölgede yaşanan yolsuzlukların sorumlusu olmakla suçluyor ve ortak listeye mesafeli duruyor.

Buna karşın Irak'ta seçimlere girme hakkı bulunan diğer partiler ise hala tutumunu net olarak belirlemiş değil. Geçtiğimiz günlerde Irak'ta resmiyet kazanan Tevgera Azadi, belirlenen süre içerisinde kongresini yapamadığı için seçimlere katılamıyor, ancak ittifaklar içerisinde yer alabilir.

Geçtiğimiz yıl resmiyet kazanan Êzidî Özgürlüklük ve Demokrasi Partisi (PADÊ) ise seçimlere katılabilir. Seçim hazırlıklarını sürdüren PADÊ, diğer yandan da ilkesel düzeyde yapılacak bir ittifaka açık kapı bırakıyor.