Federal Kürdistan Bölgesi'nde 8 Eylül tarihine kadar bölgesel parlamento ve bölge başkanını yenilemesi gerekiyor. Başkanlık yasasına göre, Mesut Barzani en fazla iki kez seçilebilir. Başta Goran hareketi olmak üzere muhalif partiler Barzani'nin yeniden seçilmesine karşı. Krize dönüşmekte olan bu soruna çözüm aranıyor.

Kürdistan Bölgesi'nde 2,5 milyon seçmen 8 Eylül'e kadar sandık başına çağrılacak. Bölgesel meclisler, bölge parlamentosu ve bölge başkanı seçilecek. Kürdistan Bölgesi Irak'ın diğer yerlerinin aksine sükunetin yaşandığı ve diğer bölgelere "model" olarak sunulan bir alan.

Seçimlerden önce temel tartışma konusu 66 yaşındaki Bölge Başkanı Mesut Barzani'nin yeniden aday olup olmayacağı konusu. Barzani, ilk olarak 2005 yılında parlamentodaki vekiller tarafından bölge başkanı olarak seçildi. Ancak sonraki dönemler için halkoylaması ile başkanın seçilmesi kurala bağlandı. Barzani 2009'daki seçimlerde halkoylaması sonucu yüzde 69 oy oranı ile seçildi.

Kürdistan Bölgesi başkanlık yasasının ikinci maddesinde vatandaşların halkoylaması yolu gizli veya açık bir şekilde Bölge Başkanı'nı seçeceğini söylerken, üçüncü maddede ise "Kürdistan Bölgesi Başkanı dört yıllığına seçilir ve ikinci bir kez seçilebilir" deniliyor. Yine aynı yasanın onyedinci maddesinde, ikinci maddenin haricinde birinci görev süresi için bölge başkanının Kürdistan parlamentosu tarafından milletvekillerinin oy çoğunluğu ile seçileceği hükmet bağlanmış.

GORAN HAREKETİ YENİDEN ADAY OLMASINA KARŞI

Barzani, yeniden aday olup olmayacağını henüz açıklamadı. Goran hareketi ile İslami hareketler "Yekgirtuya İslami" ve "Kürdistan İslami Birliği", Barzani'nin yeniden seçilmesine karşı. Muhalefetin bazı üyeleri tepkilerini sert ifadelerle dile getiriyor. Yeniden seçilmeye bir formül aranırken, KDP'ye göre Barzani'nin seçilmesi önünde engel yok.

AFP'ye göre Goran hareketinin önemli isimlerinden Yusuf Muhammed, "Barzani'nin iktidarda kalmasını istemiyoruz. Üçüncü kez seçilebilmesini istemiyoruz" dedi.

KDP'nin sözcüsü Cafer Emniki, "Başkan Barzani'nin yeniden aday olabilmesini sağlayacak yasal yolları inceliyoruz" diye konuştu. KDP, bu konuda parlamentodaki ağırlığına güveniyor. YNK ile birlikte 111 sandalyenin 59'una sahip.   

YNK'deki aykırı seslerden biri olan Goran Azad, Barzani'nin yeniden başkan olması yönündeki arayışları "illegal" olarak tanımlarken, "Hiçbir şekilde yeniden aday olma hakkı yoktur" diyor.

Rudaw'a konuşan Goran hareketi siyasi ilişkiler sorumlusu Mihemed Haci, başkanlık meselesinin yasa ile belirlendiğini hatırlatarak, "Eğer yeniden kendisini aday gösterirse, bir tavrımız olacak" dedi.  

Geçtiğimiz hafta bir gazeteciler kongresi sırasında açıklamada bulunan Yekgirtuya İslami siyasi okul üyesi Ebu Bekir Ali, Barzani'nin yeniden aday olmasını "uygun görmediklerini" söyledi.

KDP'YE GÖRE YENİDEN ADAY OLABİLİR

Cafer Emniki, "KDP'nin görüşüne göre, Başkan Barzani bir kez daha kendisini aday gösterebilir. Zira, Barzani sadece bir kez doğrudan halkoylaması ile seçildi ve bir kez daha aday olabilir" diye belirtti. KDP soruna çözüm bulmak için yasa uzmanları ve diğer taraflarla görüşmeler yapıyor. Bu konuda ulusal bir mutabakat sağlama arayışlarına dikkat çekerken, "Barzani Kürdistan Bölge Başkanlığı görevinin sevdalısı değil, belki ona bir öneri olarak götürülebilir" ifadelerini kullandı.

Dengê Azad sitesine göre KDP Süleymaniye başkanlık encümeni Abdulwahab Ali, "Mesut Barzani görev süresinin uzatılması için talepte bulunmadı ama belki YNK ve KDP birlikte Barzani'nin başkanlık görevinde kalması önerisini götürebilir" dedi. Ali, "Muhalefetin kararına saygımız var ama çoğunluk listesi Mesut Barzani'yi seçebilir" diye ekledi.

Barzani, bölgedeki popülaritesini koruyor. Yeniden aday gösterilmesi halinde üçüncü kez bölge başkanı olabilir. Bölgedeki istikrara rağmen özellikle iki hakim parti olan KDP ve YNK sık sık yolsuzluk ve adam kayırma suçlamalarının hedefi oluyor. En son Şubat ayında İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Kürdistan Bölgesi makamlarını ifade özgürlüğünü baskılamak, gazeteciler, muhalifler ve aktivistleri herhangi bir suçlama yapılmaksızın cezaevinde tuttuğu eleştirilerinde bulundu.

'DİKTATÖRLÜK' SUÇLAMASI

Barzani'nin yeniden aday olmasına karşı çıkanlardan bazıları tepkilerini daha sert bir dille ifade ediyor.  AFP'ye göre Kürdistan İslami Birliği eski yöneticisi Selahaddin Bahaddin, "Bölgesel makamlar bir diktatörlüğe yaklaşıyor. Hiçbir şekilde vatandaşlara başvurmuyorlar" diye belirtiyor. Eleştirilerinin dozajını daha da arttıran Bahaddin'e göre eğer Barzani "projelerinden vazgeçmezse", bölgedeki diğer "diktatörlerle" aynı kaderi paylaşacak.

Lvin dergisinin yazı işleri müdürü Ahmed Mira'ya göre ise eğer Barzani yeniden aday  olursa bu tüm bölge için bir geri adım olacak "tıpkı bir diktatörlük" gibi.

Bölgedeki seçimler merkezi Bağdat hükümeti ile de gerilimin hiç olmadığı kadar tırmandığı bir dönemde yaşanıyor. Petrol gelirleri ve Kerkük dahil tartışmalı bölgeler konusundaki anlaşmazlık derinleşerek sürüyor.