Kuzey ve Doğu Suriye'de diplomasi açısından zayıf bir yıl oldu

Kuzey ve Doğu Suriye'nin 2018 yılı diplomatik çalışmalarını değerlendiren PYD Dış İlişkiler Sorumlusu Salih Muslim, yeni yıldaki diplomatik çalışmalarının odağında "Suriye krizinin çözümü" ve "Efrîn'in özgürlüğünün" olacağını kaydetti.

Geliştirdiği sistem ile Ortadoğu'da halklar, inançlar, kadınlar ve tüm ezilenler için umut ışığı olan Kuzey ve Doğu Suriye'de 2018 yılında askeri ve siyasi gelişmelerin yanı sıra diplomatik alanda da önemli gelişmeler yaşandı. Kuzey ve Doğu Suriye Yönetimi, 2018 yılını özellikle Efrîn'in işgal edilmesi dolayısıyla diplomasi alanında başarılı olarak görmese de 2018 yılında hem içeride hem de dışarıda önemli diplomatik çalışmalar yürütüldü.

Kuzey ve Doğu Suriye'de 2018 yılında yürütülen diplomatik çalışmaların eksik-yetersiz ve güçlü taraflarını Demokratik Birlik Partisi (PYD) Dış İlişkiler Sorumlusu Salih Muslim ANF'ye değerlendirdi. Yıl içerisindeki diplomatik çalışmaları "Efrîn işgalini önleyemedikleri için başarılı görmediklerini" belirten Muslim, yeni yılın diplomatik çalışmalarının odağında ise "Suriye krizinin siyasi ve diplomatik çözümü" ve "Efrîn'in özgürleştirmesi" olacağını kaydetti.

'DİPLOMASİMİZ YETMEDİ'

"Efrîn'e ilişkin yeterli bir diplomasi yürüttüğümüzü söyleyemeyiz. Bu anlamda özeleştirimizi veriyoruz. Diplomasi ve siyasi anlamda daha iyi bir çalışma yürütebilseydik, öngörülü ve hazırlıklı olabilseydi belki daha iyi şeyler yapabilirdik" diyen Muslim, Efrîn'in için tüm dünyayı uyardıklarını ama yeterli olmadığını söyledi.

EFRÎN İÇİN HAZIRLIK

Diplomasi alanında geçmiş yıllara göre biraz daha tecrübe edindiklerini ifade eden Muslim, "Bu çalışmalar sonucu Fransa, Amerika, Ürdün gibi ülkeler Suriye'nin geleceği için bizim de çözüm masasında olmamız için ısrar ediyorlar. Yani 2018 yılında eksiklerimiz de oldu, olumlu şeyler de oldu ama Efrîn hala bizim için yaradır. Efrîn için çalışmalarımız devam ediyor. Efrîn halkının hala çadırlarda şehirlerinin kurtarılmasını bekliyor olması bizim eksikliğimiz, halk Efrîn'e dönene kadar çalışmalarımız devam edecek" diye kaydetti.  

ÇÖZÜM ÇABALARI

Yıl içerisinde Fransa, İngiltere gibi birçok ülke ile görüşmelerinin olduğunu belirten Muslim, aynı zamanda rejimle yapılan görüşmelere de çok önem verdiklerini ancak henüz somut bir sonuca vardıramadıklarını dile getirdi. Muslim, "2018 yılında rejim ile de görüşmelerimiz oldu fakat bir sonuca ulaşamadık. Bizler bütün dünyaya diyaloga açık olduğumuzu gösterdik, eğer bir çözüm olmazsa da bu bizim suçumuz değil. Bir plan ve projemiz var. Biz her zaman diyalogtan yana olduğumuzu belirtiyoruz" diye konuştu.

SURİYE'NİN BİRLİĞİ

Cenevre, Astana ve Soçi gibi görüşmelerden hep dışlandıklarını hatırlatan Muslim şunları söyledi: “Özellikle Türk devleti bu toplantılara katılmamıza engel oluyor. Sürekli Suriye'yi parçalayacağımızdan bahsediyorlar, oysaki biz Demokratik Özerklik projesi ile Suriye'yi parçalamayacağımızı tüm dünyaya ispatladık."

