BDP Grup Başkanvekili Ýdris Baluken, geçtiðimiz günlerde Bingöl’de yaptıðı bir konuşmada ‘Zazalar Kürt deðil’ diyen Eðitim Bakanı Sayın Ömer Dinçer’in yanıtlamasıyla soru önergesi verdi. Baluken soru önergesinde Bakan Dinçer’e Zaza Kürtler hakkında ders verirken, “Bundan 100 yıl sonra sizin Zazalar Kürt deðildir demeniz ile H. Reşit Tankut’un Zazalar Kürt deðildir demesi arasında anlayış olarak ne fark vardır?” diye sordu.

BDP Grup Başkanvekili ve Bingöl Milletvekili Ýdris Baluken, Geçtiðimiz günlerde Bingöl’de yaptıðı bir konuşmada ‘Zazalar Kürt deðil’ ve ‘Zazaca ayrı bir dil’ diyen Eðitim Bakanı Ömer Dinçer’in yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi.

Bakan Dinçer’in açıklamalarını ‘bilime aykırı’ olarak tanımlayan Baluken, bunun Kürt halkına uygulanan 100 yıllık asimilasyon politikasını bir başka formu olduðunu belirtti. Baluken soru önergesinin gerekçeli bölümünde şunları kaydetti:

“Tek millet, tek ulus, tek dil üzerinden kurulan ulus devletlerden biri olan Türkiye Cumhuriyeti, ülkede yaşayan farklı dillerin asimile edilmesi için birçok politika uygulamıştır. Bu politikaların başında eðitim politikaları gelmektedir. Türkiye Cumhuriyeti de Kürtler üzerinde asimilasyon politikalarını uygulamak üzere ilk dönemlerde eðitim politikaları ile Kürtçe’nin asimilasyona uðratılması amacını gütmüş, sonraki süreçte ise Kürtçe’nin farklı lehçeleri üzerine politikalar gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda; resmi açıklamalar ve politikalar ‘Zazacılık’ üzerinden Kürtleri böl-yönet politikasına tabi tutmak istemektedir. Son olarak 12.12.2012 tarihinde Bingöl ilimize gerçekleştirdiðiniz ziyarette yeni bir icat bulmuş gibi Zazaların Kürt olmadıðını öðrendiðiniz iddiasında bulunan ifadeler kullanmıştınız.”

BDP’li Baluken, önergenin devamında yanıtlamasını istediði sorularla Zazacılık üzerinden uygulanan böl-yönet politikasına dikkat çekti. Balukan’ın yanıtlanmasını istediði sorular şöyle:

-Kürtçe; “Kurmanc, Zaza, Soran, Gûran, Lur” lehçelerinden oluşan bir dildir. Birçok bilimsel çalışma Zazaki’nin, Kürtçe’nin lehçesi olduðunu kanıtlanmasına raðmen Milli Eðitim Bakanı olarak bilime aykırı ve siyasi malzeme olarak kullanılan bir dil ayrım kabulünü esas almanızın izahı nedir?

-Zazaki( Kırmanci, Dımılki, Kırdki) üzerine akademik, sosyolojik çalışmalar yapan ve Zazaki lehçesinin yok olmaması için uðraş veren Vate Dergisi, Zıwan-Kom, Newepel Gazetesi, Şewçıla Dergisi gibi birçok kurum ile deðerli düşünür ve araştırmacılar önemli çalışmalar yapmaktadır. Tüm bu kurum ve kişiler Zazaki’nin Kürtçe’nin bir lehçesi olduðunu belirtmektedirler. Şahsınızın siyasi içerikli açıklamalarına karşı bir deklarasyon da yayınladılar. Zazaki üzerine fikir belirtmeden önce Zazaki üzerine otorite sayılan bu kurum ve kişilerle görüşme yaptınız mı? Bu kurum ve kişilerin yayınladıðı deklarasyondan haberiniz var mıdır?

