İran’daki kriz meclis ve orduya da yansıdı

İran’da süren ekonomik kriz, meclis ve orduya da yansıdı. İran ordusunun bir kanadına yönelik eleştirilerin yanı sıra Cumhurbaşkanı ile Çalışma ve Refah Bakanlığına gensoru hazırlandı.

İran’da uzun zamandan beridir süren bir kriz var. Kriz su, elektrik sorunu, işsizlik ve en çok da ekonomik sorun şeklinde kendisini gösteriyordu. ABD’nin tek taraflı olarak Nükleer Enerji Anlaşmasından çekilmesi ile ağırlaşan kriz İran parasının dolar karşısında hızla düşmesinden sonra giderek derinleşti.

KRİZİN NEDENLERİ DİLLENDİRİLİYOR

Ekonomik ve toplumsal kriz parlamentoya taşınarak nedenleri sorgulanmaya başlandı. İran Meclis Başkan Yardımcısı Ali Mutahhari, Devrim Muhafızları Ordusu tarafından gerçekleştirilen balistik füze denemelerinin nükleer anlaşmanın uygulanmasına engel olduğunu söyleyerek, ABD’nin tek taraflı nükleer enerji anlaşmasından çekilmesine buna gerekçe oluşturduğu sorgulamasına gitti.

Mutahhari, İran Meclisinde gazetecilere yaptığı açıklamada, ülkedeki mevcut ekonomik durumun sorumlusunun nükleer anlaşmaya muhalefet eden kesimler olduğunu savundu.

Mutahhari,"Eğer herkes nükleer anlaşmanın uygulanması için çaba gösterseydi bugün Avrupalı ve Amerikalı şirketler İran'a gelerek yatırım yaparlar ve ABD Başkanı Donald Trump anlaşmadan bu kadar kolay çekilemezdi" dedi.

Devletin içindeki bir kesimin nükleer anlaşmanın uygulanmasını istemediğini ifade eden Mutahhari, ABD'nin anlaşmadan çekilmesiyle bu kişilerin hedeflerine ulaştıklarını söyledi.

Ülke ekonomisinin içinde bulunduğu duruma dikkat çeken Mutahhari, "Füze fırlatarak nükleer anlaşmanın uygulanmasını engelleyenler mevcut durumun sorumlusudur" diye konuştu.

Mutahhari, ekonomideki kötü gidişatta hükûmetin de payı olduğunu sözlerine ekledi.

FÜZE TARTIŞMASI

İran'la P5+1 ülkeleri arasında 2015'te Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın imzalanmasından sonra Devrim Muhafızları Ordusu'nun geliştirdiği balistik füze denemeleri tartışma konusu olmuştu.

ABD ve İngiltere, İran'ın füze denemelerinin anlaşmaya aykırı olduğunu öne sürerken Tahran yönetimi balistik füze programının KOEP'e aykırı olmadığını savunuyor.

İran'da "aşırı muhafazakar" olarak nitelendirilen bir kesim, başından itibaren nükleer anlaşmaya karşı oldu.

Hükûmetin anlaşmayla birlikte Batı'ya karşı fazla taviz verdiklerini öne süren ve kamuoyunda "endişeliler" olarak bilinen kesimin önde gelen üyelerini, daha çok eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'a yakınlığıyla bilinen eski bakanlar, siyasetçiler ve akademisyenler oluşturuyor.

RUHANİ'YE GENSORU...

İran’da yaşanan kriz İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye 92 milletvekili tarafından imzalanan gensoruya dönüştü. Gensoru İran Meclisinin bu Çarşamba günkü oturumunda kabul edildi.

Meclis açık oturumunda konuşan İran İslami Şura Meclisi Bakanı Ali Laricani, “92 milletvekilinin Sayın Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye olan sorusu İran Meclisi Ekonomi Komisyonu tarafından incelenerek, anayasanın 88'inci maddesi uyarınca yazılı soru önergesi olarak onaylanmış oldu” dedi.

92 milletvekilinin hazırladığı gensoruda Ruhani’nin başarısız olduğu şu konulara yer veriliyor:

"Hükûmetin döviz piyasası ve ürünlerin fiyatını kontrol etme konusundaki başarısızlığı, İran bankalarına karşı yaptırımların sürdürülmesi, hükûmetin işsizliği azaltma konusundaki başarısızlığı, ülkede birkaç sene süren ekonomik kriz, döviz kurunun hızlı bir şekilde artması ve ulusal paranın değer kaybetmesi."

BAKAN RABİİ'YE DE GENSORU

İran’da yaşanan kriz bir hafta içinde Cumhurbaşkanı ve Çalışma ve Sosyal Refah Bakanına verilen iki gensoru ile kendini parlamentoda da hissettirmeye başladı. Gensorulardan birinin hedefinde Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani yer alırken, diğer gensoru da Çalışma ve Sosyal Refah Bakanı Ali Rabii hakkında verildi. Bu gensoru önergesi de İran İslami Şura Meclisi tarafından bugün kabul edildi.

İran Meclisi Başkanlığı Kurulu üyesi Ali Asger Yusefinejad, yaptığı bir açıklamada, Bakan Ali Rabii hakkında gensoru önergesinin Sosyal İşler Komisyonu'na sunulduğunu belirterek, “Bakan, 10 gün içinde İslami Şura Meclisine açıklama yapmakla yükümlü olacaktır” ifadesini kullandı. Bakan Rabii hakkında sunulan gensoru önergesi 90 milletvekili tarafından imzalandı.