7 Haziran ile ortaya çıkan yurttaş iradesinin AKP tarafından tanınmamasının üzerinden 4 aydan fazla geçti. Geçen zaman içerisinde halkın duyguları AKP’nin aleyhine döndü. Anket firmalarının verilerine göre halk 7 Haziranda çıkan sonucu pekiştirecek. Özellikle HDP’nin 80 Milletvekili ile TBMM’de temsil edilmesi AKP için yutulması zor demir leblebi gibiydi. AKP epeydir yutamadığı demir leblebiyi 1 Kasım’da yutmak için hazırlanıyor.

SAMER ANKETİ BİZE NELERİ GÖSTERİYOR

Araştırma %99 güven aralığıyla yapılmış titiz bir çalışmanın ürünüdür. Katılımcılar Eğitim, Gelir, Cinsiyet, Yaş, İnanç, Kimlik, İstihdam vb. durumu Türkiye gerçeklerine uygundur. İşte ankette öne çıkanlar

Anket firmaları HDP’yi %13’ün altında göstermiyor. SAMER Ankara katliamı öncesinde yaptığı ankette HDP oy oranını %13.9 olarak açıkladı. (AKP-41,4, CHP-26,9, MHP-15,4) Yurtdışı oylarının da eklenmesi ile HDP oy oranının %14 olduğunu rahatlıkla açıklayabiliriz. Oy verenlerin partilere ilişkin tutumlarına bakıldığına HDP’ye Kesinlikle Oy Veririm diyen kesimin %12,5, Oy Verebilirim Diyenlerin %7,1, Kararsızım Diyenlerin %5 olduğu görülmektedir. Bu sonuçlara bakıldığında HDP’nin oy potansiyeli %24,6 ve en düşük oy oranı da %12,5’tir.

HDP’YE YÖNELİK ‘NEFRET’ AZALDI

Daha önceki anketlere bakıldığında HDP’ye Kesinlikle Oy Vermem diyen kesimin varlığı %80’e yakın iken günümüzde bu oran %56,6’ya kadar gerilemiştir.

Türkiye’nin Etnik Çeşitliliği HDP’nin Oy Kaynağını Oluşturuyor?

Rakamlar bize HDP’nin MHP seçmeni dahil Türkiye’nin tüm kesimlerinden oy aldığını göstermektedir. HDP seçmeninin %88,8’inin yine partisini desteklemeye devam edeceği HDP oylarının %3-Kararsızlardan, %3,9-AKP’den, %3,3-CHP’den, %0,4-MHP’den ve %0,7’lik kısmının diğer seçmenlerden geleceği görülmektedir. 

Aynı şekilde Ankete katılan ve kimliğini seçeneklerdeki gibi tanımlayanlardan Kürtlerin %59’u, Arapların %7,7’si, Çerkezlerin %50’si, Türklerin %36’sı, Boşnakların %20’si, T.C. Vatandaşı olarak tanıtanların %5,8’i Türkiyeli olarak tanımlayanların %14,9’u Hümanistlerin %35,7’si ve Ermenilerin %80’i HDP seçmenidir. Örneğin Ermenilerin kalan %20’sinin de kararsız olduğu belirtilmiştir. Kendini Türk olarak tanımlayanların %44,6’sı AKP’ye oy vereceğini belirtmiştir. Oranlara bakılırsa HDP’nin Sadece Kürtler’den değil Türkiye’nin tüm kesimlerinden oy alabildiği AKP’nin Kürtlerden vazgeçerek Türk Milliyetçilerinin partisi haline geldiği görülmektedir. AKP’ye oy vereceğim diyen Kürt seçmen oranı da %24,1 ile AKP tarihinin en düşük oranı olmuştur.

FARKLI İNANÇLAR HDP’DE BÜTÜNLEŞİYOR

Anket sonuçlarına göre kendini Hristiyan olarak tanımlayanların %50’sinin, Sünni Şafii olarak tanımlayanların %48,6’sının, Hanefi olarak tanımlayanların %7,6’sının Alevi olarak tanımlayanların %32,4’ünün HDP’ye oy vereceği görülmektedir. Sünni inancının mezhepsel ilişkisine bakıldığında Hanefi olanların %40,8’inin AKP’ye oy verdiği görülmektedir. Kürtlerin büyük çoğunluğunun Şafii, Türklerin büyük kısmının Hanefi olduğu kabul edilirse mezhepsel farkın siyasi tercihlerde Kürt veya Türk kimliğiyle ortak hareket ettiğini göstermektedir. Bu duruma bakılırsa HDP Sünni Hanefi ve Şafiilerin, Alevilerin, Hristiyanların, Ateistlerin, Deistlerin ortaklaşabildiği bir partidir.

