Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın önerisiyle Amed Surları ve Hevsel Bahçeleri'nin UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine girmesi için çalışma başlatılıp ön başvuru UNESCO'ya yapıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ise Başbakan Erdoğan'ın talimatıyla, UNESCO'ya aday gösterilen Hevsel Bahçelerini içine alacak bölgeyi "Yapı Rezerv Alanı" ilan ederek, bin 100 hektarlık alanı yerleşime açmak için çalışma başlattı.

Amed'in Surları ve Hevsel Bahçeleri'nin UNESCO Dünya Kültür Mirası'na kabul edilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı aracılığı ile başlatılan çalışma geçtiğimiz günlerde sonuç verdi. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Kent Konseyi ve sivil toplum kuruluşlarının çalışmaları sonucu geçen ay 25 Ekim tarihinde hazırlanan ön başvuru taslak dosyası, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na gönderildi. Bakanlık da, Amed Surlar ve Hevsel Bahçeleri'nin listeye alınması için Dışişleri Bakanlığı üzerinden dosyayı UNESCO'ya sundu. 

Taslak dosyayı bire bir görüşebilmek için UNESCO listesi için çalışma yürüten belediyeden bir heyet de Paris'e giderek, Şubat 2014 tarihinde gönderilecek nihai dosya için UNESCO yetkililerinden görüş ve önerileri aldılar. 

Diyarbakır Kalesi ve Surları Alan Başkanı Nevin Soyukaya, başvuru sonrasında basına yaptığı açıklamada, Hevsel Bahçeleri'ni Dünya Kültür Mirası listesine almak için buranın Dicle Nehri'nin kıyısında, Kale ile Dicle Nehri arasındaki alanda bereketli alüvyonların yığıldığı topraklarda bulunan ve kentin kurulduğu günden bu yana besin kaynağı olan çok önemli bir yeşil kuşak söylemişti. 

Yurtdışından gelen uzmanların da, Hevsel bahçelerini gördükten sonra var olduğu günden bu yana korunmuş çok nadir örneklerden biri olduğunu dile getirdiklerini belirterek şunları ifade etmişti: "Bu nedenle Hevsel'i dünya mirası olarak sunduk. Dicle Nehri, Hevsel ve Kale'yi düşünmeden kenti düşünmemiz mümkün değil. Diyarbakır'ı besleyen bu unsurlar olmasaydı belki bu kadar uzun yıllar doğduğu yerde yaşayamazdı. Biz de bu iki özel değeri kültürel peyzaj olarak UNESCO'ya Kültür ve Turizm Bakanlığı üzerinden sunmuş olduk. Hevsel Bahçeleri 700 hektarlık bir alanı kapsıyor. Diyarbakır Surları ise yaklaşık 6 kilometrelik uzunlukta. Dünyada her iki değerin bire bir benzeri yok. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri'ni özel kılan sadece büyüklüğü değil, inşa edildiği günden bugüne kadar bütüncül olarak korunarak günümüze kadar gelmiş olmasıdır. İşlevini yitirmeden yaşıyor olmasıdır. Hevsel Bahçeleri ise hala Diyarbakır'ın sebze ve meyve ihtiyacını bir nebze de olsa karşılıyor."

ADAY GÖSTERİLEN YER YAPI REZERV ALANI İLAN EDİLDİ

UNESCO'ya aday gösterilen ve Hevsel bahçelerinin büyük bir bölümünü de yaklaşık bin 100 hektarlık alan ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından "Yapı Rezerv Alanı" ilan edildi. Bu karar alınırken, Büyükşehir Belediyesi'nin Nazım İmar Planı ve Çevre Düzen Planları'nın ne olduğu yönünde hiçbir bilgi alma gereği duyulmadı. Sadece Büyükşehir Belediyesi'ne Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından gönderilen yazıda, Hevsel bahçelerinde krokisi belirlenmiş bölgenin, 6306 Sayılı Yasa gereği afet riski altındaki alanlara yönelik yapılan çalışmalarda oradan tahliye edilecek vatandaşların konut ihtiyacını karşılayabilmeleri için "Yapı Rezerv Alanı" ilan edildiği belirtildi. Bakanlık tarafından, afetzedelerin tahliye edilmeleri sonrasında konut ihtiyaçlarının karşılanması için Hevsel Bahçeleri'nin imara açıldığı belirtilirken, aynı bölgeye bakan Hilton Oteli'nin geçtiğimiz aylarda açılması dikkat çekti. 

Bu arada, Amed Kent Konseyi, Hevsel Bahçeleri'nin "Yapı Rezerv Alanı" ilan edilmesi ve Dicle Nehri üzerine 3 HES barajının yapılması konusunda bugün olağanüstü toplantı kararı aldı.