Anayasa Mahkemesi, Van depreminde Bayram Otel’de hayatını kaybeden Kerimoğlu ailesinin yaptığı bireysel başvuruyu karara bağladı. 24 kişinin yaşamını yitirdiği Bayram Otel’le ilgili başvuruyu karara bağlayan mahkeme, Van Valisi, Erciş Kaymakamı, AFAD Başkanı ve İl Müdürü’nün, gerekli önlemleri almadıklarından ölümlerde ihmallerinin bulunduğunu açıklayarak, asıl faillerin yargılanmasının önünü açtı.

Anayasa Mahkemesi, 9 Kasım 2011’de meydana gelen ikinci Van depreminde Bayram Otel’de hayatını kaybeden Selman Kerimoğlu’nun eşi ve çocuklarının yaptığı bireysel başvuruyu karara bağladı.

Mahkeme, “gerekli önlemleri almadıklarından ölüme sebebiyet verdikleri” gerekçesiyle dönemin Van Valisi ve AFAD Başkanı, AFAD İl Müdürlüğü aleyhine açılan davada, ailenin 20 bin TL tazminat almasına karar verdi. İlk deprem nedeniyle bölgeye gelen gazetecilerin, kurtarma ekiplerinin kaldığı Bayram Otel’de 24 kişi hayatını yitirmişti.

Deprem mağdurları, ilk depremden sonra tehlikenin geçtiği, onay verilen binalara girilebileceği yönündeki açıklamaları nedeniyle dönemin Van Valisi Münir Karaloğlu, Erciş Kaymakamı Ramazan Fani, AFAD Başkanı Ejder Kaya, Van AFAD Müdürü Cafer Giyik ve diğer afet-acil durum yöneticileri hakkında suç duyurusunda bulunulmuş, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma izni vermemişti.

Anayasa Mahkemesi, Yargıtay Başsavcılığı’nın, Van Valisi ve AFAD yetkilileri aleyhine soruşturmaya izin vermemesini “eksiklik” olarak nitelendirdi. Mahkeme, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın soruşturma izni vermemesi üzerine ise, davacıların buna itiraz yolu bulunmamasını da eleştirdi. Kararda Van Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen ilk soruşturmada yaptırılan bilirkişi raporları ve diğer incelemeler sonucu, yıkılan otel binasındaki eksiklik ve hatalara değinildiği, ilk depremde ayakta kalmasına rağmen ikinci depremde, iki deprem arasında artçı şoklardan etkilenerek yıkıldığının anlaşıldığının ifade edildiği kaydedildi.

Kararda, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 24 kişinin ölümü gibi ciddi sonuçlar doğuran olay hakkında, şikayet konusu yapılan hususlar hakkında etkili soruşturma yapmadığı da belirtildi. Mahkeme davayı açan Selman Kerimoğlu’nun eşi Serpil Kerimoğlu ve çocuklarına, Anayasa’nın 17. maddesinin ihlali gerekçesiyle 20 bin TL tazminat verilmesini uygun gördü. Anayasa’nın 17. maddesi, “Herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir” hükmünü içeriyor. Kararda devletin kişilerin yaşam hakkını koruma yükümlülüğü olduğunun altı çizildi. Bu görevin, “kasıtlı” olmasa bile “ihmal” nedeniyle de yerine getirilmemesinin eksiklik olduğu kaydedildi. Mahkemenin bu kararı ile depremde “ihmali” gerçekleştiren devlet görevlilerinin yargılanmasının önünün  açılması gekeriyor.

Mahkemenin bu kararı, “devlet yetkililerinin ihmali nedeniyle ölüm” davalarında da örnek teşkil edecek. Otelde hayatını kaybeden ailelerin açtığı davada ise kamu görevlilerinin yargılanmasına izin verilmezken, otel sahibi Tevfik Bayram 11 yıl 3 ay 10 gün hapis cezasına çarptırılmıştı.