Salı günü başlayacak Beşir davası Arap dünyasında bir ilki ifade ediyor, zira yakın tarihte başarılmış bir darbe failinin yargılandığı bir örnek yok.

Libya lideri Muammer Kaddafi, 1969’da monarşiyi devirmiş ancak kanlı bir NATO müdahalesiyle Ağustos 2011’de öldürülmüştü. Irak diktatörü Saddam Hüseyin ile Mısır diktatörü Hüsnü Mübarek, başka gerekçelerle yargılanmıştı. Tunus’un devrik eski Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali ise 2011 yılında Suudi Arabistan’a kaçmıştı.

Sudan diktatörü El Beşir, aralarında eski Cumhurbaşkanı yardımcısı Ali Osman Taha ve general Bakri Hasan Salih’in de olduğu 10 asker ve 6 siville birlikte sanık sandalyesinde yer alacak.

El Beşir, savcılık bürosu tarafından yürütülen soruşturma ardından, üç yargıçlı özel bir mahkemede yargılanacak.

30 Haziran 1989’ta Sudan radyosundan darbe yapıldığı duyurulmuştu. Ordu havaalanını kapatmış, temel siyasi yöneticileri gözaltına almaya başlamış ve başta parlamento olmak üzere hükümet kurumlarını askıya almıştı.

Darbe ardından Beşir, 30 yıl boyunca iktidarda kalmıştı. El Beşir, dört ay süren halk ayaklanması sonucunda 11 Nisan 2019’da devrildi ve hapse atıldı.

El Beşir ve 16 kişinin yargılanması, Sudan’da devrim sonrası geçiş hükümetinin uluslararası topluma dahil olmak umuduyla bir dizi reform açıklamasından sonrasına denk geldi.

Sudan ayrıca, Beşir’i Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne teslim etme sözü de verdi. El Beşir, 2003-2004 yıllarında Darfur’da 300 bin kişinin ölümü ve milyonlarca kişinin göçe maruz bırakılmasının sorumlusu olarak savaş suçu işlemek ve soykırım yapmakla suçlanıyor.

AFP’ye konuşan devrik diktatöre karşı başlatılan sürecin öncülerinden avukat Moad Hadra, “Bu dava anayasal sistemi yıkmaya çalışacak herkes için bir uyarı olacak” dedi. Hadra, “Bu Sudan demokrasisini koruyacak. Böylece Sudan’da darbeler dönemini kapatmayı umut ediyoruz” diye ekledi.

Avukat Hadra, “İlk kez darbe yapan bir kişi adalet önüne çıkarılıyor. Çok sağlam delillerimiz var ve bunları mahkemeye sunacağız” şeklinde konuştu. Sanıkları ise 150 avukat savunacak.

ERDOĞAN'IN DİKTATÖR DOSTU

Ömer El Beşir, Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın  da diktatör dostları arasında yer alıyordu. Hakkında uluslararası tutuklama kararı olmasına rağmen Türkiye’yi ziyaret eden Ömer El Beşir, Erdoğan için “iyi bir Müslümandı”.

2009’da Erdoğan henüz Başbakan olduğu sırada Beşir'in Türkiye ziyaretini savunurken, Darfur'a gittiğini ve orada soykırım tespitini yapamadığını söylemişti. Erdoğan, "Bir Müslüman soykırım yapamaz" diyerek dostu Beşir’e arka çıkmıştı. Erdoğan’ın “tespit etmediği” Beşir’in suçları çok ağır. Uluslararası Ceza Mahkemesi Koalisyonu (UCMK), 2003'ten sonra Darfur'da hükümet destekli milis gücü Cancavitlerin yüzbinlerce sivili öldürüldüğünü, sistematik tecavüzler yaşandığını ve milyonlarca insanın yerinden edildiğini kaydetmişti.