BÖLGE ÜLKELERİ İLE DİPLOMASİ

Muslim, yıl içerisinde Arap ülkeleriyle de görüşmelerinin sürdüğünü, en iyi ilişkiyi Mısırla geliştirdiklerini ifade etti. "Mısır bu anlamda ilişkilerimizin en iyi olduğu ülkedir. Ama diğer Arap ülkelerinden kiminin Türkiye ile planları var, kiminin rejimle planları var. O yüzden çok fazla derinlik sağlanamadı" ifadelerinde bulundu.

İÇ DİYALOG

Rojava'da tüm partilerle diyalog ve ilişki geliştirmek için çabalarının sürdüğünü, Rojava'da faaliyet yürüten partilerle zaten iyi ilişkilerinin olduğunu ancak dışarıda olanların uzlaşmaz bir karşıtlık içerisinde olduğunu kaydeden Muslim şunları dile getirdi: "Rojava'da son dönemde herkesle diyalog geliştirmek istedik. Meşru partiler var sistemimizi tanıyan onlarla ayın 15'inde gerçekleştirdiğimiz görüşmede bir bildiri hazırladık. Her ay bir araya gelme, ortak tutum sergileme kararları aldık. Ama Türkiye'nin yanında yer alan sistemimizi tanımayan diğer partilerle de görüşmek için farklı yol ve yöntemler arıyoruz. O partilerden şuana kadar olumlu bir geri dönüş almadık ama onlarla da diyaloğumuzu geliştirsek daha iyi olacak. Tabi bazı şeyler usulüne göre yapılır, şimdi eğer çıkıp 'Ben seni tanımıyorum' derlerse o zaman başka manalar çıkar ortaya."

ULUSAL BİRLİK

Temel hedeflerinden birinin "ulusal birlik" olduğunu ifade eden Muslim, bunun için Kürdistan'ın diğer parçalarındaki siyasi parti ve güçlerle de diyaloglarının devam ettiğini kaydetti. Muslim, "Umut ediyoruz ki bu sorunlar çözülecek ve daha iyi olacak biz de elimizden ne gelirse yapmaya hazırız. Amacımız tabi ki herkesin katıldığı ulusal birlik kongresini gerçekleştirmek" diye kaydetti.

EFRÎN'İN ÖZGÜRLÜĞÜ

PYD Dış İlişkiler Sorumlusu Salih Muslim, en büyük çalışmalarının Efrîn'in özgürleştirilmesi ve Türk devletinin tehditlerini bertaraf etmek üzerine olacağını belirterek, şunları dile getirdi: "En büyük umudumuz Efrîn halkının yurduna geri dönmesidir, bütün çalışmalarımızı bunun için yapacağız. Siyasi ve diplomasi alanında halkımızın direnişine ses olmak istiyoruz. Önümüzde Cenevre toplantısı var. Türkiye o yüzden rahatsız oluyor. Umut ediyoruz ki Suriye tarafından da özgür birileri ile oturup daha güzel ve aydınlık Suriye için çözüm geliştiririz."

2018'DE KUZEY VE DOĞU SURİYE'DE ÖNCE ÇIKAN SİYASİ VE DİPLOMATİK GELİŞMELER

* 17 Ocak: Fransa Dışişleri Bakanlığı’ndan bir heyet, Kuzey ve Doğu Suriye'yi ziyaret etti. 

* 20 Ocak: Türk devleti ile Rusya arasında yapılan anlaşma ve ABD'nin de göz yummasıyla Türk devleti ve ona bağlı çete grupları Efrîn’e işgal saldırılarını başlattı.

* 25 Şubat: PYD Dış İlişkiler Sorumlusu Salih Muslim, Çekya'da gözaltına alındı. Türk devletinin kaçırarak Türkiye'ye götürmek istediği Muslim, 27 Şubat günü serbest kaldı.

*18 Mart: Türk devleti ve ona bağlı çete grupları Efrîn'i işgal etti.

