Gazeteci Rêşad Sorgul, Rojava’da, Kürt medyasının geliştiğini belirterek, “Bütün zorlu koşullara rağmen genç ve dinamik bir kuşak var. Bu kuşağın çalışmaları, Rojava medyası için bir gelecek vadediyor” dedi.
Gazeteci Rêşad Sorgul, Rojava’da, Kürt medyasının geliştiğini belirterek, “Bütün zorlu koşullara rağmen genç ve dinamik bir kuşak var. Bu kuşağın çalışmaları, Rojava medyası için bir gelecek vadediyor” dedi.
Gazeteci Rêşad Sorgul, Kürt televizyonculuğun önemli isimlerinden. Kürtlerin uydu üzerine yayın yapan ilk televizyon kanalı olan Med Tv’de 1997 yılında gazeteciliğe başlayan Sorgul, sırayla Medya, Roj, Nûçe, Ronahi, Stêrk gibi televizyon kanallarında 19 yıldır spiker, editör ve programcı olarak çalışıyor. Şu anda Stêrk Tv’nin haber dairesinde editörlük yapan Rêşad Sorgul, geçtiğimiz 3 ay boyunca gazetecilik üzerine seminerler vermek üzere Rojava’daydı.. Ronahî Tv’nin daveti üzerine Rojava’ya bulunan Rêşad Sorgul, Rojava’da Kürt medyanın bir gelime içerisinde olduğunu belirterek, “Orada genç ve dinamik bir kuşak var. Ciddi anlamda gelecek vadediyor. Ancak deneyimsizler. Bu da zamanla aşılır. Kürt medyası Rojava’da gelecek vadediyor” diyor.
Gazeteci Rêşad Sorgul ile Rojava medyasının içerisinde bulunduğu durum, genç gazetecilerin çalışması üzerine ANF için konuştuk.
Bir davet üzerine Rojava’ya gidip medya üzerinde birçok seminerler verdiniz. Bize Rojava’da medyanın içerisinde bulunduğu durumu anlatır mısınız?
Rojava’da, şu anda her şey yeniden yapılanıyor. Yeni şekillenip dizayn ediliyor. Bu medya alanında böyle. Çünkü savaş hala sürüyor. Bu durum sosyal yaşamın üzerinde de bir etki bırakıyor. Savaşın bütün sıcaklığıyla sürdüğü bu bölgede haber alma oldukça önemli tabi. Ancak Rojava’da medya sadece haber ile sınırlı değil. Çok dilli olarak yaşamın birçok alanına ilişkin yayınlar yapıyor.
Medya Kürtçe dışında hangi dillerde yayın yapıyor?
Kürtçe dışında Arapça, İngilizce ve Türkçe dillerde yayınlar yapılıyor.
Genel olarak Kürt basında Kürtçe hala tam oturmuş değil. Bu durum Rojava’da nasıl?
Özellikle Kürtçenin yıllardır Rojava’da yasaklı olmasından dolayı medya alanında hala bu dil oturmamış. Haber, yazma olmak üzere birçok alanda eksiklikler var. Onun için bu süreç tamamlanmış, diyemiyoruz. Ancak bu yönlü çalışmalar sürüyor. Zaten Rojava’da medya çalışması oldukça yeni. Devrimle birlikte gelişen bir olay. Onun için de normal. Evet, Rojava’da çok sade ve orijinal bir Kürtçe kullanılıyor. Ancak bunun medya ve yazım yansıması zaman alır.
Rojava’da şuanda kaç medya kuruluşu var. Gazete, televizyon, internet gazeteciliği ne durumda?
Ronahî TV, Hawar Haber Ajansı’nın yanı sıra Buyer ve Ronahî gibi yerel gazeteler var. Yine 5-6 tane yerel radyo, var. Bunları besleyen iyi bir haber ağı temelleri atılmış. Genç, dinamik... Özellikle savaş cephesinde haber takibi yapan dinamik bir gazetecilik yapılıyor.
Daha çok savaş gazeteciliği mi gelişkin?
Evet, savaş haberciliği var... Bu eskiden Kürtlerde fazla yoktu. Ancak Rojava’da bu oluşmuş.
Peki bu ortamda sosyal temalar Rojava medyasında kendisine yer bulabiliyor mu?
Bu konular, daha az yer alıyor. Gazeteciler sosyal sorunları irdelemiyor, eleştirel dil ve haberler gelişmemiş. Buda her kes bir şekilde kendini ailenin bireyi olarak görmesinden kaynaklanıyor.
Medya alanına çalışanların başlıca sorunları nelerdir?
İstekli ve azimli bir genç kucak var. Özellikle yaptığımız eğitim, seminerler de bu net olarak görülüyordu. Ancak tecrübe ve deneyimleri yok. Bu konuda sıkıntılar yaşanıyor. Diğer taraftan da oraya bir televizyon ve gazete yetmez daha fazla medya kuruluşu olmalı. Özellikle birçok kentte Arap yaşıyor. Yine Asuri-Süryani ve Ermeniler var. Oradaki yerel yönetimler bu durumları göz önünde bulundurmalı.
Sosyal alandaki medyanın yetersizliğinden bahsettiğiniz. Peki bu nasıl aşılır?
Bu bir süre daha böyle devam eder. Çünkü şuandaki medyanın objektifleri savaş alanına çevrilmiş durumda. Savaşın gidişatına bağlı. Onun da ne kadar süreceğini kestirmek mümkün değil. Tabi bu da biraz demokrasiyle bağlantılı. Her şey orada yeni olduğu için deneme ve yanılma ile hayat buluyor. Bir model tartışması var. Evet, bazı komün ve kooperatif çalışması var. Ama bu oturmuş değil. Ancak bir süre sonra hayat bulur.
Medya şuanda bir propaganda aracı olarak mı kullanılıyor?
Kuşkusuz o var ama tek başına değil. Medya orada sadece haber verme ile sınırlı değil. Eğitim, dil, sağlık olmak üzere birçok konuda işlevi görüyor. Medya bir nevi bir okul ve eğitim merkezi rolünü görüyor.
Medya alanında eğitim merkezleri var mı?
Evet, Qamişlo'da medya akademisi var. Bu akademi dönemsel olarak mesleki eğitimler veriyor. Gazeteciler yetiştiriliyor.
Edebiyat müzik sinema ve kültür sanat alanında durum nedir?
Medyadaki heyecan ve gelişim bu alanlarda da var. Bir uğraş ve çaba söz konusu. Gelişim zemini de var. Çeşitli akademiler, eğitim merkezleri oluşmuş bu konuda ciddi faaliyetler var.
Rojava savaş ile hep anılıyor. Hayat koşulları nasıl?
Hayat orada normal. Günlük yaşam rutin olarak devam ediyor. Buradan bakıldığı gibi değil. Ekonomik olaraktan oldukça hayat koşulları ucuz. Çünkü komine dayalı bir üretim sistemi olduğu için küçük esnaf olukça önemli bir rol oynuyor. Dinamik bir toplum var. Genç bir kuşak var ve gelecek vadediyor. Eğer diğer Kürt parçalarıyla karşılaşacak olursak oldukça avantajlıdır. Bana göre bölge de özellikle Suriye'nin demokratikleşmesinde önemli rol oynayabilir. Onun için ben Rojava'dan umutluyum.
Şuanda Rojava’nın 4 tarafından abluka var. DAİŞ, Türkiye ve KDP ablukası var. Bütün bunlara rağmen hayat koşulları oldukça iyi.
