Tarım toplumunun vazgeçilmez hayvanı: Kediler

Günümüzde daha çok evlerde sevmek amacıyla beslenen kedilerin, Verimli Hilal döneminden bu yana tarım ürünlerini korumak için evcilleştirildiği ve bu amaçla Avrupa’ya kadar ulaştığı bildiriliyor.

Kedilerin günümüzden en az 6 bin yıl önce Kürdistan’ın da bir kısmını içine alan Verimli Hilal adlı topraklarda evcilleşmeye başladığı daha önce de biliniyordu. Ancak insanların mı kedileri tercih ettiği yoksa o dönem vahşi olan bu küçük yırtıcıların mı evcilleşmeyi tercih ettiği tartışma konusu.

AVRUPA’YA GÜNÜMÜZDEN EN AZ 6 BİN 200 YIL ÖNCE GELDİLER

Avrupa’daki evcil kedilerin Felis Sylvestris sylvestris adlı kıtaya özel vahşi kedinin soyundan geldiği sanılırken, 2017’deki bir araştırmada gerçekte Felis sylvestris lybica adlı Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da yaşayan vahşi kedilerden geldikleri ortaya konmuştu.

Science et Avenir adlı bilimsel araştırma dergisinde yayınlanan makalede, Ortadoğu’daki Verimli Hilal’den yola çıkanların ulaştığı Avrupa topraklarına kedilerin de taşındığına dikkat çekildi.

Kurtlarla aynı aileden gelen köpeklerin insanlar tarafından yoğun bir dönüşüme uğramalarının sağlandığı belirtilen makalede, evcil kedilerin halen soyundan geldikleri vahşi kedilerle oldukça dikkat çekici bir genetik yakınlığı korudukları vurgulandı.

İNSANLARI TAKİP Mİ ETTİ YOKSA BİRLİKTE Mİ GÖTÜRÜLDÜ?

Bilim insanlarını en çok merak ettiren konu ise, kedilerin Avrupa’ya ve oradan da Amerika’ya kadar uzanan yolculuklarının hangi şartlarda gerçekleştiği. Kedilerin Ortadoğu üzerinden Avrupa’ya gerçekleşen en az 6 bin yıl önceki yolculuklarda insanlara eşlik ettiği tahmin ediliyor. Polonya’da bulunan fosiller, 6 bin 200 yıl önce yani milattan önce 4200’lerde Ortadoğu’dan gelen kedilere ait çıktı.

Burada merak edilen ise, kedilerin mi insanları takip ettiği yoksa insanlar tarafından bilinçli olarak birlikte taşındığı sorusu.

Kedilerin evcilleşmesine giden sürecin doğrudan tarımsal faaliyetlere geçişle başladığı biliniyor. O dönemlerde birçok tahıl ürününün fare veya diğer kemirgenlerin hedefi olduğu ve kedilerin de kemirgenlerle mücadelede önemli bir rol üstlendiği kesin. Bundan dolayı da Avrupa’ya göç edenlerin kedileri bu amaçla birlikte götürdükleri görüşü ağır basıyor.

Ancak bir diğer ihtimal ise, insanların olduğu yaşam alanlarında tarımdan kaynaklı olarak başlıca avları olan kemirgenlerin yoğun olduğunu bilen kedilerin insanları takip etmiş olması.

VİKİNGLER DAHİ KEDİSİZ YAPAMIYORDU

Daha önce yapılan araştırmalar kedilerin Avrupa’da iki aşamalı olarak evcilleştirildiğini ve iki büyük göç dalgasının olduğunu gösteriyor. Bu göçlerin ilki günümüzden 5 ila 6 bin yıl öncesinde, diğerinin ise özellikle milattan sonra 5’inci yüzyıldan itibaren başladığı tahmin ediliyor.

2017’de Jacques Monod Enstitüsü tarafından yayınlanan bir araştırmada, bir dönemler Avrupa’yı kasıp kavuran Vikinglerin dahi gemilerini kemirgenlere karşı korumak için kedileri seferlerine aldıkları ortaya konmuştu.