Irak kısa dönemde günlük petrol üretimini 12 milyon virile çıkararak dünyanın en büyük petrol üreticisi olan Suudi Arabistan’ı yakalamak istiyor. Ancak ülkede yaşanan siyasal krizler ve petrol kaynaklarının hakimiyeti konusunda yaşanan anlaşmazlıklar bu durum önünde en büyük engel.

Dünyanın önde gelen ekonomi yayınlarından Middle East Economic Digest’te Irak’ın petrol üretimi konusunda bir analiz yayınladı. Irak’ın ekonomisinin son derece hızlı bir şekilde büyüdüðüne dikkat çekilen analizde ancak ülkenin önünde çözmesi gereken bir dizi sorun olduðu dile getirildi.

Ülkenin daha fazla yabancı yatırım çekmesi için her şeyden önce Irak hükümetinin güvenlik konusunda bazı adımlar atması gerektiðinin belirtildiði analizde siyasi ve etnik hareketlerin de ülke siyaseti çerçevesinde birleşmesi gerektiði vurgulandı.

Irak’ın 5 yıllık halkınma planına göre ülkeye 186 milyar dolarlık bir yatırım hamlesi yapılması gerekiyor.

2009 yılından bu yana Irak hükümeti dünyanın önde gelen petrol şirketleriyle 20 yıllık petrol üretim anlaşmaları imzaladı. Bu anlaşmalar sayesinde Irak’ın günlük petrol üretimi 1 milyon varilden 3 milyon virile fırlamış durumda.

Ancak ülkede kapsayıcı bir petrol yasası konusunda henüz anlaşma saðlanmış deðil. Güney Kürdistan idaresiyle mevcut merkezi esas alan petrol yasası nedeniyle sürekli karşı karşıya gelen Irak hükümeti bu şekilde ülkenin güvenliði ve istikrarı konusunda da şüphelerin doðmasına neden oluyor.

Irak hükümeti 2011 yılının Ekim ayında Exxon şirketinin Güney Kürdistan hükümetiyle anlaşma imzalaması nedeniyle bu tutumunu sertleştirmiş durumda.

Kürtler ise petrol söz konusu olduðunda geri adım atmıyor. Yaklaşık 45 milyar varil doðrulanmış petrol rezervinin üstünde yaşayan Kürtler bu kaynakları Irak hükümetiyle paylaşma konusunda oldukça isteksiz.

Ülkenin güneyinde ise 143,1 milyar varillik petrol rezervine sahip olan Şiilerin bir kısmı da daha fazla özerklik için bastırıyor.

Uzmanlar şu andaki petrol paylaşımı sorununun ciddi bir şekilde ele alınıp çözülmemesi durumunda Irak’ın hassas federal yapısının bozulabileceðini düşünüyor.

Baðdat’ın petrol şirketlerine düşük karlı anlaşmalar sunması buna karşın Kürtlerin ise yüksek kar marjı önermesi birçok petrol devinin rotasını kuzeye çevirmesine yok açtı bile. Baðdat hükümetini Kürtler konusunda en çok rahatsız eden şey de bu durum.

Petrol şirketleri Baðdat hükümetinin düşük kar önerileri nedeniyle Mayıs ayında açılan ve ülkedeki doðalgaz kaynaklarının işletilmesini saðlayacak ihaleye ilgi göstermedi.

Uzmanlar Şiiler ve Kürtlerin petrol paylaşımı konusunda ortak bir noktada buluşmalarının Irak’a büyük bir ekonomik büyüme olarak geri döneceðine emin. Ancak Şii idaresinin buna ne kadar hazır olduðu ve Irak siyasetinde tamamen egemen olma heveslerinden ne kadar vazgeçeceði ise tam bir soru işareti.