NAFTA müzakereleri Çin ve Meksika aleyhine ilerliyor

Onlarca dünya ülkesine açtığı ‘ticari savaşla’ gündemde olan Donald Trump, Kanada ve Meksika ile 24 yıllık serbest ticaret anlaşmasını yenileme müzakerelerinde birçok ağır şartı kabul ettirdi.

1994 yılından bu yana geçerli olan Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA), Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump tarafından ‘ABD çıkarlarına aykırı’ olduğu gerekçesiyle yeniden müzakereye açılmıştı.

Aylardır süren müzakereler sonunda  geçtiğiz gün Kanada ile ABD arasında uzlaşma sağlanmıştı. Dün ise üç ülke arasında özellikle Amerikan sanayisinin çıkarlarını gözeten bazı şartlarda uzlaşıldı.

ABD ile Kanada arasında ABD-Meksika-Kanada Anlaşması olarak adlandırılan yeni uzlaşıya göre, Trump’ın iki ülkeden çelik ve alüminyum ithalatına getirdiği ek gümrük vergileri şimdilik yürürlükte kalacak. Trump, bu vergilerin kesin anlaşmaya kadar kaldırılmamasını dayatıyor.

ÇİN’İN OTOMOTİV SEKTÖRÜNDEKİ GÜCÜ SINIRLANDIRILIYOR

Üç ülkenin üzerinde uzlaştığı maddelerin başında ABD’de satılan otomobillerde Çinli şirketlerin payının azaltılması bulunuyor. Yeni uzlaşıya göre, bir otomobilin ABD ve Kanada piyasasında gümrüksüz satılabilmesi için üretiminin yüzde 62’sinden yüzde 75’ine kadarının Kuzey Amerika’da yapılmış olması şartı getiriliyor. Bu sayede, Çinli şirketlerin otomobilleri sadece Meksika’da asamblaj yaptırarak ABD ve Kanada’da satışının önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Ayrıca ücretlerin düşüklüğü nedeniyle Meksika’nın otomotiv sektöründen ‘fazla çıkar sağlamasının’ önlenmesi için belirli şartlar getiriliyor. Buna göre, bir otomobilin parçalarının en az yüzde 40’ının çalışanlarına saat ücreti asgari 16 dolar ödeyen şirketlerden geliyor olması şartı olacak. Bu sayede otomobillerin büyük bir kısmının ABD ve Kanada’da üretilmesi hedefleniyor.

MEKSİKA’YA KABUL ETTİRDİ AMA KANADA İKNA OLMADI

ABD’nin müzakereler yoluyla Meksika’ya kabul ettirmeyi başardığı ancak Kanada’yı ikna edemediği maddelerin başında ise, NAFTA’nın 19’uncu fasılı geliyor. Bu fasılda devletlerin aşırı korunmacı politikalarla belirli sektörleri desteklemeleri halinde konunun özel mahkemelere götürülmesi öngörülüyor.

Kanada özellikle ağaç ve orman ürünleri sektörünün ABD lehine zarar görmesini engellemek istiyor.

Kanada’nın ABD karşısında savunduğu bir diğer konu ise süt ve süt ürünleri. Halen ABD’deki süt tüketiminin yüzde 5’ini sağlayan Kanada, bu sektördeki payını kaybetmek istemiyor.

1994 yılında üç ülke arasında imzalanan NAFTA adlı anlaşma, 450 milyonu aşkın nüfuslu önemli bir pazarı ilgilendiriyor. Üç ülke arasındaki dış ticaretin boyutları 1 trilyon 250 milyar doları buluyordu.