Birleşmiş Milletler (BM) tarafından yapılan açıklamada, bazı dillerin öteki dillerin egemenliğinde yok olduğu vurgulanırken, dünya nüfusunun yüzde 97'sinin yaşayan dillerden yalnızca yüzde 4'ünü kullandığı ve her 2 haftada yerel bir dilin kaybolduğuna dikkat çekildi. Kaybolma tehlikesi altında olan dillerin arasında olan 50 milyonluk bir nüfusun konuştuğu Kürt dili ise, Rojava'da açılan akademiler ve okullar sayesinde yok olmama mücadelesi veriyor.
Her yıl 21 Şubat'ta Uluslararası Anadil Günü vesilesiyle çeşitli etkinlikler düzenlenerek dillerin önemine vurgu yapılıyor; buna rağmen dünyada yaklaşık 7 bin dil, lehçe ve şivenin yüzde 80'inin kaybolma tehdidi altında olduğu belirtiliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) tarafından hazırlanan raporda; dillerin, gelenek, görenek, kültür ve tarihin gelecek kuşaklara aktarılması ve süreklilik için hem gerekli hem de önemli olduğu kaydedilerek, günümüzde 6-7 bin dil olduğu, ancak bu dillerden çoğunluğunun çok az insan tarafından bilindiği ve kullanıldığı vurgulandı. Dünyada bazı dillerin başka dillerin egemenliğinde yok olduğu vurgulanırken, dünya nüfusunun yüzde 97’sinin yaşayan dillerden yalnızca yüzde 4’ünü kullandığı ve her 2 haftada yerel bir dilin kaybolduğuna dikkat çekildi. Öte yandan dünyada 7 bin civarında lehçe ve şivenin yüzde 80’inin kaybolma tehdidi altında olduğunu söyleyen uzmanlar ise bu dillerin özellikle Orta Asya, Afrika ve Kafkas ülkelerinde bulunan bölgedeki yerel dillerin olduğunu söylüyor.
Uzmanlara göre, bir dilin ölme süreci, kitlelerin anadil dışındaki dillerini daha geçerli kılmasıyla hızlanıyor. 

PKK İLE İLERLEME KAYDEDİLDİ

Kaybolma tehlikesi altında olan dillerin arasında bulunan Kürt dili için de uzun yıllara dayanan Lozan Antlaşması'yla dört parçaya bölünerek her biri tarihteki en tehlikeli devletlerin egemenliği altındaki asimilasyon politikalarına karşı yok olmamak için büyük bir mücadele verildi. En kadim dillerinden olan Gutilerden bu yana Elî Herîrî'den Feqiyê Teyrana, Ehmedê Xanî'den Bedirxan Ailesi'ne, Cegerxwin'den ve Osman Sabri gibi Kürt alimlerinin çıkardıkları eserlerin birçok dille çevrilmesiyle verilen Kürt dillinin ayakta kalma mücadelesinde, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın liderliğindeki PKK'nin çıkışından bugüne kadar büyük bir ilerleme kaydedildi.
Kürt dili yüz yıldır egemen devletler tarafından dört parçaya bölünen Kürdistan'da büyük bir asimilasyona maruz bırakıldı. Hatta Kürt dili ve lehçeleri İran'da Farsça, Türkiye'de Türkçe, Irak ve Suriye'de Arapça'nın lehçesi olarak gösterilmek istendi. Ancak Kürt halkı egemenlerin bu oyununu yutmadı!
Kürt halkı PKK ile birlikte Kürt dili ve lehçelerine daha fazla sahip çıktı. İran'da Sorani, Loranî, Hewramani, Irak'ta Sorani, Gorani, Suriye'de Kurmanci, Türkiye'de Kurmanci ve Zazakinin korunması ve gelişmesi için daha fazla mücadele edildi.
DEVRİMDEN SONRA EĞİTİM
Baas rejimi tarafından kimlikleri bile yok sayılan Rojava'daki Kürt halkı, Öcalan'ın demokratik özerklik perspektifi çerçevesinde verilen mücadeleyle 19 Temmuz 2012 tarihinde Kobanê'den başlayarak Rojava'nın tüm kent ve köylerine yayılarak devrim gerçekleştirildi. Ardından kurulan Rojava kantonları ile bir yandan insanlık düşmanı DAİŞ çetelerine karşı direniş sürdürülürken, toplumsal yaşam da inşa edildi. Rojava’nın her üç kantonunda açılan eğitim kurumları ise yeni bir eğitim modeli sunuyor. Baas rejiminin tekçi eğitim sistemini ortadan kaldıran Rojava kantonlarının eğitim kurumlarında, başta Kürtçe olmak üzere Arapça, Süryanice ve diğer dillerde eğitim veriliyor. Halklar ve diller coğrafyası Ortadoğu için bir model niteliğinde olan eğitim kurumlarını ve akademilerinde eğitilen binlerce öğretmen, on binlerce öğrenciye anadillerinde eğitim vermeyi sürdürüyor. 

