Trump Körfez'de rahat, Brüksel'de agresif

Körfez ülkelerine ziyaretinde rahat olduğu gözlenen ve büyük anlaşmalar yapan ABD Başkanı Donald Trump, NATO zirvesinde ittifaklarına güvence vermedi, azarladı, tehdit etti.

NATO üyesi ülkeler Trump’ı büyük bir hevesle karşıladılar. Hoş görünmek için eğilip büküldüler. Trump gelmeden önce, NATO’nun DAİŞ karşıtı koalisyona katılacağı açıklandı.  Üye ülkelerin NATO’ya katkıları 2017 yılı için 10 milyar dolar arttırıldı.

2017 yılında, üye ülkelerin 7 ila 10’unun savunma bütçelerini belirlenen hedefe çıkaracağı bildirildi. NATO üyesi ülkeler, askeri bütçelerini 2024 için belirlenen yurt içi gayrı safi milli hasılasının yüzde 2’sine çıkarma sözü verdi.

ABD Başkanı Donald Trump, savunma harcamaları konusunda 28 üye ülkeden 23’ünün halen yapması gereken katkıyı yapmadığını söyledi.  Trump, bunun Amerikan vergi yükümlüleri için adil olmadığını belirterek, yüzde 2’lik hedefin minimum bir hedef olduğunu savundu.

Trump’ın baskıları üzerine NATO, Irak ve Suriye’de DAİŞ karşıtı uluslararası koalisyona daha doğrudan katılma kararı aldı.  Türkiye’deki Awacs keşif uçakları daha fazla görev alacak, ikmal kapasitesi arttırılacak, istihbarat paylaşımı ve Irak’taki eğitim faaliyetleri güçlendirilecek, Afganistan’daki NATO varlığı da arttırılacak.

Buna rağmen Trump, NATO liderlerinin beklediği güven verici kelimeler kullanmaktan da kaçındı. Zirvede toplananlar ABD’nin NATO’nun 5. Maddesine açık destek ifade etmesini istiyorlardı.  Bu madde bir üye ülkeye yönelik saldırının tüm ülkelere yapılmış olduğunu varsayarak, ittifakları harekete geçirmeyi planlıyor.  5. Madde 11 Eylül 2001 saldırılarında aktifleştirilmişti.

Trump’ın özellikle göçmen ve savunma bütçesi konusunda hedeflediği Almanya Başbakanı Angela Merkel, ülkesinin karar verilenden “ne fazla ne de az” bir şey yapmayacağını söyledi.

Trump, ayrıca NATO ülkelerinin “Rusya tehdidi” konusundaki beklentilerine de karşılık vermedi.  ABD Başkanı, NATO’yu terörizm ve göç üzerine yoğunlaşmaya zorlarken, ortak savunma konusunda bir taahhütte bulunmaktan kaçındı. Trump’ın, ittifaklarını savunmak için koşul olarak mali anlamda yapacakları savunma harcamalarını gösterdi.

Avrupalılar, Ukrayna krizine ilişkin Amerikan yönetiminin tavrı konusunda da endişe duyuyor.  Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Trump ile yaptığı görüşme ardından “Rusya konusunda yüzde yüz ortak bir tutum, ortak bir görüşe sahip olduğumuzdan emin değilim” dedi. 

ABD Başkanı’nın Brüksel’de ittifakları karşısındaki agresif tavrı tepkiye neden oldu. Aynı Trump, hafta içerisinde Körfez ülkelerine ziyaretinde oldukça rahat görünüyordu. Bu durum da Avrupalı ortaklarını endişelendiriyor ve ABD ile ilişkilerde ters etki yarabileceği belirtiliyor.