Ali Haydar Kaytan 1980 öncesi yoldaşı Hamili Yıldırım ile birlikte tutuklanır ve 6 ay zindanda kalır. Zindanda "Dîrok" isimli şiiri yazar. Bu şiir kültür-sanat çalışmaları için Avrupa'ya gönderilir. Sanatçı Şivan Perwer bu şiiri 1981 yılında çıkardığı kasetinde okur.

1986 yılında ise Serxwebûn Yayınevi "Diyarbekir/Seçme Şiirler 1" isimli bir şiir kitabı yayınlar. Bu kitabın 181. sayfasında "Dîrok" isimli şiir de yer alır. Şiir, bu kaset ve kitap aracılığıyla geniş kitlelerce tanınır. 80'li ve 90'lı yıllarda Kürdistan devriminin kurumları tarafından yapılan anma, gece ve etkinliklerde en sık okunan şiirlerden biri olur.

Ali Haydar Kaytan, Kürdistan devriminin öncülerinden ve PKK'nin kurucularındandır. Kaytan ve yine PKK kurucularından Rıza Altun'un şahadeti PKK 12. Kongresi sonuç bildirgesinde ilan edildi.

Kaytan ve Altun'un şahadetinin ilan edilmesi Kürdistan kamuoyunda büyük etki yarattı. Kürdistan ve dünyanın dört bir yanında yaşayan Kürdistanlılar bir hafta boyunca Kaytan ve Altun'un yasını tuttular, anma etkinlikleri düzenlediler.

Almanya'nın Köln kentinde yaşayan üç sanatçı Hekîm Sefkan, Murat Yapıştıran ve Çekdar Farqîn de Kaytan ve Altun'un şahadetlerinden etkilenen isimler... Onlar bir haftalık anma etkinlikleri sırasında buluşurken,  "Ne yapabiliriz?" sorusuna yanıt aradıklarını ifade ediyorlar.

Hekîm Sefkan, "Fuat arkadaşın (Ali Haydar Kaytan) en önemli özelliklerinden biri şiir yazmasıydı. Onun şiirlerini stüdyoda okuyalım ve klip çekelim" önerisinde bulunur.  Böylece "Dîrok" şiirinde karar kılınarak, hazırlıklara başlanır.

Üçlünün ortaklığı sonucunda şiir Hekîm Sefkan tarafından okunurken, senaryosu Çekdar Farpîn tarafından yazıldı. Murat Yapıştıran ise şiiri kayda alıp üretimini sağladı.

Klip ilk olarak 2 Haziran günü Med Müzik televizyonunda ve Med Huner isimli Youtube sayfasında yayınlandı.

"Dîrok" şiirinin Kürtçe sözleri şöyle:

Hey Dîrok

Ali Haydar Kaytan

Biqulibine rûpelên xwe yên qirêj û gemar!
Kè li enîyê danî ev tenîya qirêj û gemar!
Kê rûçikê te reş kirîye?
Kine yên rûçikê te sipî dikin?
Wê kude here hewqas hêrsa min Wê kude here!..
We kude here gira di veşartina dilê min de kombûye?
 

Ji danezané vir de ber qirkirina ma ne

Ezê hîn bibim çûyina xwe

Ezê bixwe binivisînim hatina xwe!

Tu dîroka bi qirêj veke çavên xwe!

Hinekî tu!?

Ketin zevté qunca emperyalist

Datinin qoloni kulmên xwe yên rizgarîxwaz

Weke gurzan giran-giran

Bi hemû xeml û rédana xwe

Va bibîne..!

Çawan ditirsin kerîyên seyan

Ji nêzîkbûna zirme-gurma dengên lingên azadîyê

Li Qorê, li Vietnamê mêzeké dírok

Li Laosê, Qamboçyayê, Gineyé, Angolayé mêzeke...