AKADEMİ VE OKULLAR AÇILDI

Halkların baharı yaşanırken, Kürt Dil Kurumu SZK Kürçe okullar açmaya başladı. 19 Temmuz'da kurum büyük adımlar attı. Binlerce Kürt dili öğretmeni yetiştirdi. Rojava’da eğitim sistemini oturttu. Kürt dili Rojava’daki tüm okullarda resmileşti. Devlet zihniyetinin şovenist zihniyetli eğitim müfredatı değiştirildi. Birçok akademi ve enstitü kuruldu. Buralarda Kürt dilinin gelişimi için öğretmenler yetiştirildi. 11 Ağustos 2013’te ilk dil ve edebiyat akademisi Şehîd Ferzat Kemenger adıyla Efrîn’de açıldı. Kürt dili eğitimiyle, bölge okullarında görev yapabilecek öğretmenler yetiştirildi. SZK ve Rojava Öğretmenler Birliği öncülüğünde 28 Ekim 2013’te ilk dil ve Kürt edebiyatı enstitüsü Şehîd Viyan Amara adıyla açıldı.
SZK tarafından 24 Ekim 2013’te Qamişlo’da dil, tarih ve Kürt edebiyatı için Celadet Bedîrxan Akademisi açıldı. Daha sonra Kobanê’de de Şehîd Viyan Amara enstitüsü açıldı.
Yine 2015 yılının başında demokratik ulus perspektifli birçok enstitü açıldı. Bu yönlü çalışmalar Rojava’nın her yerinde devam ediyor. Birçok düşünce akademisi kuruldu. 29 Ağustos 2013’te Cizîr kantonunda Nûrî Dêrsimî Bilim ve Aydınlanma Akademisi kuruldu. Daha sonra Bilim ve Özgür Düşünce Akademisi olarak değiştirildi. Kantonda akademiye bağlı birçok şube oluştu. Birçok kişi bu akademilerden geçerek demokratik ulus perspektifli eğitim gördü. 4 Nisan 2013’te Qamişlo’da Mezopotamya Toplum Bilim, Hukuk ve Adalet Akademisi açıldı. 24 Şubat’ta Qamişlo’da Kürdistan Stratejik Araştırma Merkezi kuruldu. Adı daha sonra Rojava Stratejik Araştırma Merkezi olarak değiştirildi. Rojava'nın her ilinde Kültür ve Sanat Merkezi açıldı. Tüm oluşumlar geçmiş baskılara inat bu kurumlarda iktidar odaklarından uzak bir şekilde kültürel gelişimlerini sağlıyor.

