Afganistan’da artık iki 'Cumhurbaşkanı' var!

Afganistan’ın mevcut Cumhurbaşkanı Eşref Gani ile rakibi Abdullah Abdullah, bu Pazartesi kendilerini Cumhurbaşkanı ilan etti. Talibanlarla müzakere beklenirken, ülke kurumsal krize girdi.

Afganistan’da Eylül 2019’da yapılan ve nihai sonuçları Şubat ayında açıklanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından Gani için yemin töreni yapıldı. Tören sırasına patlamalar yaşandı. Bir polis hafif yaralandı. Saldırıları üstlenen DAİŞ çeteleri 10 roket atışı yaptıklarını savundu.

Gani, “Ben kurşun geçirmez yelek taşımıyorum, yalnızca bir gömlek var ve, başımı da burada bıraksam kalacağım” dedi. Gani, İslam’a “uyma” ve “koruma” sözü verirken, Anayasa’nın uygulanmasını gözetme ve saygı gösterme konusunda da söz verdi. Gani, “Talibanlar ile DAİŞ arasında temel ve görünmez bağlar var” diye konuştu.

Bir kaç dakika sonra, seçimlerin kaybedeni Abdullah Abdullah, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın başka bir bölümünde kendisini Cumhurbaşkanı ilan etti. Abdullah, “Afgan halkı bana büyük bir sorumluluk verdi ve ona hizmet etmeye kararlıyım” dedi.

HÜKÜMETTEKİ BÖLÜNME TALİBANLARI GÜÇLÜ POZİSYONA KOYUYOR

Bu durum, 2014’teki seçimlerden sonra yaşanan krizi hatırlattı. Aynı kişiler seçimleri kazandıklarını açıklamışlardı. Kurumsal kriz üç ay sürmüş, ABD’nin arabuluculuğu ile çözülmüştü. Ancak bu kez Talibanlar ile Afgan hükümeti arasında müzakerelerin öngörüldüğü bir döneme denk geldi. Salı günü Talibanlar, Afgan yetkililer, muhalefet ve sivil toplumun bir araya gelmesi bekleniyor. Hükümetteki bölünme, Talibanların pozisyonunu daha da güçlendiriyor.

AFP’ye konuşan Talibanların sözcüsü Zabihullah Mücahid, Gani ve Abdullah’ı sert eleştirerek, “Hiç bir şey bu kölelerin kendi çıkarlarından daha önemli değil” dedi.

Mevcut durum nedeniyle Doha’da 29 Şubat günü ABD ve Talibanlar arasında imzalanan anlaşma kapsamındaki müzakerelerin ertelenebileceği belirtiliyor. Gani de anlaşma metninde öngörülen tutuklu takasını reddediyor. Talibanlar ise müzakereler için bunun bir önkoşul olduğunu belirtiyor.

Anlaşma maddesi, Talibanların elindeki bin asker ve polise karşılık Afgan hükümetinin de 5 bin kişiyi serbest bırakmasını öngörüyor. Bu adımın 10 Mart’ta Afganlar arası müzakerelerin başlamasından önce atılması gerekiyordu. Teorik olarak bu görüşmelerin Norveç’in başkenti Oslo’da başlaması öngörülüyor.

Uzmanlara göre, Talibanlar hükümete “kendi sorunlarını çözdükten sonra masaya gelmelerini” söyleyebilir.