Şoreşvanén azadîyé ber bi aşitîya bê bini dibezin

Li bircên kelan tên çikandin alén destên partizanan
Ev car dora welatê min e

Ma qey ez nizanim?
Avaye!..li qadan bi milyonan bang dikin

Dibéjin; biji serxwebûn bimre kedxwari!

Çiya lerizi, erd hejiya

Qelişin kevirên aramé yeko-yeko

A li berxwe dide arama min e

É li berxwe dide dilé min e!
 

Em ketine destên wan vê gavê

Bila werin li ber xwe bibînin me

Bibin mîna reqelên laş dîtîyên hovberan

Ji bo zileheké biteqînin li ser dev û rûyên me

Bira yeko-yeko têkevin rêza kerîyên qeşmeran.
Çar dîwar...

derîyên hêsin...

têlên risayi

Bira lê tije bibê jîyana me

An bidarxin bihejin bejnê me

An jî derxînin hember berdarkên xwe

Bi destên xwe ber bikin dilê me!

Ger li derve berdewam dibe jîyan

Nehatibê birîn dengê stran û helbestan

Bi dengê xwe ê keles dixwîne mawzer.

Çiye?... çi dibe?.. ki ditirse ji mirinê!

Ji bo çê bitirsin ji mirinė!

Li ber hemû zoriyan singvegirtin hebe

Ji bo çê bitirsin ji îşkencê û lêdanê?

Doost hevalno!

Bila xera bibe kela zilmė

Bila xera bibe mala zilmė

Doost hevalnoo!

Bo daxwaza çêbûna welateki
Bo zarok bé tirs ú stůxwari mezin bibin

Ji bo sir nedin seri bidin

Giringe li ber her zoriyê

dil bi keder û kul li berxwe bide.
 

Li gel rojên xweş tên

Ewê helbet pir tişt bên gotin

Ji sultanan, ji serdaran, ji împaratoran, ji koma îblisan

Ku di nava axê de dihatin hesp dilîskandin
Ger bi vî avahî here rewş...

Dibê ku pir tişt betin gotin.
Her serîyê diramîne her mirovê bi namûs.

Xwarina wane goştê mirovan...

Xwarina wan bûye xwîn, zeftkaran.
Weke reqelên laş dîtine

Li ser pişta gelê minin!

Şerkirin nas, ehl û zarokên me

Serbiserî bereberî li berxwedan...

Yên di navika xakê de hebûn jîyandin

Ji hêla yên di kela zilmê de rûdinin hatin xwarin

Li ser bedena sar a xwuşka min

Destên xwe yên qirêj gerandin heey dîrok!..
Genîyên însanan

Dolên talan homoseksuelan

Jinên ku xwe bi darve kiribûn

ji werisan anin xwar..
 

Weke seyên çav-sor û har

Yeko-yeko ketin paşila cesedan!

Bêje! Hey dîroka şerma mirovahî

Hey kerîyên mirovan vekin çavên xwe

Were ziman siltané ker..!

Besee! besee!

Bila bikşînin destên xwe ji welatê min

Destên xwe yên qirêj û gemar

Biksînin destên xwe ji welatê min!

Ewanan ne ku bi dîlîtî û hovberîya xwe bûn

Weke rêza zîroyên tîyê xwînê

Ji bo azadîya milletan, rizgariya gelan

Li qada navîn cilên qirêj bên vekirin

Hunerê wan e koma hestiyên li besta Laçê

Wek diya min ji zarokan re çîrok dibėjin.
Li berxwedana hovitiyê ye

Dersime

Koçgiriye

Zilane
 

Keda me

Xwehdana enîya me
Talane hemû dewlemendîyên me

Bide erşan bila bê feryada te!
Hewar bikim hewar çuqas bê dengê min
Min bibhîsin yên li pişt çiyayê qaf
Çiya bilivê!
Erd bihejê!
Ker bibhîsin!
Kor bibînin!
Dinya bibhîse!

Kaynak

Dîyarbekîr Seçme Şiirler 1: Serxwebûn Yayınevi, Sy. 181, 1986