Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin YNK'si kuruluşundan bu yana geçen 38 yıl içerisinde dördüncü kongresine hazırlanıyor.  31 Ocak tarihinde yapılacak kongre bir çok açıdan diğerlerinden farklı koşullarda gerçekleşecek. 

21 Eylül'deki bölgesel parlamento seçimlerinde ağır bir yenilgi alarak KDP ve Goran'dan sonra 18 sandalye ile üçüncü parti olan YNK, dördüncü kongresinin tarihini belirledi.

7 Ekim tarihinde Süleymaniye'de seçim sonuçlarını değerlendirmek için toplanan YNK'li sorumlular, 31 Ocak 2014'te kongreye gitme kararı aldılar.

YNK YENİ LİDERİNİ SEÇECEK Mİ?

Dördüncü kongrenin yapılacağı dönem YNK için bir çok yenilik barındırıyor. Kongre, Aralık 2012'de geçirdiği beyin kanaması nedeniyle Almanya'da bir hastanede tedavi gören Celal Talabani'nin partisinin başında olmadığı bir ortamda kongresini topluyor. YNK aynı zamanda ilk kez, bir önceki kongresinin üzerinden çok uzun yıllar geçmeden yeni bir kongre için karar veriyor.

YNK'li yöneticiler bir süreden beridir, yeni bir genel sekreter seçilmesi gerektiği üzerinde tartışmalar yürütüyor.  Celal Talabani'nin sağlığı konusundaki belirsizliğin sürmesi bu tartışmaları son zamanlarda daha da alevlendirdi.  YNK'nin gündemindeki diğer bir temel konu ise, bu seçimlerde 38 sandalye ile birinci parti olan Mesut Barzani'nin KDP'si ile bundan sonra nasıl bir ilişki içerisinde olacağı.  YNK'liler bir kaç aydır, açıktan KDP ile mevcut stratejik ortaklığa son vererek, KDP'nin yedeği olmaktan çıkmak istediklerini söylüyorlar. Ocak sonunda yapılacak kongre, YNK'nin nasıl bir değişim iradesi göstereceği konusunda  önem arz ediyor.

38 YILDA ÜÇ KONGRE TOPLAYABİLDİ

YNK, bundan 38 yıl önce 1 Haziran 1975 tarihinde Şam'da Celal Talabani tarafından kuruldu.  İlk kongresini 1992'de yapan YNK, 2000 yılında ikinci kongreye gitti. Güneyli bazı siyasi gözlemciler, 1992 yılındaki toplantının kongre değil bir konferans olduğunu düşünüyor. Bu durumda YNK 35 yıl içinde tek bir kez kongresini yapmış oluyor. Üçüncü kongre, Goran hareketinin Güney Kürdistan siyasetinde güçlü bir çıkış yaptığı döneme denk geldi. Haziran 2010'da yapılan üçüncü kongrede YNK, "önemli değişimler" vaat etse de, zamanın ruhunu okuyan bir değişim iradesi gösteremedi. Oysa YNK'deki bölünmeler özellikle 2004'te başlamış ve parti ciddi bir oy kaybına uğramıştı.

2000 yılındaki kongrede de iç sorunlarını çözemeyen YNK'de, dört yıl sonra yani 2004 şiddetli tartışmalar başlamıştı.  Parti içindeki çalkalanmalar sonucunda Kosret Resul ile Noşirvan Mustafa'nın çektiği muhalefet grupları Talabani'ye başkaldırmışlardı. Talabani bu dönem muhalefeti dengelemek için uzlaşma yoluna giderken beklenen değişimlere gitmedi ve 2006 yılında Noşirvan Mustafa YNK ile yollarını ayırdı.

YNK PARÇALANDI VE ZAYIFLADI

2003 yılında ABD’nin Irak işgali ardından Güney Kürdistan’da ortaya çıkan siyasi, ekonomik ve toplumsal koşulların da etkisiyle, 2009 yılına geldiğinde Noşirvan Mustafa’nın YNK karşısında başlattığı hareket bölgede temel güçlerden biri haline geldi. YNK'nin içinden çıkan bu güç, YNK'nin kalesi Süleymaniye'yi elinden alırken Mart 2010'daki Irak genel seçimlerinde de Bağdat'a 8 parlamenter göndermeyi başardı. 23 Eylül 2013 parlamento seçimlerinde ise Goran, 24 sandalye ile bölgenin ikinci gücü haline geldi.

YNK'nin aksine bölgede onlarca yıl temel rakibi ve ortağı olan KDP, kurulduğu 1946 yılından bu yana 13 kongre gerçekleştirdi.  KDP'nin Aralık 2010'da gerçekleştirdiği 13'üncü kongresi ile bir öneki arasında 10 yıllık bir zaman aralığı vardı. KDP'nin bir sonraki kongresini ne zaman toplayacağı bilinmiyor.