Peynir Kuzey Kürdistanlılar için sadece kahvaltılarda tüketilen bir yemek değil, ayrıca kültürel bir mirastır. Kürdistan sahip olduğu iklimsel koşullar ve biyolojik çeşitlilikten dolayı tarihten gelen peynir kültürüne sahip. Bütün bunlara rağmen Kuzey Kürdistan’ın en önemli geçim kaynaklarından olan hayvancılık git gide ölmeye başlıyor. Yem, saman fiyatları sürekli gelen zamlarla üreticinin alım gücünü zorluyor. Hayvan sahipleri bu nedenle süt ineklerini kesimhanelere götürmek zorunda kalıyor.

Peynirin ham maddesi olan süt sıkıntısının baş göstermesi de peynir fiyatlarına yüzde 20'ye varan oranlarda zam olarak yansıdı. Perakende satıcılarının yanı sıra koçerlerin ürettikleri peynirler de zamdan etkilendi. Haziran ayında kilosu 24 TL olan peynir, Ağustos ayının başlangıcından itibaren 30 TL’yi buldu. Marketlerde kaliteli peynirin kilosu 30 TL'den aşağı düşmezken, süt sıkıntısı tereyağı ve yoğurt fiyatlarını da tırmanışa geçirdi.

TARIM VE HAYVANCILIK DESTEKLENMELİ

Bitlis Merkez köylerinde koçerlik yapan Yavuz ailesi, Siirt’ten her yıl Bitlis’e hayvanlarını otlatarak peynir üretimi yaptıklarını kaydetti. Ayşe Yavuz, peynir yapımının bütün aşamalarını anlatırken, eskisi gibi kendilerine gelir kaynağı sağlamadığını söyledi. Yavuz, “Hayvan yemleri pahalı. Geçen sene 5 ineğimizi satmak zorunda kaldık. Bu nedenle de kalan ineklerimizden aldığımız sütü peynir yapıyoruz. Bu da peynire zammı getirdi. İnsanlar haklı olarak almak istemiyor" dedi. Ayşe Yavuz’un oğlu Kadir Yavuz da, pahalılığın yaşamlarını kısıtladığını ancak başka gelir kaynaklarının olmamasından kaynaklı peynir üretimini yaptıklarını belirtti.

İstanbul’da bulunan Fatih Kadınlar Pazarı’ndaki esnaf da peynirlere gelen zammın satışlarını önemli oranda etkilediğini belirtti. Esnaflar, "Tarım ve hayvancılığına yeteri kadar önem verilmemesi bütün halkı etkiliyor. Bitlis, Siirt, Van, Diyarbakır, İzmir’den gelen peynirleri satıyoruz. Eskiden sofraların vazgeçilmez ürünü peynir şimdi tadımlık oldu. Lüks bir gıda" diye konuştu.

Peynir almaya gelen Halime Kara da zamlardan şikayetçi. Kara’ya göre peynir zammı tek taraflı değil. Esnafı da sorumlu gören Kara, bir kilo peynirin 30 TL olmasından sonra evine sadece 200 gram peynir alabildiğini söyledi.