Tarihi 5 yıl öncesine kadar dayanan Kars’ta birçok medeniyet kuruldu. Kars, en parlak dönemini ise Kürtlerin ataları olarak bilinen Urartular döneminde yaşadı. Çok zengin bir geçmişe sahip Kars’ta birçok medeniyetin izine rastlamak mümkün. Başta Urartular, Medler, Ermenler, Ruslar olmak üzere birçok medeniyete ait tarihi yapılar bulunuyor. Bu tarihi yapıların bazıları yüzlerce yıllık, bazıları ise binlerce yıllık. Ama tarihi yapıların ortak yanı ise, devletin bilinçli politikalarıyla yok edilmeye çalışılması. Yağma ve yıkma politikaların soncunda binlerce tarihi yapı yok oldu. Bunun en iyi örneği de yıllarca Kars belediyesini elinde bulunduran AKP ve MHP zihniyeti zaman zaman açıkta, zaman zaman da gizli şekilde tarihi yapıları yok etmeye çalışması. Tüm yıkım ve tahribata rağmen halen bu kadim kentte ayakta tarihi yapılara rastlamak mümkün.

AKP-MHP ORTAKLIĞIYLA TARİHİ EVLER YOK EDİLDİ

Bugün maalesef bu tarihi kadım kent bu istenilen yerde değil. Kars’ın hemen hemen her sokağında tarihi evlere rastlamak mümkün. Kimi halen direnmeye çalışıyor; kimi yıkılmış, harap durumda. Her birinin tarihi yüzlerce yıllık olmasına rağmen, bugüne kadar sahip çıkan olmamış. Kent merkezinde bulunan bu tarihi evlerin hiçbiri restore edilmemiş. Restore edilmediği gibi AKP ve MHP belediyeleri, zaman, başta Kürt ve Ermeni halkların izleri olmak üzere diğer halkların izlerini sildirmeye çalıştı. Kars kent merkezinde bulunan tarihi yapıların büyük bir kısmı yıkık halde bulunuyor. Ayakta kalabilen yapıların bir kısmına devlet kurumları tarafından, bir kısmı ise iş yerleri olarak kullanılıyor.

TARİHİ YAPILARIN ÖZELLİKLERİ

Tarihi Kars mimari özellikle ise; tek katlı, 2 katlı ve 3 katlı olmak şartıyla barok mimarı tarzıyla binalar yapılmış. Bu binaların dış sütunlarında kabartmalar ve barok tarzı süslemeler bulunuyor. İç mekanları genelde uzunca bir koridor etrafına iç içe açılan oda ve salonlardan oluşuyor. Binaların iç mekanlarında dikkati çeken bir başka özellik şömine biçiminde “PEÇ” adı verilen ısıtma sistemidir.

KARS’IN HER TARAFI TARİH

“1001 Kilise Şehri” olarak da anılan Ani’de, Kars merkezde bulunan tarihi yapılardan farksız durumda değil. Kars’a 48 kilometre uzaklıkta, Türkiye-Ermenistan sınırına yakın Arpaçay nehri kenarında bulunan tarihi kent, Ermeni Bagratuni hanedanlığı döneminde önemli bir güç ve kültür merkezi olmuştu. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Ani Harabeleri gün gittikçe yok oluyor. Kars Sarıkamış'ta Rus Çarı 2. Nikola tarafından yaptırılan Av Köşkü (Katerina Köşkü) harabe durumda. Tarihi köşk, bu gün ahır olarak kullanılıyor. Kağızman ilçesinde Neolitik döneme ait kaya resimleri v Digor'da Ortaçağ'dan kalma kiliseler yine kaderine terk edilmiş durumda.