Yoğun şehirleşme ve adaletsizlikler salgından ölümleri arttırdı

Şimdiye kadar ölümlerde farklı farklı nedenlerin öne sürüldüğü Covid-19 salgınından en çok yoğun nüfuslara sahip şehirler ile sosyoekonomik adaletsizliklerin yerleşimlerin etkilendiği görülüyor.

Bireylerin bağışıklık sistemindeki zayıflık, yaş, hastalıklar gibi birçok öğenin yeni tip koronavirüs vakalarında ölümlerde etkili olduğu biliniyor. Kimi araştırmalar ölümlerde genetik etkenlerin dahi rol oynadığını öne sürüyor.

Ancak Covid-19 salgınında en fazla ölüme yol açan etkenler arasında aşırı yoğun şehirleşme ve adaletsizlikler geliyor. Fransa’da yapılan bir araştırmaya göre, yaşlı bireylerin yoğunlukta olduğu kırsal kesimlerde 2015-2019 arasına oranla ölümler yok denecek kadar az oranda artarken, şehir merkezlerinde yüzde 100’ü aşan oranlarda artış kaydedildi.

ŞEHİRLERDE 2 İLA 8 KAT ARASI DAHA FAZLA

Fransa Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (INSEE) tarafından yapılan bir çalışmada, ülkede 2 Mart-19 Nisan 2020 tarihleri ile geçtiğimiz yılın aynı döneminde kaydedilen ölümler karşılaştırıldı. Bu çalışmaya göre, ülke genelinde 2015-2019 yıllarının aynı dönemlerinde kaydedilen ölümlerde yüzde 26 artış yaşandı. Bu da toplamda 22 bin 140 fazladan ölüm demek.

Ancak ölüm artışlarında en yüksek oranlar nüfus yoğunluğu daha fazla olan şehirlerde görüldü. Ülke genelinde yüzde 26 olan artış oranı bu şehirlerde yüzde 49’a kadar ulaştı. Buna karşın nüfus yoğunluğunun daha az olduğu şehirler ile kırsal kesimlerde 2020’deki ölümler önceki yıllara oranla neredeyse aynı düzeylerde kaldı. Oysa kırsal kesimlerde Covid-19’da risk grubunda olan yaşlı bireylerin oranı şehirlere göre çok daha yüksek.

BİREYLER ARASI TEMASIN SIKLIĞI

INSEE araştırmasında yapılan değerlendirmede, bireyler arasındaki temasların daha az olduğu yerleşimlerde virüsün yayılma riskinin düşüklüğüne işaret edildi.

Araştırmaya göre, Strasbourg’un bağlı olduğu Grand-Est ile başkent Paris’in de içinde olduğu Ile-de-France bölgeleri vaka ve ölümlerde ilk sıralarda geliyor. Ancak buralarda da ölüm oranlarındaki artış yine kilometrekareye düşen nüfus oranı daha yüksek olan şehirlerde daha yüksek çıktı. Paris yakınlarındaki Saint-Denis şehrinde aynı dönemdeki ölüm artış oranı yüzde 172 olurken, Grand-Est bölgesindeki Mulhouse’da yüzde 165’i buldu.

Strasbourg, Argenteuil, Paris ve Montreuil gibi şehirlerde ise artış oranları yüzde 90 ila yüzde 111 arasında oldu.

SOSYO-EKONOMİK EŞİTSİZLİKLER DAHA DA ARTTIRDI

Önceki yıllara oranla ölümlerin en fazla olduğu kent olan Saint-Denis ise, sosyoekonomik adaletsizliğin en yüksek olduğu şehirler arasında yer alması nedeniyle öne çıkıyor. Ancak Saint-Denis, Fransa’nın ortalama en genç nüfusa sahip şehirlerinden biri.

Araştırmada bu şehirdeki ölümlerin yüksek olmasında hem işçilikten emekli bireylerin hem de aşırı kilolu bireylerin fazlalığının etkili olduğuna dikkat çekiliyor.

Yoğun kentleşmenin normal zamanlarda da erken ölümlerin artışında etkili olduğu biliniyordu. Bunun nedenlerinin başında yoğun araç trafiğinin etkisiyle oluşan hava kirliliğinin yol açtığı solunum ve kardiyak hastalıklar ile stres gibi faktörler geliyor.