Fas, İran ile diplomatik ilişkilerini kesti

Fas Krallığı, İran rejimini Batı Sahra’daki bağımsızlıkçı harekete silah teminini kolaylaştırmakla suçlayarak diplomatik ilişkilerini kesti. Suudi Arabistan ve Bahreyn de bu kararı destekledi.

Fas Dışişleri Bakanlığı, bu kararın “mevcut bölgesel veya uluslararası gelişmelerle bir ilgisi olmadığını” savundu. Bakanlık, bu açıklama özellikle ile Suudi Arabistan ile İran arasındaki gerilimler ve Ortadoğu’daki krizleri ima etti.

İran ile diplomatik ilişkilerini koparan Suudi Arabistan ve Bahreyn de bu kararı destekledi.

Fas yönetimi, İran’ın Hizbullah vasıtasıyla Batı Sahra bağımsızlık hareketi Polisario Cephesi’ne silah sevkiyatını kolaylaştırmakla suçluyor. Lübnan Hizbullah’ı bu suçlamayı reddederek, Fas’ın yabancı ülkelerin baskısı altında bu kararı aldığı tepkisinde bulundu. İran Dışişleri Bakanlığı da, Fas'ın iddiaları için "yalan" dedi. 

ABD, İsrail ve Suudi Arabistan son zamanlarda İran karşıtı tutumunu sertleştirdi. Her üç ülke de İran’ı Ortadoğu’da egemenlik kurmaya çalışmak ve istikrarsızlaştırmakla suçluyor.

İran ve Suudi Arabistan arasında Ocak 2016’dan bu yana diplomatik ilişkiler bulunmuyor. Her iki güç de bölgede nüfuz mücadelesi yürütüyor. Özellikle Suriye, Yemen ve Lübnan sahasında karşı karşıya geliyorlar.

Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, kısa bir süre önce Polisario’ya ilk silah sevkiyatının yapıldığını açıkladı. Burita’ya göre Cezayir’deki İran büyükelçiliğinde bulunan bir “unsur” vasıtasıyla silah temini sağlandı.

Dışişleri Bakanı, “Fas, Polisario ve Hizbullah arasında Krallığın yüksek çıkarlarına karşı işbirliğini doğrulayan inkar edilemez kanıtlar, belirlenmiş isimler ve net olaylara sahip” dedi.

Tahran’daki Fas Büyükelçisi, Salı günü İran’ı terk etti. Bakan Burita, İran büyükelçisinden de Fas’ı bir an önce terk etmesini isteyeceğini belirtti.

Fas, 2009 yılının başında da Tahran’ın Krallık’taki dini faaliyetlerini gerekçe göstererek diplomatik ilişkilerini kesmişti. Bu ilişkiler 2014 yılında yeniden başlamıştı.

266 bin kilometrekarelik Batı Sahra çölü, henüz bir statüye bağlanmamış bir toprak parçası olarak duruyor. Burada Polisario bağımsızlık mücadelesi veriyor. Batı Sahra’nın büyük bölümü Fas’ın kontrolünde bulunuyor ancak Polisario, kendi kaderini tayin etmek için referandum istiyor. Fas ise kendi egemenliği altında tüm otonomi taleplerini reddediyor. Taraflar arasında 1991 yılında ateşkes yapılmıştı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi de geçen Cuma günü kabul ettiği bir kararda Batı Sahra çatışmasında tarafları önkoşulsuz olarak müzakerelere çağırdı ve BM’nin bölgede referandum düzenlenmesinden görevli misyonunun görev süresini altı ay daha uzattı.