Ankette karşımıza çıkan bir diğer sonuç da AKP’nin Hristiyanlardan hiç oy almadığı Ateistlerden %10, Deistlerden de %13,3 oy aldığı gerçeğidir.

AKP VE CUMHURBAŞKANI NEDEN DEMİRTAŞ’TAN NEFRET EDİYOR!

Seni Başkan Yaptırmayacağız! 7 Haziran seçiminin unutulmayan sözü Türkiye halkı tarafından benimsenmiştir. Ankete katılanların %56’sı Başkanlık sistemine hayır demiştir. Ankette partilere göre Başkanlık Sistemine karşı olanların başında HDP’liler %88,8 ile 1. sıradadır. Destek verenlerin oranı ise sadece %31,5. Bu oranların AKP ve Sn. Cumhurbaşkanının Demirtaş ve HDP nefretini göstermektedir.

AKP’LİLERİN DE CUMHURBAŞKANI VE BAŞKANLIK SİSTEMİNE DESTEKLERİ AZALIYOR

Ankette Cumhurbaşkanının Başlattığı Başkanlık Sistemi tartışmalarına AKP seçmeninin sadece %65’inin destek verdiği görülmektedir. AKP’lilerin %17,3 kesinlikle desteklemiyor. Yine AKP’lilerin %13,7’sinin başkanlık sistemi konusunda bir fikri bulunmamaktadır.

TÜRKİYE KOALİSYON İSTİYOR

AKP’liler de Artık Koalisyon Diyor! Ankete göre AKP’lilerin %47,3’ünün koalisyona Evet dediği %40,9’unun hayır dediği görülmektedir. Koalisyona en büyük desteği %78,2 ile HDP seçmeni veriyor. MHP seçmeninin %67,2’si ve CHP’lilerin de %77,4’ü koalisyon istiyor. Hangi koalisyon sorusuna verilen yanıtta %40 AKP-CHP seçeneği ortaya çıkıyor. HDP’nin içinde yer alacağı koalisyonlara destek %30’larda.

KOALİSYON KURLMAMASININNEDENİ AKP VE CUMHURBAŞKANI

Ankette Neden Koalisyon kurulamadı sorusuna ilk sırada partilerin uzlaşmaz tavrı %30,5, Cumhurbaşkanı İzin Vermedi %19,6 ve AKP’nin tek başına İktidar Hırsı yanıtı verenlerin oranı %19,1’dir. Oranlara bakılırsa halk, AKP ve Cumhurbaşkanını Koalisyon kurulamamasından sorumlu tutuyor. Aynı ankette AKP’lilerin %30’9’unun Cumhurbaşkanı İzin Vermedi Yanıtı verdiği görülmektedir. Dolayısıyla AKP’liler de Koalisyonun Kurulamamasından Cumhurbaşkanını sorumlu tutuyor.

1 KASIM’DA TEK BAŞINA İKTİDAR ÇIKMAYACAK

1 Kasımda Tek başına iktidar çıkar diyenler AKP seçmeni kadardır. Tek başına iktidar çıkmaz diyenlerin oranı %50,4’tür.

TEK BAŞINA İKTİDAR OLMAZ DİYEN %50 HDP-CHP İKTİDARI İSTİYOR

Ankete göre tek başına iktidar çıkmaz diyen seçmenlere sorulan koalisyonu kim kurmalı sorusuna verilen cevaplarda %26,8 ile HDP-CHP koalisyonu birinci sırada, %24,7 ile AKP-CHP koalisyonu ikinci sırada çıkmaktadır.

TÜRKİYE’NİN EN ÖNEMLİ SORUNU DEĞİŞTİ, ARTIK ŞİDDET ORTAMI GÜNDEMDE

Yakın tarihe kadar yapılan anketlerde İstihdam, Geçim Sorunu vb Ekonomik Sorunlar ilk sırada yer alırken SAMER anketinde Türkiye halkının %35,7’sinin Silahlı Çatışma/Şiddet Ortamı seçeneğinin Türkiye’nin en önemli sorunu olduğunu belirtmiştir. Bu oran Ankara katliamından önceki orandır. Katliam sonrasında bu oranın çok daha yükseldiği temel varsayımdır.

TÜRKİYE’NİN EN ÖNEMLİ GÜNDEMİ SİLAHLI ÇATIŞMALAR

Türkiye’nin en önemli gündemi nedir sorusuna verilen yanıtta ise %64,2 ile Silahlı Çatışmaların Başlaması ilk sırada gelmektedir.

