Almanya’da emekliler yoksulluk sınırının altında kalacak

Almanya’nın önde gelen sendikalarından Ver.di tarafından yaptırılan bir araştırmaya göre, ülkedeki emeklilik sisteminin bu haliyle devam etmesi milyonlarca emekliyi yoksulluğa mahkum edecek.

Ver.di Genel Sekreteri Frank Bsirske tarafından duyurulan çalışmada, halen çalışılan dönemdeki brüt maaşın yüzde 48’i civarında olan emeklilik maaşlarının 2030’da geleceği düzey irdelendi. Buna göre, bu düzeyin Alman yasalarınca mümkün olan yüzde 43’e düşürülmesi halinde çalışanların üçte birine yakını çok düşük emekli maaşlarına mahkum olacak.

Ver.di’nin hesaplamasına göre, emeklilik maaşlarının brüt maaşın yüzde 43’üne çekilmesi halinde 45 yıl prim ödense dahi, ekonomik olarak daha güçlü Batı Almanya’daki çalışanların yüzde 30’u 800 euronun altında bir emekli maaşıyla yetinmek zorunda kalacak.

Sendikanın Eduard Pestel Enstitüsü’ne yaptırdığı bu çalışmada, Doğu Almanya eyaletlerindeki emekli maaşı düzeyinin ise çok daha düşük olabileceğine dikkat çekiliyor. Çalışmada, emekli maaşlarının çalışılan dönemdeki brüt maaşlara oranının doğu eyaletinde yüzde 40 civarına kadar düşebileceği uyarısı yapılıyor.

ŞU ANDA ÇALIŞAN 14 MİLYON KİŞİ EMEKLİLİĞİNDE SOSYAL YARDIMA MUHTAÇ OLACAK

Çalışmada, belli dönemlerde işsiz kalınması nedeniyle çok sayıda çalışanın 45 yıllık ful prim ödeme imkanının olmadığının altı çizilirken, halen çalışmakta olan 14 milyon kişinin emekliliklerinde sosyal yardımlara muhtaç olacağı uyarısında bulunuldu. Buna göre, şu anda maaşı brüt 1500 ile 2500 euro arasında olan 4,9 milyon çalışan ile maaşları brüt 1500 euronun altında olan 9 milyon kişi emekliliklerinde ancak sosyal yardım almaları halinde geçimlerini sağlayabilecek.

Ver.di’nin araştırmasına göre, günümüzde brüt 1500 euronun altında kazanan 9 milyon çalışan yasal sınırlar dahilinde özel emeklilik primi ödemese dahi, asgari geçim için gerekli düzeyin üstünde emekli maaşı alamayacaklar.

EN AZ YÜZDE 50 OLMALI

Ver.di sendikası ise, emeklilik maaşlarının çalışılan dönemdeki brüt maaşın en az yüzde 50’ine denk getirilmesini talep ederken, oluşacak ek giderlerin primlerde yapılacak artış ve devletin emeklilik kasasına ek bütçe ayırmasıyla karşılanmasını istiyor.

BATIDA ERKEKLER, DOĞUDA KADINLAR DAHA FAZLA EMEKLİ MAAŞI ALIYOR

Sendikanın yaptırdığı çalışmada dikkat çeken bir diğer nokta ise, Almanya’nın batı eyaletleriyle 1990 yılındaki birleşmeyle dahil olan doğu eyaletleri arasındaki farklar. Batı eyaletlerinde yeni emekli olanların ortalama maaşları erkeklerde 1014 euro iken, kadınlarda ise ortalama 635 gibi düşük bir düzeyde. Bunda, kadınların doğum, çocuk bakımı gibi nedenlerle uzun süre çalışamaması veya çalıştıkları dönemde daha az maaşla istihdam edilmeleri etkili oluyor.

Doğu eyaletlerinde ise dikkat çekici bir biçimde kadınların ortalama emekli maaşı erkeklerden daha yüksek. Yeni emekli kadınlarda 851 euro iken, erkeklerde 635 euroda kalıyor. Doğu Almanya eyaletlerinde kadınların uzun süreler ve fazla oranda istihdamda yer almaları bu sonucu ortaya çıkarıyor.

Ver.di araştırmasında Almanya’nın emeklilik konusunda Avusturya’yı örnek alması istenirken, bu ülkenin özel emeklilik sözleşmeleri dayatmak yerine emeklilik kasasını güçlendirdiğine vurgu yapılıyor.

SOSYAL DEMOKRATLAR VE YEŞİLLER’İN MARİFETİ

1998-2005 yılları arasında iktidarda olan Sosyal Demokrat Parti (SPD)-Yeşiller (Grünen) koalisyon hükümetinin 2000’li yılların başında kabul ettiği reformlardan emeklilik sistemi de nasibini almıştı. SPD-Yeşiller koalisyonu, on yıllarca emek veren çalışanların yaşlılıklarında yeterli gelire sahip olmalarının önünü kapatmıştı.

Reformlar sonrasında milyonlarca çalışanın ya çalıştığı işyerince ya da özel sigorta şirketlerince sunulan özel emeklilik sözleşmelerine yönelmesinin önü açılmıştı. Yani 45 yıl boyunca emek veren dar gelirli bir çalışan, yaşlılığını garantiye almak için zaten düşük olan maaşının bir kısmını özel emekliliğe ayırmak zorunda kalıyor.

Ancak Ver.di’nin yaptığı araştırmaya göre halen çalışanların büyük kısmı alternatif olarak sunulan özel emeklilik sözleşmesi yaptırmamış durumda.

Şu anda Hristiyan birlik partileri CDU-CSU ile koalisyonda olan SPD, emeklilik maaşlarının brüt çalışan maaşlarının yüzde 48’inde kalmasını istiyor. Anamuhalefet partisi Die Linke (Sol Parti) ise bu oranın en az yüzde 53 olmasını ve en düşük emekli maaşının 1050 euro olmasından yana.