Dünyanın ilk modern şehri yok oluyor

Dünyanın ilk modern şehirleri arasında gösterilen Zernaki Tepesi'nin definecilerin hedefi haline gelmesine tepki gösteren yazar İşler, "Bölgenin en büyük eserlerini veren Urartuların bıraktığı eserler altın arayan köstebeklerin insafına terk edilmiş" dedi

Kürdistan'da bulunan birçok tarihi şehir ve yapılar, definecilerin hedefi haline geldi. Bu tarihi yerlerin başında ise Urartu medeniyeti geliyor. Bugün Urartu medeniyetine ait birçok yapı yok olmuş durumda. Geri kalan yapılar ise, yok olmakla karşı karşıya. Bu yapılardan biri de Urartu Devleti'nin ilk kurulduğu ve başkenti olan Zernaki Tepesi. 2 bin 800 yıl önce 70 bin kişinin yaşadığı devasa Urartu şehri, bugün halen göz kamaştırıyor. Urartular tarafından 270 hektar üzerinde kurulan Zernaki Tepesi'ndeki şehir dünyanın ilk modern şehri olarak biliniyor.

Erciş ilçesine ve Van Gölü'ne hakim bir tepede kurulan tarihi Urartu şehri, sokak ve caddelerin kesişmesiyle ortaya çıkan düzgün kare yapıların aynı olması ile dikkat çekiyor. "Urartuların ızgara planlı kenti" olarak kabul edilen ve 270 hektarlık bir alana yayılan büyük kent ölçeğinde dünyada bir benzeri bulunmuyor. Dünyanın ilk modern kenti ve Urartuların başkenti olan tarihi şehirde bugüne kadar bilimsel herhangi bir çalışma yapılmamış. Zernaki Tepesinde kurulan şehir onlarca yıl Urartulara başkentlik yapmış.

KENT DEFİNECİLERİN İNSAFINA BIRAKILMIŞ

Tarihi antik kent olmasına rağmen, bugüne kadar SİT alanı içine alınmayan Zernaki Tepesi, göz göre göre yok ediliyor. Kentin uzunluğu 2,5 kilometre eni ise 1,5 kilometre. Caddelerinin eni 7 metre sokakların eni ise 5 metre. Urartu Medeniyetinin insanlığa bıraktığı bu modern şehir, bugün yok olmaya doğru gidiyor. Koruma altına alınmayan tarihi şehir definecilerin hedefinde. Tarihi kentin her tarafı defineciler tarafından kazılmış durumda. Yapılan kaçak kazılar nedeniyle kent, yok olma aşamasında.

Araştırmacı Yazar İkram İşler, tarihi Urartu kentinin, dünyanın en önemli kent yapılarından biri olduğu halde tarla haline getirilerek ortadan kaldırılmaya çalışıldığını söyledi. Böylesi bir kentin başka ülkelerde olması halinde dünyanın ilgisine sunulmak üzere korunmaya altına alınacağını dile getiren işler, "Bölgenin tarihi eserlerinin maalesef “kurda-kuşa” emanet olduğu gözlenmektedir. Çünkü altın arayan ve birkaç kuruş için neleri sattığının bilincinde bile olmayan bazı zavallılar, tarihi tarumar etmektedir. Dünyanın en eski ızgara örneği kenti cilalayarak ve onarıp parlatarak bütün dünyanın dikkatini çekeceğimize, belediyenin kepçesini dayayarak altın arayan, orada taş üstüne taş bırakmayarak yağmalayan insanlar var" dedi.

DEVLETİN TAVRINI KINIYORUZ

"Devletin tavrı da bu konuda çok ilginç" diyen İşler, "Orta Asya’dan getirilen çadırları cilalayarak gözümüze sokan devlet yetkilileri, burada bulunan ve 70 bin kişi barındırın, dünyanın örnek kentlerinden biri sayılacak olan bir değerin yağmalanmasına göz yumabilmektedir. Dünyanın neresinde olursa olsun böyle bir değeri olan devletler özel güvenlik koyarak zarar verenlere en büyük cezaları uygulamaktadırlar.

Bizim ülkemizdeki tarihi eserler, kaleler, barajlar, yollar, üzüm bağları ve benzeri birçok eser Ahlat’taki ve Çelebibağı’ndaki birkaç mezar kadar koruma altına alınmamıştır. Çadırların bile bu kadar önemsendiği bir memlekette, bölgenin en büyük eserlerini veren Urartuların bıraktığı eserler altın arayan köstebeklerin insafına terk edilmiş durumda. Biz bu tavrı kınıyoruz. Ve tarihi eserlerimize uygulanan bu zulme bir an önce son verilmesi gerektiğini hatırlatmak istiyoruz" diye konuştu.