TÜRKİYE’DE İNSANLAR FAKİRLEŞİYOR

Son 1 yılda ekonomik durumunuz nasıl değişti sorusuna verilen yanıtların %58,7’si “Daha Kötü Oldu”, %33,7’si ise “Değişiklik Olmadı” şeklindedir. Ekonomik durumunun iyileştiğini beyan edenlerin oranı %7,6’da kaldı.

MHP SEÇMENİ DAHİL TÜRKİYE HALKLARI HALA ÇÖZÜM DİYOR

Ankette çözüme destek %58,7 ile devam ediyor. %8,1 fikrim yok, %33,2 de çözüme karşı görünmektedir. Rakamlar Türkiye halkının çözüm umudunun halen çok yüksek olduğunu ve çözümü desteklemeye devam edeceğini gösteriyor. HDP seçmeninin %88,3’ü, AKP seçmeninin %61,6’sı, CHP seçmeninin %56’sı ve MHP seçmeninin de %31,4’ü çözüm sürecinin devamından yana. Bu oranlar Türkiye halkının siyasi çözüm konusunda ortak bir irade sahibi olduğunu kanıtlar niteliktedir.

CUMHURBAŞKANI MİTİNG YAPMASIN TARAFSIZ OLSUN

Cumhurbaşkanı tarafsızdır diyenlerin oranı sadece %24,5. Değil diyenler %66,6. Aynı şekilde Cumhurbaşkanının miting yapmasına karşı olanların oranı %65,5. Bu oranlar arasında ilk sırada %91,4 ile CHP ikinci sırada %90,8 ile HDP seçmeni gelmektedir.

SİLAHLI ÇATIŞMALARIN TEKRAR BAŞLAMASININ TEKRAR NEDENİ CUMHURBAŞKANI VE AKP’DİR

Ankette Silahlı çatışmaların başlamasının en önemli nedeni nedir sorusuna verilen yanıtta AKP’nin tek başına iktidar olamaması diyenler %21,1 ile birinci sırada gelmektedir. Recep Tayyip Erdoğan’ın Başkan Olmak istemesi diyenler %11,1 Seçim Sonucu Hükümetin kurulamaması diyenler de %11,5’dir. Silahlı Çatışmaların Tekrar Başlamasının Sorumlusu Erdoğan’dır diyenlerin oranı %25,5’tir. AKP sorumludur diyenler %12,3’tür. Bazı cevapların AKP ve Cumhurbaşkanı ile ilişkili olduğu gerçeğine göre Silahlı Çatışmaların başlamasının sorumluları Cumhurbaşkanı ve AKP’dir diyenlerin oranı %45,7’dir.

TÜRKİYE HALKLARI HDP’YE YÖNELİK SALDIRILARA KARŞI

Türkiye’nin batısında HDP’ye yönelik saldırıları desteklemiyorum diyenler %38,5, Kesinlikle desteklemiyorum diyenler ise 44,5’tir. Türkiye halkının %83’ü HDP’ye Yönelik saldırılara karşı olduğunu beyan etmektedir. Destekliyorum Diyenlerin oranı ise sadece %8,3’tür.

HDP’YE YÖNELİK SALDIRILARI DESTEKLEYENLER AKP SEÇMENİ

HDP’ye saldırıları kesinlikle destekliyorum diyen seçmenlerin %51,6’sının AKP seçmeni, 30,5’inin MHP seçmeni ve 14,8’inin CHP seçmeni olduğu görülmektedir. Destekliyorum diyen seçmenlerin de %43,8’inin AKP, %34,6’sının MHP, %13,9’unun CHP seçmeni olduğu görülmektedir. Kısacası HDP’ye yönelik saldırıların başını AKP’liler çekmiştir. İkinci sırada MHP’liler üçüncü sırada da CHP’li ulusalcılar gelmektedir. Bu saldırıların amacının halkları birbirine düşürmek olduğunu söyleyenlerin oranı %31,5 ile ilk sırada gelmektedir.

TÜRKİYE’NİN %75,3’Ü ENDİŞELİ

Türkiye’nin gidişatından endişe duyuyor musunuz sorusuna verilen EVET yanıtı oranı %75,3’tür. Hayır diyenler %21,9’dur. Endişelerin oy tercihini etkileme oranı %61 olarak ankete yansımıştır.

TÜRKİYE’NİN ENDİŞE KAYNAĞI TOPLUMSAL ÇATIŞMA POTANSİYELİ

Hangi konudan dolayı endişelisinin sorusuna verilen yanıtlardan %57,1’i Toplumsal Çatışma Potansiyelinden Endişeliyim yanıtıdır. Suriye Savaşının Türkiye’ye sıçramasından endişe duyanların oranı %12,3 olarak ikinci sırada gelmektedir.

 

Atilla FIRAT