Atatürk, Kürt ya da Ermeni kökenli mi?

Atatürk, Kürt ya da Ermeni kökenli mi?

Geçtiðimiz günlerde hayatını kaybeden Atatürk’ün manevi kızı Ülkü Adatepe’nin, Mustafa Kemal’in Malatyalı olduðunu 2007’de doðruladıðı yönünde çıkan haberlerin ardından, Atatürk’ün Kürt ya da Ermeni olduðu yönünde tartışmalar alevlendi.

Bu iddianın Malatya Yeni Haber gazetesinde yer alan Atatürk’ün manevi kızı Ülkü Adatepe’nin, 2007 yılında düzenlediði Cumhuriyet Balosu’nda yaptıðı bir konuşmaya ilişkin haberle güçlendiði belirtiliyor. Radikal gazetesinin de manşetinde yer verdiði habere göre Adatepe gazeteye, Atatürk ’ün ailesinin de Malatya ’dan Selanik’e göç ettiðini ve buna dair konuşmalara Atatürk ’ün evinde tanık olduðunu söylemiş.

Radikal gazetesinde Ömer Şahin’in imzasını taşıyan haberde “Atatürk ’ün Selanik’e küçük yaşlarda Malatya’dan gittiði, anne ve babasının da farklı kişiler olduðuna ilişkin iddialara” yer verildi.

Trafik kazasında hayatını kaybeden Adatepe’nin yılda iki kez Malatya’ya gittiði söylenirken, bu gidişlerin birisinin 2007 yılı ekim ayına denk geldiðine dikkat çekiliyor. Haberde, “Malatya’da protokolün katıldıðı bir ‘Cumhuriyet Balosu’ düzenleyen Adatepe, dikkat çekici bir açıklama yapıyor. Adatepe, ‘Atatürk ’ün ailesi Malatya’dan Selanik’e gitti. Ata’nın evinde bu konuşmayı duydum’ diye demeç veriyor. Bu açıklama, 10 Ekim 2007 tarihinde Malatya Yeni Haber gazetesinde yayımlanıyor.” diye belirtiliyor.

Yazar Fatih Bayhan’ın da Atatürk ailesi üzerine 1997 yılından bugüne çalışma yaptıðını hatırlatan gazete şunlar ifade ediliyor: “Mustafa’dan Kemal’e: Atatürk ’ün Büyük Sırrı” adıyla hazırladıðı kitabında, devletin resmi kayıtları ile ilk kez yayımlanacak belgeler yer alıyor. Kitapta, Atatürk ’ün anne ve babasının Mehmet Reşat Bey ile Ayşe Hanım olduðu, küçük yaşta babası şehit olunca Malatya ’dan halası Zübeyde Hanım’ın yanına götürüldüðü, annesinin ölümünden sonra da halası Zübeyde Hanım’ın nüfusuna kaydedildiði iddia ediliyor. Bayhan, Ali Rıza Efendi’nin Malatya ’dan Selanik’e gidiş belgesinin Kültür Bakanlıðı’nın yayımladıðı “ Atatürk ’ün Soykütüðü Üzerine Bir Çalışma” adlı eserde olduðunu söylüyor “Ali Rıza Bey’in babası Kırmızı Hafız Efendi’nin torunu Salih Efendi şecerede ‘oðul’ olarak gösteriliyor. Salih Efendi’nin tam soyaðacı Kültür Bakanlıðı’nın çıkardıðı kitapta var. Bu çalışma Akçadað’daki aileyi açıkça ortaya koyuyor.

Atatürk ’ün kız kardeşi Makbule Hanım’ı biliyoruz. Araştırmacı Bayhan, bir de “Ömer” isminde şehit erkek kardeşi olduðunu söylüyor. Atatürk ’ün kardeşi olduðu iddia edilen Ömer Çakır, Çanakkale ’de şehit düşüyor. Ömer Çakır’ın iki oðlu Ahmet ve Mehmet. Malatya Akçadað’da çiftçilik yapmış. Ýkisi de şu anda hayatta deðil. Ancak, çocukları ve yakınları Akçadað’da yaşıyor. Bayhan’a göre, Atatürk ’ün yeðenleri Ahmet ve Mehmet’ten olan ve Akçadað’da yaşayan akrabalarının sayısı 50 civarında.”

Tarihçiler iddiaya şimdilik temkinli yaklaşıyor. Radikal’e konuşan Prof. Dr. Cemil Koçak, şimdiye kadar bu yönde bir bilgiye rastlamadıðını söyleyerek “Kitap çıktıðında incelemek lazım” derken, Tarihçi Ayşe Hür de “kitabı bekleyelim” dedi ancak ekledi: “Atatürk ’ün geçmişi çok iyi bilinen bir konu deðil. Muðlak, bulutlu bir hikâye var elimizde. 1930’larda aile kökenini, soyunu sopunu araştırmak için bir araştırma emri veriyor. O araştırmada nasıl bilgilere varıyor ya da bir bilgiye varılıyor mu bilemiyoruz, o çalışmadan bir şekilde vazgeçiliyor.”

Eski Türk Tarih Kurumu Başkanı Yusuf Halaçoðlu ise bu iddiaya karşı çıkıyor: “ Atatürk Malatyalı deðil. Atatürk ’ün doðduðu eve kadar pek çok ayrıntıyı biliyorum. Selanik nüfus kayıtlarında da var. Kocacık Yörüklerinden. Kocacık Yörükleri Konya ile Ankara bölgesinde yaşarlar. Rumeli’ye nakledildiler. Rumeli’dekilerin yaşadıkları yer asıl Bulgaristan taraflarıdır. Fakat bir grubu Makedonya taraflarına yerleşti. Kocacık Köyü’nde dedesi Kırmızı Hafız Ahmet Efendi var. Onun zamanında Selanik’e göç ettiler.”

Sosyal aðda da tartışma konusu olan iddia, Atatürk’ün Kürt ya da Ermeni kökenli olabileceði üzerinde daha çok yoðunlaşıyor.

Mustafa Kemal’in Dersim’e bomba yaðdıran manevi kızı ve ilk “Türk kadın pilot” Sabiha Gökçen'in de Emeni kökenli olduðu ortaya çıkmıştı. Katledilen Ermeni yazar ve gazeteci Hrant Dink, Gökçen’in kökenine ilişkin bir yazısı nedeniyle tehdit edilmişti.

Ýttihat Terakki Fırkası'nın ideolojik önderi olarak tanınan, Anadolu’yu Türkleştirme politikasının uygulayıcıları için ilham kaynaðı olan ve Ermeni Soykırımı’nın fikir babası olarak da kabul edilen Ziya Gökalp’in de Kürt kökenli olduðu iddia ediliyor. Gökalp, 1876’da Diyarbakır’da doðmuştu.