Lahey merkezli UCM, Afganistan’da olası savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar konusunda bir soruşturma süreci başlatıp başlatmayacağına ilişkin kararını Perşembe günü vermesi bekleniyordu. Yargıç Piotr Hofmanski, “Savcı Afganistan topraklarında 1 Mayıs 2003 döneminden bu yana iddia edilen suçlara ilişkin bir soruşturma başlatılmasına onay verdi” dedi.

UCM, Nisan 2019’da, “adalete bir faydası olmayacağı” gerekçesiyle bu tür suçlardan soruşturma başlatılmasını reddetmişti. Sözkonusu karar ABD’nin mahkeme savcısı Fatou Bensouda’nın vizesini geri alması ardından alınmış, ABD yönetimi UCM’nin soruşturma açmayı reddetmesini “büyük zafer” olarak değerlendirmişti.

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, 2002 yılında dünyadaki en korkunç suçları yargılamak için kurulan UCM’nin Afganistan’da herhangi bir soruşturma başlatılmasına karşı çıkıyor.

UCM’nin üyesi olmayan ABD, Mart 2019’da UCM’ye yönelik benzeri görülmemiş yaptırım kararları almış, Amerikan askerlerine karşı olası bir soruşturmadan doğrudan sorumlu herkese vize kısıtlaması getirecekleri tehdidinde bulunmuştu.

Savcı Fatou Benouda Eylül ayında, UCM’nin kararına itiraz etmişti. İnsan hakları örgütleri de UCM’nin kararını Afganistan’daki binlerce mağdura darbe olarak nitelendirmişti.

Birleşmiş Milletler’e göre geçen yıl Afganistan’da savaştan dolayı 3 bin 500’e yakın sivil öldü, 7 bini de yaralandı.

Bensouda, 2003’ten bu yana Afganistan’da sadece Talibanlar ve Afgan güçleri tarafından değil, başta Amerikan birlikleri olmak üzere uluslararası güçler tarafından işlenen suçları da incelemek istiyor. Özellikle CIA’in işkence yaptığına dair ciddi suçlamalar var.

UCM’nin soruşturma başlatılmasına ilişkin kararı ABD ile Taliban hareketi arasında 29 Şubat günü Doha’da imzalanan anlaşmadan sonrasına denk geldi. Talibanların güvenlik garantileri vermesi karşılığında ABD ve ittifaklarının 14 ay içerisinde Afganistan’daki güçlerini çekmesi öngörülüyor.