Güney Kürdistan’da uzun yıllardan bu yana kadın hakları savunucuları kadın sünnetine karşı kampanya yürütüyor. Her yıl onbinlerce genç kadının kurbanı olduðu bu uygulama konusunda çalışma yürüten WADI adlı kuruluş özellikle Kerkük ve çevresinde kadın sünnetinin yaygın olduðunu kaydediyor.

Kadın sünneti dünyada en çok Kuzey ve Orta Afrika, Pakistan’ın bazı bölgelerinde görülüyor. Bu uygulama Güney Kürdistan’da da oldukça yaygın. Ýslamla çok fazla bir ilgisi olmadıðı ifade edilen kadın sünnetinin Ýslam öncesinde kabile geleneklerine dayandıðı düşünülüyor.

Güney Kürdistan’da kadın sünnetinin özellikle dini baðlılıkları yüksek olan topluluklarda görülmesi nedeniyle Federe Kürdistan Hükümeti öncelikle din adamlarını devreye koyarak bu uygulamanın durdurulmasına çalışıyor. Hükümetin Saðlık Bakanı Tahir Hewrami geçtiðimiz sene bir açıklama yaparak din adamlarının kadın sünnetine karşı mücadelede etkin rol almasını istemiş ve insanların bu şekilde bu uygulamaya karşı bilinçleneceklerini kaydetmişti.

WADI’nin verdiði bilgilere göre Güney Kürdistan’da Kerkük ve çevresinde yaşayan kadınların yüzde 40’ı sünnet edilmiş. Kerkük çevresindeki Kürt kadınları söz konusu olduðunda bu oran yüzde 65,4’e çıkıyor. Araplarda kadınlarda sünnet oranı yüzde 25,7 iken Türkmen kadınlarında ise bu oran yüzde 12,3.

Kadın hakları savuncuları bu bilgileri kadınların kendi açıklamalarına göre derlediklerini ifade ederken gerçek oranların çok daha yüksek olabileceðini kaydediyor.

Yapılan araştırmalara göre kadın sünnetinde en temel etken anne ve büyükannelerden gelen baskı. Erkeklerin kadın sünneti konusunda belirleyici olma oranları ise oldukça düşük.

WADI’nin Kerkük’te yaptıðı araştırmada Arap ve Türkmen ailelerinde de kadın sünnetinin görülmesinin konunun sadece Kürt toplumunda deðil Ortadoðu’da genel olarak görülen bir uygulama olabileceðini gösteriyor.

Süleymaniye yakınlarındaki Pishder, WADI çalışanlarından Gola Ahmet Hama’ya göre kadınlar için bir cehennem. Pishder ve çevresindeki kadınların yüzde 95’i sünnet edilmiş. Bölgede sadece iki köyde sünnet uygulaması yok.

Pishder’de hemen hemen tüm evlilikler görücü usulüyle oluyor. 2012 yılının ilk üç ayında 5 “namus” cinayetinin işlendiði kasabada 8 kadın da intihara teşebbüs etti.

Federe Kürdistan Hükümeti geçtiðimiz sene kadın sünnetini tamamen yasakladı. Ancak Kerkük bölgesi henüz resmi olaran Kürdistan Hükümetine baðlı deðil. Kerkük valisi Necmeddin Kerim kadın sünnetini yasaklamaya sempatiyle baktıðını açıklasa da henüz bu konuda harekete geçilmiş deðil.

Irak genelinde ise bu konuda henüz bir yasaklama söz konusu deðil.