Dünya ülkeleri küresel ısınma ve kirliliðe karşı ortak bir tutum almakta dahi zorlanırken, yeryüzündeki ısınma beklenenin de üstünde olacak. Yüzyılın sonuna doðru artacak sıcaklık ve yükselen deniz suları nedeniyle Bangladeş gibi birçok ülkenin sular altında kalmasına yol açacak.

Birleşmiş Milletler’in Katar’ın başkentindeki iklim zirvesi sürerken, Ýngiliz ve Norveçli bilim insanlarının yaptıkları bir çalışmaya göre, 2100 yılında yeryüzü sıcaklıðının sanayii öncesi dönemlere oranla 5 santigrat derece artması bekleniyor. Bugüne kadar dile getirilen ve yüzyılın sonuna kadar yerkürenin 2 santigrat derece kadar ısınacaðına ilişkin tahminler ise boşa çıkmaya başlıyor.

Nature Climate Change adlı dergide araştırmalarının sonuçlarını duyuran bilim insanları çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyorlar. Buna göre, Kyoto Protokolü ile aşaðı çekilmesi hedeflenen sera gazı salınımları 1990 yılı seviyesinden yüzde 58 oranında daha fazla durumda. Tüm dünyada yıllık 35 milyar ton sera gazı atmosfere salınıyor.

GELÝŞMÝŞ ÜLKELER VE ÇÝN KÝRLETME ŞAMPÝYONU

Aynı araştırmaya göre, sera gazı salınımlarının yüzde 28’i Çin’den, yüzde 16’sı ABD’den, yüzde 11’i Avrupa Birliði ülkelerinden ve yüzde 7’si Hindistan’dan kaynaklanıyor. ABD ve Avrupa’nın sera gazı salımında azalma görülürken, Çin, Hindistan ve diðer gelişmekte olan ülkelerde artış gözleniyor. Ancak araştırma, AB ve diðer gelişmiş ülkelerdeki azalmanın ekonomik kriz nedeniyle olduðuna da dikkat çekiyor. Sera gazı salınımlarındaki artışın en az 10 yıl daha sürmesi bekleniyor.

Atmosfere salınan sera etkisi yapan gazlarda ABD, AB, Kanada, Japonya ve Rusya gibi sanayiisi gelişmiş ülkeler yüzde 40’lık pay ile önde gidiyorlar. Gelişmiş ülkelerde kişi başına yıllık ortalama sera gazı salınımı 11 ton olurken, gelişmekte olan ülkelerin ortalaması ise yalnızca 3,4 ton. Dünyadaki büyük ekonomilerde atmosferi kirletme yarışında ABD kişi başına 17,1, Güney Kore 11,9, Rusya 11,8, Güney Afrika 10,2 ton ile önde giden ülkeler oldular. Hindistan’da ise bu miktar kişi başına 1,8 ton ile sınırlı.

YERKÜRE 5 DERECE ISINACAK, DENÝZLER BÝR ÇOK BÖLGEYÝ YUTABÝLÝR

Araştırmanın en çarpıcı sonuçlarından biri ise, küresel ısınmanın hedeflenenden daha hızlı olacaðına ilişkin bölümü. Bilim insanlarına göre yerküre 2100 yılına gelindiðinde, sanayi öncesi döneme göre 5 derece daha ısınmış olacak. Dünya ülkelerinin küresel ısınmaya karşı ortak politika oluşturamaması nedeniyle, daha önce 2 derece olarak belirlenen sıcaklık artışı hedefi ise tutturulamayacak. Bu da, başta buzulların erimesi nedeniyle deniz suyu seviyesinin yükselmesi ve dünyanın bir çok bölgesini tehdit etmesi demek.

Halen Katar’ın başkenti Doha’da devam eden Birleşmiş Milletler Ýklim Zirvesi nedeniyle açıklanan diðer araştırmalar da olumsuz sonuçlar veriyordu. Dünya Bankası’nın hazırladıðı bir rapora göre yerkürenin sıcaklıðı 2100 yılına kadar 4 santigrat derece artacak.

Deniz seviyelerinin 0,5 ila 1,2 metre kadar yükseleceði düşünülürse, başta Bangladeş olmak üzere dünyanın deniz suyu seviyesinin altındaki bir çok bölgesi sular altında kalma tehlikesi ile karşı karşıya kalacak.

Bilim insanlarının araştırmaları yeryüzü sıcaklıðının ABD ve Avrupa’nın buzul çaðını yaşadıðı dönemlere göre 4,5 ila 7 santigrat derece ısındıðı görüşünde. Ancak bu ısınmanın önemli bir bölümü sanayileşmenin başladıðı 19’uncu yüzyıl başından bu yana gerçekleşti.