* 27 Mart: Suriye Gelecek Partisi kuruluşunu ilan etti. Partinin genel başkanlığına İbrahim Qeftan seçildi.

* 29 Mart: Kuzey Suriye Özerk Yönetimi'nden bir heyet, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüştü.

* 4 Nisan: Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Suriye'yi görüşmek için Ankara'da bir araya geldi.

* 7 Nisan: Duma’daki Ceyş El İslam çeteleri rejim güçlerinin Doğu Guta’da kimyasal silah kullandığını ve 100 sivilin yaşamını yitirdiğini öne sürdü.

*14 Nisan: Kimyasal silah kullanıldığı iddialarını gerekçe gösteren ABD, Fransa ve İngiltere, rejimin üslerine füze saldırıları düzenledi.

* 14-15 Mayıs: Rusya, Türkiye ve İran'ın katılımıyla Astana-9 görüşmeleri yapıldı.

* 25 Mayıs: ABD-Türkiye ortak çalışma grubunun Ankara’da toplandığını ve Minbic yol haritasının onaylandığı ABD'nin Türkiye Büyükelçiliği tarafından duyuruldu.

* 28 Mayıs: Alman parlamenterlerden oluşan bir heyet Kuzey ve Doğu Suriye'yi ziyaret etti.

* 1 Haziran: Süryani Birlik Partisi ikinci kongresini gerçekleştirdi.

* 18-21 Haziran: Efrîn'i özgürleştirme konferansı düzenlendi.

* 16 Temmuz: Demokratik Suriye Meclisi (MSD) 3’üncü kongresini gerçekleştirdi. Kongrede Emine Omer ile Riyad Derar MSD'nin eşbaşkanları olarak seçildi.

* 18 Temmuz: Suriye'deki demokratik muhalefet grupları ile diyalog geliştirilmesi amacıyla Eyn Îsa'da MSD öncülüğünde bir çalıştay düzenlendi.

* 30 Temmuz: Astana-10 görüşmeleri Soçi'de yapıldı.

* 26 Ağustos: MSD ile Suriye rejimi arasında Suriye'nin geleceğinin tartışıldığı görüşmeler başladı. Suriye hükümet, askeri ve istihbarat yetkililerinin katıldığı görüşmeler iki kez yapıldı, ancak sonuç somut bir sonuca gidilemedi.

* 27 Ağustos: Rojava Demokratik Toplum Hareketi (TEV-DEM) üçüncü kongresini gerçekleştirdi. TEV-DEM'in işleyiş mekanizmasında değişikliğe gidilen kongrede, eşbaşkanlığa Zelal Ceger ile Xerîb Hiso seçildi.

* 6 Eylül: Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ilan edildi. Siham Qeryo ile Ferîd Etê'nin eşbaşkanlığına seçildiği Özerk Yönetim'te genel meclisin yanı sıra yönetim bünyesinde 9 komite kuruldu.

* 7 Eylül: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Suriye'yi görüşmek için Tahran'da bir araya geldi.

* 17 Eylül: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan İran'ı ekarte ederek Soçi'de görüştü.

* 1 Kasım: ABD ve Türk devleti Minbic ile Cerablûs arasında ortak devriyelere başladı. 

* 27 Kasım: Suriye'deki demokratik muhalefet grupları ile diyalog geliştirilmesi amacıyla MSD öncülüğünde yapılan çalıştayların ikincisi Eyn Îsa'da düzenlendi.

* 27 Kasım: Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Erdoğan İstanbul'da Suriye'yi görüştü.

* 28 Kasım: Rusya, İran ve Türkiye tarafından Astana serilerinin 11'incisi düzenlendi. Anayasa komitesinin kurulmasının planlandığı görüşme sonuçsuz kaldı.

* 2-4 Aralık: Efrîn’de Etnik Soykırım ve Demografik Değişim Forumu düzenlendi.

* 4 Aralık: ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Jemes Jeffrey, Türkiye ziyareti öncesi yaptığı açıklamada "Artık Astana'nın fişini çekme vakti" dedi.

* 19 Aralık: ABD Başkanı Donald Trump Suriye'den çekileceklerini açıkladı.