Covid-19’dan kurtulanların plazmaları umut olabilir mi?

ABD'li araştırmacılar Covid-19’dan kurtulan ve hastalığa karşı bağışıklık geliştirdiği düşünülen kişilerden alınan plazmanın yoğun bakımdaki hastalarda kullanılabileceğini umuyor. 

Küresel alanda yarım milyondan fazla insanı etkileyen ve 24 bin insanın ölümüne neden olan Covid-19’un tedavisi için yeni yöntemler denenmeye devam ediliyor. Halen mekanizması tam anlaşılamamış olan Covid-19’dan kurtulan insanlar, hastalara umut olmuş durumda. 

Araştırmacılar, hastalığı geçirmiş ve virüse karşı antikor üretmiş kişilerden alınan plazmanın hasta insanlara verilmesinin tedavi sürecine ciddi katkı sağlayabileceği görüşünde. Covid-19’un olağanüstü bir hızla yayıldığı ABD’’nin New York şehrindeki hastaneler plazma nakilleri için hazırlık yapıyor. 

Hastalıklara karşı plazma ve kan nakli yüzyıldır kullanılan bir yöntem ve birçok hastalıkta kısa vadede olumlu sonuçlar verebiliyor. SARS ve Ebola salgınları sırasında da kullanılan bu metot birçok hastaya zaman kazandırmış ve vücutları hastalıklara karşı bağışıklık geliştirebilmişti. 

PLAZMANIN AVANTAJLARI

Covid-19’a karşı bağışıklık geliştirdiği düşünülen kişilerden alınan plazmada yoğun bir şekilde antikorlar bulunuyor. Bu plazma başka bir hastaya verildiği zaman bu genellikle vücudun hastalığa karşı direncini yükseltmesini sağlıyor. 

Plazma nakli kullanımı eğer Covid-19 için olumlu sonuç verirse bu hastalığın tedavisi için oldukça olumlu bir haber olabilir. Zira hastalığa yakalananların yüzde 90’ından fazlası sağlıklarına tam olarak yeniden kavuşuyor. Bu da çok büyük bir plazma bağışçısı kaynağı demek. 

Ebola ve SARS örneklerinde de görüldüğü gibi bu hastalıkları geçirip kendilerinden plazma bağışı istenen kişilerin bu tür projelere katılım oranları da çok yüksek. Hastalığı geçiren kişiler hasta insanlarla çok yoğun bir empati kurma becerisine sahip ve bağışçılık konusunda da oldukça duyarlı. 

Plazmanın bir diğer avantajı da aşı ya da yeni geliştirilen ilaçların aksine hemen kullanılabilir olması. 

ABD’DEKİ HASTANELERDE DENEMELER BAŞLAYACAK

ABD’deki bir grup hastane plazma nakli tedavisine kısa süre içinde başlayacak. Bir aşı ya da ilacın geliştirilmesinin uzun zaman alacak olması nedeniyle birçok insanın gözü kulağı bu araştırmalarda olacak. 
Ancak ABD’deki denemeler ilk değil. Çin’de Şubat ayının başından bu yana bazı denemeler gerçekleştirildi. Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre Zhejiang Üniversitesi Tıp Fakültesinde kritik durumdaki 13 covid-19 hastasına plazma tedavisi uygulandı. Tedavi sonrasında birkaç gün hastalarda iyileşme görüldü ancak bu hastaların durumları daha sonra kötüye gitmeye devam etti. 

Aynı durum Ebola ve SARS salgınları sırasında da yaşanmış ve kritik durumdaki hastalarda plazma tedavileri çok iyi sonuç vermemişti. Fakat hastalığın ilk dönemlerindeki hastalara yapılan plazma nakillerinde ciddi başarılar yakalanmıştı. 

ABD’deki Albert Einstein Tıp Fakültesinden Liise-anne Pirofski de bu yaklaşımı izleyeceklerini söylüyor. Fakültede yapılacak klinik araştırmada plazma verilen erken dönemdeki covid-19 hastalarının ne kadarının yoğun bakıma ihtiyaç duyacağı takip edilecek. Pirofski kısa bir sürede bu araştırmalarda ikna edici verilerin ortaya çıkabileceğini söylüyor.