Gani, en az bin Taliban tutuklusunu serbest bırakacak!

Afganistan’da Talibanlarla müzakerelerin öngörüldüğü 10 Mart öncesi, Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin bir kararname ile en az bin Taliban tutukluyu hafta içerisinde serbest bırakacağı bildirildi.

ABD ile Talibanlar arasında Şubat sonu imzalanan anlaşma kapsamında Afganlar arası müzakerelerin 10 Mart’ta başlaması gerekiyor.

AFP’nin beş farklı kaynağa dayandırdığı haberine göre Cumhurbaşkanı Eşref Gani, hafta içerisinde en az bin Taliban üyesinin bırakılması için bir kararname çıkaracak. İki kaynak, kararnamenin ileri yaştaki tutukluları ilgilendireceğini belirtti.

Talibanlar ise anlaşma maddesi kapsamında, Afgan hükümetiyle müzakerelerin ön koşulu olarak 5 bin tutuklunun bırakılmasını istiyor. Anlaşma, 5 bin tutukluya karşı Talibanların da bin asker ve polisi bırakmasını öngörüyor.

1 Mart günü Kabil’de bir basın toplantısı düzenleyen Cumhurbaşkanı Eşref Gani, ABD ile Taliban arasındaki anlaşmada yer alan tutuklu takasını reddetmişti. Gani, “5 bin tutukluyu bırakma yönünde bir taahhüt yok” derken, tutukluların serbest bırakılmasının ABD’nin değil Afgan hükümetinin yetki alanında olduğunu ifade etmişti.

PARALEL HÜKÜMET

Bin tutuklunun bırakılacağına ilişkin bilgiler, Gani’nin yemin törenini gerçekleştirdiği 9 Mart gününe denk geldi. Aynı gün, rakibi Abdullah Abdullah da paralel olarak kendisini cumhurbaşkanı ilan etti. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, "paralel hükümete sıkı bir şekilde karşı olduklarını" açıkladı.  

Eşref Gani, 28 Eylül’de yapılan çok düşük katılımlı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların yüzde 50,64’ünü alarak seçilmişti. Tartışmalı seçimlerin nihai sonucu, beş ay sonra 18 Şubat günü açıklanmıştı. Kayıtlı 9,6 milyon seçmenin sadece 2,7 milyonu sandık başına gitmişti. Bunlardan da yaklaşık yarım milyonu geçersiz sayılmış, geriye sadece 1,8 milyon oy kalmıştı. Seçim sonuçlarını tanımayan Abdullah Abdullah, Gani’nin yemin etmesi halinde kendisinin de paralel bir hükümet kuracağı tehdidinde bulunmuştu.

KURUMSAL KRİZDE MÜZAKERE!

Ülkenin kurumsal krize girmesiyle birlikte, Talibanlarla müzakerelerin hangi ekip tarafından yürütüleceği henüz netleşmedi. Bazı uzmanlar, Talibanların hükümet “önce sorunlarını çöz, ondan sonra masaya gel” diyebileceğini belirtiyor. Hükümetin bu hali, Talibanların müzakere masasında da elini güçlendiriyor.

ABD ÇEKİLMEYE BAŞLADI

Bu gelişmelerin yaşandığı bir sırada ABD ordusu da Afganistan’daki güçlerini çekmeye başladıklarını açıkladı. Afganistan’daki Amerikan birliklerinin sözcüsü Sonny Leggett, anlaşma kapsamında gelecek 135 gün içerisinde asker sayısını 8 bin 600’e düşürmek için çekilmeye başladıklarını bildirdi.

Sözcü, El Kaide ve DAİŞ’e karşı operasyonlar ile Afgan güçlerini desteklemek için “gerekli askeri tüm olanakların” Afganistan’da tutulmaya devam edeceğini de sözlerine ekledi.

Talibanlar, ABD ile yapılan müzakereler sonucunda 22 Şubat günü kısmi bir ateşkes yapılmıştı. Sürecin sonunda 29 Şubat günü Katar’ın Doha kentinde ABD ile Talibanlar bir anlaşmaya imza atmıştı. Talibanların güvenlik garantileri vermesi karşılında ABD ve ittifakları da 14 ay içerisinde ülkedeki güçlerini tamamen çekmeyi taahhüt etti. ABD ayrıca güçlerini çekmeyi, Talibanların Afgan hükümeti ile müzakereleri başlatma koşuluna dayandırdı.