-TRT 6 yayınlarında, Mardin Artuklu Üniversite’si yaşayan diller enstitüsü çalışmalarında, seçmeli Kürtçe dersi seçmelerinde Zazaki Kürtçe’nin bir lehçesi olarak doðru bir şekilde kabul edilmesine raðmen sizin Zazaca ayrı bir dil açıklaması yapmanızın gerekçesi siyasi midir? Gerçekten, bilimden ve devlet kayıtlarından aykırı olarak açıkladıðınız bu fikrinizin 100 yıllık asimilasyon politikalarının farklı bir formu olduðunu düşünüyor musunuz?

-Cumhuriyetin kurucu kadrolarından Prof. H. Reşit Tankut döneminde Zazaların Kürt deðil, Türk olduðu ifade edilmiştir. Kürt halkının bu yanılsamaya yönelmemesi sonucu Dersim Katliamı yaşatılarak siyasi amaçlar yerine getirilmeye çalışılmıştır. Bundan 100 yıl sonra sizin Zazalar Kürt deðildir demeniz ile H. Reşit Tankut’un Zazalar Kürt deðildir demesi arasında anlayış olarak ne fark vardır? Siyasi amaçların gerçekleştirilmesi için aynı yöntemleri uygulamayı düşünüyor musunuz?

-Türkçülüðün esaslarını yazan Ziya Gökalp Zazaki konuşanların Kürt olduðunu, Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Zazaki konuşanların Kürt( Millet-i Ekrad) olduðunu, yine eðitim politikalarınızın asıl sahibi ve belirleyicisi olan Mustafa Kemal, Zazaki konuşanların Kürt olduðunu ifade ederken sizin bilimsel ve tarihsel referanslarınızı hiçe sayarak farklı bir tanımlama yapmanız ne kadar doðrudur?

-Milli Eðitim Bakanı olarak ülkedeki Türkçe’den farklı dillerin yaşamasını, eðitim dili olarak kullanılmasını, kamusal hizmetlerde yer almasını saðlamanız ilk görev olarak önünüzde durmaktadır. Bu görev anadilde eðitim kapsamında, Zazaki dilinde eðitim çalışmalarının bir an önce hayata geçirilmesini gerektirmektedir. Bu göreve karşılık sizin, Milli Eðitim Bakanı olarak, Zazaların kökeninden çok Zaza çocuklarının anadilinde eðitim talebiyle ilgili yapacaðınız çalışmaları yansıtmanız doðru olmaz mı? Eðitim ve tarih penceresinden deðerlendirildiðinde ‘köken’ üzerinden siyaset yapmak militarist, ırkçı bir yaklaşım deðil midir?

-Eðitimde başörtüsü özgürlüðüne ilişkin yakın tarihte yayımladıðınız yasakçı genelge ve Kürtçe’nin kökenine yönelik siyasetiniz ile beraber, yeni eðitim politikanızın ayrımcılık ve yasaklama anlayışına sahip olduðu iddialar vardır. Bu iddialar yasakçı genelge ve Kürtçe üzerine bilim-sosyoloji dışı açıklamalarınız ile birleştirildiðinde güçlenmektedir. Güçlü iddia ve somut gerçekliklere ilişkin ne düşünüyorsunuz?

-Bingöl halkı tarafından devletin Bingöl üniversitesi aracılıðıyla Kürtleri bölmeye yönelik özel bir Zazacılık konsepti devreye soktuðu bilinmektedir. Zazaki’yi Kürtçe’den ayıran tanımlamanızın Bingöl Üniversitesi’nde yapılması tesadüf müdür? Yoksa, devrede olan bir konseptin devamı mıdır?

-2011 yılı içerisinde Bakanlıðınız veya mensubu olduðunuz AKP Genel Merkezi tarafından bölgedeki resmi veya parti organlarınıza Zazalar üzerinden Kürtleri bölmeye yönelik politikalar üretilmesi ve bu yönde bir dil/üslup/söylem birliðinin kullanılması ile ilgili bir genelge gönderilmiş midir? Bu genelgenin içeriðinde, bölgedeki toplantı ve mitinglerde Kürtler, Zazalar ayrımı yapacak bir dilin kullanılması talimatı olduðu iddiaları vardır. Bingöl’de kullanmış olduðunuz dil bile bu iddiaların doðruluðu hakkında fikir vermektedir. Ýddia edilen genelge ve kullandıðınız dil arasındaki ilişkiyi nasıl deðerlendirmektesiniz?