Kürdistan’da yürütülen savaşın finansörü konumunda olan örtülü ödenek, AKP hükümeti döneminde Kürdistan'daki savaşla birlikte Suriye’de ÖSO ve çetelerin finansında da kullanılıyor. 2010-2011 yılı arasında örtülü ödenek artışı 25 milyon lira iken, Suriye’de çatışmaların başlaması ile birlikte örtülü ödenekte yaşanan artış 135 milyon lira oldu. AKP hükümeti ise yaşanan artışı ve 135 milyon liranın nereye harcandıðını açıklamıyor.

Türkiye’de geçmişi eski olan ancak Tansu Çiller’in Başbakan olduðu dönemde gündeme gelen örtülü ödenek uygulaması savaşın finansörü konumunda çalıştırılıyor. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 24. maddesinde örtülü ödenek şöyle tanımlanıyor: “Örtülü ödenek; kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri, devletin millî güvenliði ve yüksek menfaatleri ile devlet itibarının gerekleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ve olaðanüstü hizmetlerle ilgili hükümet icapları için kullanılmak üzere Başbakanlık bütçesine konulan ödenektir. Kanunlarla verilen görevlerin gerektirdiði istihbarat hizmetlerini yürüten diðer kamu idarelerinin bütçelerine de örtülü ödenek konulabilir. Örtülü ödenek, bu amaçlar dışında ve Başbakanın ve ailesinin kişisel harcamaları ile siyasi partilerin idare, propaganda ve seçim ihtiyaçlarında kullanılamaz. Ýlgili yılda bu amaçla tahsis edilen ödenekler toplamı, genel bütçe başlangıç ödenekleri toplamının binde beşini geçemez. Başbakanlık ve diðer ilgili idare bütçelerinde yer alan örtülü ödeneklerin kullanılma yeri, giderin kimin tarafından yapılacaðı, hesapların tutulma ve kapatılma yöntemi, gideri yapanın deðişmesi halinde yeni yetkiliye hangi belgelerin aktarılacaðı Başbakan tarafından belirlenir. Örtülü ödeneklere ilişkin giderler Başbakan, Maliye Bakanı ve ilgili Bakan tarafından imzalanan kararname esaslarına göre gerçekleştirilir ve ödenir.”

SAVAŞ, ÇÝLLER DÖNEMÝ VE ÖRTÜLÜ ÖDENEK

Süleyman Demirel’in Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından 13 Haziran 1993’te yapılan olaðanüstü büyük kongre ile Tansu Çiller dönemin DYP’sinin başına geçti. Bunun ardından DYP-SHP koalisyonu ile Çiller hükümeti 25 Haziran 1993’ten 25 Aralık 1995’e kadar devam etti. Çiller, 25 Haziran 1993'ten 6 Mart 1996 tarihine kadar 50, 51 ve 52'nci Cumhuriyet hükümetlerinde başbakanlık yapmıştır.Çiller dönemi ile örtülü ödenek Türkiye gündemine girmeye başladı. Kürdistan’da yürütülen politikalar sonucunda binlerce köy yakılırken, Türkiye her yeni güne faili meçhul haberler ile uyanmaya başladı. JÝTEM üzerinden Kürtler katliama tabi tutulurken yine en büyük ödenek ise örtülü ödenek tarafından karşılandı. Çiller iktidarda olduðu dönemin sadece son iki yılında dönemin parasına göre 5.3 milyon lire örtülü ödenek harcaması yaptı. Paranın büyük kısmı ise Kürdistan’da yürütülen savaşa ayrıldı. Çiller döneminde ayrıca örtülü ödenek parasının Selçuk Parsadan’a kaptırılması ise siyasi tarihe not olarak düşüldü.

SONRAKÝ DÖNEMLERDE HARCAMA ARTINCA SAVAŞ TIRMANDI

Çiller’in ardından Türkiye’de başbakanlar deðişse de örtülü ödeneði kullanma biçimi hiç deðişmedi. 24 Aralık 1995 genel seçimlerinin ardından kurulan ANAP-DYP koalisyonu ile Mesut Yılmaz Başbakan oldu. Yılmaz döneminde de savaşın en önemli finansörü örtülü ödenek oldu. Mesut yılmaz döneminde örtülü ödenekten 8.8 milyon TL para harcandı. Harcamaların büyük bir bölümü ise bölgede yürütülen operasyonlar ve “istihbarat” paylarına ayrıldı. O dönem Yılmaz’ın örtülü ödenek harcamaları çok konuşuldu. Örtülü ödeneði bonkörce kullanan başbakanlardan birisi de Necmettin Erbakan oldu. Erbakan 1996-97 yılları arasına 6.3 milyon TL’lik örtülü ödenek harcaması yaptı. Erbakan döneminde örtülü ödenek bölgede yürütülen savaşın yanı sıra Çeçenlere ve dini tarikatlara da aktarıldı. O dönem örtülü ödenek tartışması yaşanması üzerin Erbakan partisine, “Bu konuda konuşmayın” talimatı verdi.

