Af Örgütü: İran’da yaygın gözetim var, on binlerce kadının aracına el konuldu

Uluslararası Af Örgütü, İran’da kadınlara yönelik “yaygın gözetim” uygulandığını ve başörtüsü takma zorunluluğu ile ilgili on binlerce kadının aracına el konulduğunu tepkisinde bulundu.

Af Örgütü yayınladığı raporda “İran'ın zorunlu başörtüsü yasalarına karşı gelme cüretini gösterdikleri için ceza olarak keyfi bir şekilde on binlerce kadının arabasına el konuldu” dedi.

Af Örgütü, “Diğerleri ise yargılanarak kırbaç veya hapis cezasına çarptırıldı, para cezasına çarptırıldı ya da 'ahlak' derslerine katılmaya zorlandı” diye ekledi.

Rapor İran'da yaşayan onlarca kadının tanıklıklarına dayanarak hazırlandı. Uluslararası Af Örgütü Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktör Yardımcısı Diana Eltahawy, "İran yetkilileri, ‘Jin Jiyan Azadi’ ayaklanmasının ardından zorunlu örtünmeye karşı direnişi kırmak amacıyla kadınları ve kız çocuklarını sürekli gözetim ve denetime tabi tutarak terörize ediyor” dedi.

Raporda, “Resmi açıklamalara göre, Nisan 2023'ten bu yana, İran'daki ahlak polisi, bazıları dokuz yaşında olan kadın sürücüleri veya yolcuları başörtüsü takmayan veya 'uygunsuz' bir şekilde takan on binlerce araca keyfi olarak el konulması emrini verdi" denildi.

Af Örgütü tarafından toplanan tanıklıklara göre bu emirler, "güvenlik kameraları tarafından çekilen görüntülere veya sokaklarda devriye gezen ve sürücüleri veya yolcuları kurallara uymayan araçların plakalarını bildirmek için bir polis uygulaması olan Nazer'i kullanan sivil memurların raporlarına dayanıyor".

Raporda, "Hedef alınan kadınlar ve aileleri kısa mesaj ya da telefonla tehdit edilerek ahlak polisine bildirilmeleri ve araçlarını teslim etmeleri isteniyor" denildi.

"Son birkaç aydır polis, araçları rastgele ve kitlesel olarak durdurup kontrol ediyor ve yoğun yollarda kadın sürücüleri hedef alıyor" diyen Af Örgütü, özellikle on bir kadınla konuştuğunu ve bu kadınların "günlük işlerini yaparken korkutucu kovalamacalar, ani durdurmalara maruz kaldıklarını ve araçlarına el konulduğunu" anlattığını belirtiyor.

Ayrıca Af Örgütü'nün topladığı tanıklıklara göre kadınların, başörtüsü takmadıkları takdirde toplu taşıma araçlarına, havaalanlarına ve bankacılık hizmetlerine erişimlerinin düzenli olarak reddedildiğini kaydediyor.