KÜRTÇE VE ARAPÇA EĞİTİM

Rojava'da demokratik özerklik esası üzerine yapılan devrimin en önemli ayağı anadilde eğitim oldu. Baas rejimi döneminde evlerde az sayıdaki öğrenci ile gizlice yürütülen dil eğitimi çalışmaları şimdilerde Kobanê merkez ve köylerinde yüzlerce okul, binlerce öğretmen ve on binlerce öğrenciye ulaşmış durumda. Türk devletinin Kürt diline tahammülsüzlüğü devam ederken, Rojava'da ise kısa süre içerisinde yerleşen demokratik özerklik anlayışı ile aynı okullarda Kürtçe ve Arapça olarak eğitimler veriliyor.
Rojava Devrimi ile 2012 yılında Kobanê'de kurulan Kürt Dil Kurumu'nun çalışmalarının ardından bir öğretmen ve 12 öğrenci ile başlayan anadilde eğitim çalışması, şimdilerde şehir merkezi ve köylerinde toplam bin 489 öğretmenin görev yaptığı 176 okulda 18 bin öğrenciyle devam ediyor.
Daha çok Kobanê kent merkezine bağlı köylerde yaşayan Araplar için de şu ana kadar 7 okul açılmış durumda.
Bu okullarda eğitim Arapça verilirken, sadece bir ders Kürtçe veriliyor. Arap ve Kürtlerin birlikte yaşadıkları köylerdeki okullarda ise Kürt öğrenciler Kürtçe, Arap öğrenciler Arapça eğitim gördükleri gibi bütün öğrenciler hem Arapça hem de Kürtçe ders de alıyor. Okullarda sınıflarına göre de şu dersler veriliyor:
1-3'üncü sınıflar dil (Kürtçe ya da Arapça), Matematik, Müzik, Resim ve Spor; 4-5 sınıflar için dil (Kürtçe veya Arapça), Zanyarî (Bilim), Toplum, Matematik, Resim, Müzik ve Spor; 6 ve lise öğrencileri; Dil (Arapça veya Kürtçe), Matematik, Zanyarî (Bilim), Fizik, Kimya, Demokratik Ulus, Coğrafya, Resim, Müzik ve Spor. Bu sınıflarda İngilizce ve Fransızca da yabancı dil dersleri olarak okutuluyor.

KINAN: GİZLİ BAŞLAYAN EĞİTİM BİNLERE ULAŞTI

Eğitimin önemi ve buna ilişkin yürütülen çalışmalar hakkında bilgi veren Kobanê Kantonu Eğitim Konseyi Başkanı Nisrîn Kınan, öncelikle devrim öncesi durumu hatırlattı.
Devrimden önce Baas rejimi tarafından Kürt dilinin yok sayıldığını belirten Kınan, hangi halktan olursa olsun çocukların rejimin okuluna gittiği zaman sadece Arapça eğitim gördüğünü, bunu da toplumu tek bir kalıba soktuğunu ifade etti. Ancak Kürt halkının özgürlük mücadelesiyle birlikte verdiği anadil mücadelesinde çok ağır bedeller ödediğini dile getiren Kınan, şunları söyledi: "Bu halk anadilde eğitim mücadelesi ile devrim mücadelesini birlikte yürütüyordu. Nasıl ki askeri anlamda gizlice bir örgütlenme yürütülüyorsa aynı zamanda dil mücadelesi de yürütülüyordu. Tek odalı evlerde, gizlice sokak köşelerinde sadece harfleri öğretmek için yapılan çalışmalar bugün bu aşamaya geldi. 19 Temmuz 2012 Rojava Devrimi'nden sonra, belki Kürt olanlar bile yaptığımız bu çalışmaların başarılı olacağını inanmıyorlardı ki rejimin eğitim sisteminde ısrar ediliyordu, ancak buna karşı da verdiğimiz mücadele şimdi onlarca okullarda, bini aşkın öğretmen ve binlerce öğrenci ile bu çalışmanın devamını ve başarısını görüyoruz."
Kınan, eğitim için verilen mücadelenin DAİŞ saldırıları sonucu halkın Kuzey Kürdistan'a göç etmesiyle bir dönem sekteye uğrasa da halkın geri dönüşüyle birlikte, hem Kuzey Kürdistan dil kurumları sayesinde, hem de Efrîn ve Cizîr kantonlarının yardımlarıyla söz konusu zaman zarfındaki kaybı telafi aşamasına geldiklerini ifade etti.

'KORKU KÖLELİKTİR!'

Duvarlarında "Tirs koletî ye (Korku köleliktir)", "Zimanê me hebûna me ye", "Bi kurdî bixwîn in", "Pir guhdar bike, hindik bipeyiv", "Pirtûk zarokên mêjî ne" yazıları okullarda, devletlerin eğitim sistemlerindeki farkını ortaya koyuyor.