YPG/YPJ güçlerinin Cizre Kantonu’nun batı tarafını DAİŞ’ten temizlemek amacıyla 6 Mayıs’ta başlattığı ve halen devam eden ‘Komutan Rubar Qamışlo Hamlesi’ çerçevesinde yüzlerce köy özgürleştirildi. Kizvan Dağı’nın da hamle kapsamında özgürleştirilmesi halkta büyük bir moral yarattı. Bölge tarihinde önemli bir yeri olan Şex Abdulkadir Geylani’nin oğlu olan Evdıleziz’in Türbesi’nin de bulunması dağın Kürtler açısından manevi değerini göstermektedir.

Kizvan Dağı üzerine birçok öykü anlatılıyor. Gerek, bu öyküleri tamamlamak, gerekse DAİŞ vahşetini göstermek ve YPJ/YPG güçlerinin asıl neyi özgürleştirdiğini dile getirmek açısından Kizvan Dağı’nın tarihini öğrendik. Şêx Evdileziz Türbesi’nin tarihi yaklaşık bin yıllık.

Şêx Evdileziz 1137 (Hicri 532) yılında Kürdistan’ın Musul kentinde doğdu. Kürtler arasında tanınan Şêx Abdulkadir Geylani’nin oğlu, Şêx Evdıleziz Musul’dayken babası Şêx Abdulkadir Geylani arasında ‘iki bilge bir arada yaşayamaz’ kıssasından hareketle bir tartışma yaşanıyor. Bunun üzerine Şêx Evdileziz Şengal Dağı üzerinden Kizvan Dağı’na geçerek, buraya yerleşir.

Şêx Evdıleziz’in halklara gerçek İslami duygularla yaklaşmasından dolayı Kizwan Dağı da tüm İslami kesimlerin uğrak yeri olur.  Bu nedenle toplum arasında Kizwan Dağı’nın adı zamanla Şêx Evdileziz’in Dağı olur. Şêx Evdileziz’in 1208’da yaşamını yitirmesiyle türbesini dünyanın birçok yerinden Müslümanlar ziyaret eder. Bunlardan biri de Çeçenistan asıllı Hamza Çaçani’dir.

TÜRBE DAİŞ TARAFINDAN TALAN EDİLDİ

Şêx Evdıleziz’in türbesi Hamza Çaçani tarafından bulundu. Hamza Çaçani’nin türbeyi bulmasıyla beraber Kuzey Kürdistan’ın Mardin şehrinden 1315 (Hicri 700) yılında develere yüklediği beyaz taşlardan bir cami ve büyük bir minare inşa eder. Adını da Birlik Camisi (Tevhid Camisi) koyar. Bu nedenle Hamza Çaçani kendisinin de Şex’in yanında gömülmesini vasiyet eder. Şêx Evdıleziz’in yanında gömülü olanın Hamza Çaçani olduğu biliniyor.

BİR HALK SÖYLENCESİ OLARAK YEŞİL IŞIK

Şêx Evdileziz’in Türbesi’nin bulunduğu Xarra Köyü’nden ve bölgenin kanaat önderlerinden olan Xıdır İbrahim, batıl inançlara inancı olmayan biri ile tartışırken göklerden Şêx Evdileziz’in türbesine yeşilimsi bir ışık düşer. Bunu gören Fransızlar, Xıdır İbrahim’e “sizler ne yaptığınız da bu yeşil ışık çıktı” diye sorarlar. Xıdır İbrahim’in “bizler bir şey yapmadık” söylemine rağmen Fransızlar yeşil ışığın düştüğü yerin kazılmasında ısrar eder.

Işığın düştüğü yer kazılır ve ilk başta yeşil bir çömlek bulunur. Çömleğin içerisini merak eden köylüler çömleği kırarlar. Kırılan çömlek içerinde farlı bir çömlek daha çıkar, onu da kırarlar. Bu çömlek içerinde de parçalanmış cam parçaları yanında kırmızı topraktan özenle yapılmış üzerinde de Şêx Abdulkadir Geylan’inin oğlu Şêx Evdileziz yazılı iki yuvarlak kaygan taş bulunur. Bu günden sonra her kes buradaki türbenin Şêx Evdileziz’e ait olduğuna inanır. Bu taşlardan biri 2008 yılında İran devleti tarafından çalındı.

DAİŞ’İN ÇEÇENLERİ TEVHİD TÜRBESİNİ YIKIYOR

Kizvan Dağı’nın El Nusra çeteleri tarafından DAİŞ çetelerine teslim edilmesi ile de dağdaki tarihi dokuya zarar verildi. Şêx Evdıleziz türbesi ve oğlu olan Bin Ömer’in türbesi de tahrip edildi. DAİŞ’in tüm tehditlerine rağmen evini ve türbeyi bırakmayan Watxa Ana; “Türbeyi DAİŞ 2014 yılının 1 Nisan’ında patlattı. Bildiğim kadarıyla patlatan Çeçen asıllı biriydi. Yine Ebu Ömer Şişani’nin yardımcısı olduğu söyleniyordu.”

Watxa Ana önemli bir bilgi olarak da diğer yuvarlak kaygan taşın da DAİŞ çeteleri tarafından götürdüğünü bize söyledi.