Avrupa Birliği (AB), Polonya’nın oy hakkının elinden alınmasını sağlayacak birlik anlaşmasının 7’inci maddesini hayata geçirme kararı almıştı. Ancak tüm üyelerin oy birliğiyle karar vermesi gereken bu karara ilk veto, AB içinde en çok eleştiricilere hedef olan Macaristan tarafından veto edildi.

Şimdi ise, AB’nin farklı programları kapsamında üye ülkelere verilecek fonların hukuk devleti kurallarının uygulanmasına bağlanması önerisi AB Komisyonu tarafından dile getirildi. Hayata geçirilmek istenen bu mekanizmayla fonların ödenmesi hukuk devleti ilkelerinin uygulanmasına bağlanıyor.

AB Komisyonu’nun dün 2021-2027 Bütçesi’yle birlikte sunduğu bu mekanizmanın birlik nüfusunun en az yüzde 65’inin yaşadığı 15 ülkenin kabul etmesi halinde hayata geçmesi bekleniyor.

Ancak söz konusu mekanizmanın AB’nin ‘temel değerlerine saygı’ şartı yerine daha ziyade hukuk devleti kurallarına bağlanması dikkat çekiyor. AB Komisyonu’na göre, bu sayede birlik anlaşmasının 7’inci maddesiyle olası hukuki çakışmaların engellenmesi hedefleniyor.

HANGİ ÜLKELER FONLARDAN DAHA FAZLA YARARLANIYOR?

AB’ye tüm üye ülkeler belirli oranda ödenek aktarırken, Polonya başta olmak üzere birçok Doğu Avrupa ülkesi birliğe aktardığından çok daha fazlasını fonlar aracılığıyla geri alıyor.

2015 verilerine göre, Polonya’nın Brüksel’e aktardığı ödeneklerden daha fazlasını geri aldığı görülüyor. Polonya, 9,5 milyar euro fazlalıkla AB’ye ödediğinden çok daha fazlasını geri alan ülkelerin başında geliyor. Çekya 5,7 milyar euro, Romanya 5,2 milyar euro ve Yunanistan ise 4,9 milyar euro ile Brüksel’e gönderdiğinden fazlasını geri alan ülkeler oluyorlar.

AB fonları bazı küçük ülkeler için ise oldukça önemli. AB’nin ödediği fonlar Bulgaristan ekonomisinin yüzde 5,3’üne denk gelirken, Macaristan’da ise bu oran yüzde 4,4 civarında.

Öte yandan AB’den aldığının çok fazlasını ödeyen ülkeler ise daha çok birliğin ilk üyeleri. Almanya’nın Brüksel’e aktardığı ödenekler ile aldığı fonlar arasındaki fark 14,3 milyar euro ile oldukça yüksek. 2019’da birlikten ayrılacak olan Büyük Britanya da 11,5 milyar euro ile AB’ye fazladan ödenek aktaran ikinci önemli ülke. Fransa ve Hollanda da sırasıyla 5,5 milyar euro ve 3,7 milyar euro ile birliğe fazladan ödenek aktaran diğer ülkeler.