ECEVÝT ÝLE ARTIŞA DEVAM

Bülent Ecevit döneminde ise örtülü o dönemin rekor seviyelerine ulaştı. Ecevit, AKP hükümeti dönemine kadar başbakanlık koltuðunda oturdu. “PKK ile mücadele” adı altında kirli politikaların yürütüldüðü dönemde “istihbarat” harcamaları adı altında 70 milyon TL’lik örtülü ödenek harcaması yapıldı.

AKP ÝKTÝDARI VE DÜZENLÝ ARTIŞ

Ecevit’in ardından 2002 yılında yapılan seçimlerle AKP hükümeti kuruldu. AKP hükümeti ile birlikte örtülü ödenekte ise her aya göre artışlar yaşanmaya başlandı. 2003 yılında 50 milyon TL olan örtülü ödenek harcaması 2004 yılında 75 milyon, 2006 yılında 207 milyon, 2007 yılında 262 milyon, 2008 yılında 280 milyon, 2009 yılında 341 milyon, 2010 da 366 milyon, 2011 de 391 milyon olarak gerçekleşti. 2009 yılında “KCK” adı altında başlatılan operasyonlar ile örtülü ödenekte yaşanan artışın paralel olması ise dikkat çekti.

SURÝYE ÝLE BÝRLÝKTE REKOR SEVÝYE

2012 yılının ilk altı ayında örtülü ödenek harcaması 431 milyon TL olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 296 milyon TL olmuştu. Aradaki fark ise 135 milyon TL olarak gerçekleşti. AKP hükümetinin yürüttüðü Suriye politikası ise bu rakamda gizli. 2010 ile 2011 yıllarında yapılan örtülü ödenek harcamaları karşılaştırıldıðında 2011 yılındaki örtülü ödenek harcamasındaki bir önceki yıla göre artış 25 milyon TL. Örtülü ödeneðin birden bir önceki dönemdeki artıştan 115 milyon TL’lik artış gösterdiði dönem ise Suriye’de savaşın başladıðı döneme denk geliyor. Artışın nedeni olarak Türkiye’nin Suriye’de ÖSO ve çete yapılanmalarına saðladıðı destek gösteriliyor. 2012 yılının ilk dokuz ayında örtülü ödenek gideri ise Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırarak 665 milyon TL’ye ulaştı.

HARCAMALAR SAVAŞA

AKP döneminde yapılan harcama giderlerinin detayına bakıldıðı zaman ise savaşa ayrılan bütçe ortaya çıkıyor. 2012 yılının verilerine göre güvenlik ve savunma harcamalarında geçen yılın ilk altı ayına göre toplamda 50 milyon lira artış var. Mühimmat harcamaları ise geçen yıla göre 8,5 kat artış gösteriyor. Yılın ilk yarısında mühimmat alımına harcanan tutar, 122.8 milyon lira. Aynı kalem geçen yılın aynı döneminde 15.3 milyon lira olarak gerçekleşmişti. Ýstihbarat personel giderleri ise ilk altı ayda 265.2 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu kalem, geçen yılın aynı döneminde 216.5 milyon liraydı. Artış tutarı, 46.7 milyon lira oldu. Bu yılın altı ayında, “güvenlik ve savunmaya yönelik mal ve hizmet alımları” tutarı 732.7 milyon liraya ulaştı. Bu tutar, geçen yılın aynı döneminde, 682 milyon liraydı. AKP hükümeti döneminde örtülü ödenek o kadar bonkör kullanıldı ki toplumsal olaylarda gaz kullanmayı adet edinen polisin gazı bittiði zaman örtülü ödenekten 2,3 milyon TL aktarılarak 170 bin gaz alındı.

Meclis’te AKP hükümeti tarafından hazırlanan 11. bütçe olan 2013 bütçe görüşmeleri devam ederken, görüşmelerde örtülü ödenek harcamaları ise sık sık gündeme geliyor. BDP Eş Genel Başkanı Gültan Kışanak, yaptıðı bütçe konuşmasında, örtülü ödeneðin AKP hükümetleri döneminde istikrarlı bir şekilde artış gösterdiðine de dikkat çekerek, "Hakkını yemeyelim grafiði yükselen bir şey var. Bu grafikte örtülü ödeneðin grafiðidir. Ýstikrarlı şekilde artan tek şey vardır, örtülü ödenektir. Örtülü ödenek rutin dışına çıkmaktır. AKP döneminde gördük ki rutin dışına çıkmak düzenli şekilde artmıştır. Bu da bu ülkenin barışına, demokrasisine yapılmış en büyük kötülüktür" demişti.