Irak'ta yolsuzluk raporu yayımlandı

 Irak Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu, 2019 yılı raporunu yayımladı.

'Irak Temiz Eller, 'Yolsuzlukla Mücadele' gibi adlarla da adlandırılan Dürüstlük Komisyonu, 2019 yılına ait yıllık raporunu yayımladı. Raporda Irak’ta yolsuzluğun neden olduğu maddi kayıplara, yolsuzluk yapan kesimlerin görev düzeylerine ve haklarında başlatılan yasal işlemlere geniş bir şekilde yer veriliyor.

1 MİLYAR DOLARIN GERİ ALINDIĞI BELİRTİLİYOR

Raporda, yolsuzlukla Irak’ın uğradığı maddi kayıplara dikkat çekilerek, maddi kayıplara neden olan birçok girişimin de önlendiği, ülke kaynaklarından kaçırılanların mahkeme yoluyla alınarak hazineye aktırıldığı ve bunun 1 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor.
Raporda, 2019 yılı boyunca, 'adaletten kaçan mahkûm ve sanıkların teslimi için' mahkemelerce verilen 239 gıyabi tutuklama kararının uygulamaya çalışıldığına işaret ediliyor. Ayrıca mahkûm edilen bu kişilerin Irak’ı terk ettikleri kanıtlanan, aralarında 3 bakan ve 5 üst düzey görevli ve genel müdürün de bulunduğu kaçak mahkûm ve sanıkların iadesi için 109 talepte bulunduğu belirtiliyor.
Ancak ülke dışına kaçmayı başaran ve iadeleri için talepte bulunulduğu belirtilen bakan, müdür ve üst düzey yöneticilerinin kim olduğu, hangi ülkede olduklarına dair herhangi bir bilgi verilmiyor. Bu kişiler arasında Şiilerin katliamından sorumlu eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve DAİŞ’in kurucuları arasında adı geçen ve Türkiye’de bulunan Tarık Haşimi ile Musul’u DAİŞ’e teslim eden Esil Nuceyfi’nin de yer alıp almadığı merak ediliyor.
Bunun yanı sıra, “Yağmalanan malları geri almak için hazırlanan ve aralarında 5 bakan ile 52 üst düzey yetkili ve genel müdür hakkındaki dosyaların da bulunduğu 210 dosyaya ilişkin çalışmaların tamamlandığını” ifade ediliyor. Raporda, geri alınan malların tekabül ettiği farklı para birimlerindeki miktarına da yer veriliyor: "1 milyar dolar, 12 milyon euro, 2 milyon sterlin, 794 milyar Irak dinarı, 721 bin Ürdün dinarı, 4 bin İsviçre frangı."

BAŞUR'A DAİR VERİ YOK

Raporda Başurê Kurdistan’da incelemeler sonucunda ulaşılan sonuçlara ilişkin herhangi bir veriye yer verilmiyor. Irak Dürüstlük Komisyonu’nun bir Irak federal hükümet kurumu olmasına rağmen, Güney Kürdistan'da tarama ve incelemelerde bulunması ise dikkat çekiyor.
Komisyounun yayımladığı yıllık raporda, mahkemelerce suçlu bulunan ve adaletten kaçan, aranan kişilerin adları yer almıyor.
Raporda yer alan veriler Iraklı yazar, aydın, sanatçı ve bir kesim siyasetçisi tarafından olumlu karşılanırken, bu kişilerin adlarının resmi olarak açıklanması gerektiği de belirtiliyor.

HADURİ, YOLSUZLUĞUN İRAN AYAĞINA DİKKAT ÇEKTİ

Iraklı Enerji Uzmanı ve Yazar Velid Haduri, rapora ilişkin şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Eski yetkililere göre bazı üst düzey devlet görevlileri ve milis güçleri komutanları kimi zaman milyarlarca doları kaçırıyor ya da İran hazinesine transfer ediyor. Zira bilindiği gibi, ABD’nin maddelerini değiştirmek istediği için nükleer anlaşmadan çekilmesinden doğan ABD-İran anlaşmazlığı nedeniyle İran hazinesine ve bazı İran bankalarına uygulanan yaptırımlar sonucunda İran’da döviz sıkıntısı yaşanıyor.
Nüfusu 30 milyona ulaşan, günlük 3 milyon varili aşan ham petrol ihracatından (OPEC ülkeleri arasında ikinci sırada) elde ettiği yıllık geliri 70-80 milyar dolar arasında değişen Irak’ta yolsuzluk çok yaygın. Söz konusu gelirlere rağmen kötü yönetim ve dev boyutlara ulaşan yolsuzluk nedeniyle uluslararası kurumların verilerine göre Irak halkı şu sıkıntıları yaşıyor:
3,5 milyon Iraklı yurt dışında yaşıyor.
Ülke içinde 4,2 milyon Iraklı mülteci bulunuyor.
1,7 milyon kişi Irak içindeki mülteci kamplarında yaşıyor.
5,5 milyon yetim ve 2 milyon dul bulunuyor.
6 milyon Iraklı okuma ve yazma bilmiyor.
İşsizlik oranı yüzde 31’e ulaşıyor.
Iraklıların yaklaşık yüzde 35’i yoksulluk sınırı altında yaşıyor.”