Diyarbakır'ın Sur İlçesi Alipaşa ve Lalebey Mahallesinde yıkım devam ederken evlerini terk etmek istemeyen yurttaşlara her türlü baskı uygulanmaya devam ediliyor. Aylardır yurttaşları Sur'dan çıkarmak için denemedik yol bırakmayan rantçılar şimdi de TOKİ'yi devreye soktu. TOKİ, çıkmak istemeyen aileleri çıkarmak amacıyla ev imkanı sunacağını öne sürerek, sözleşme imzalatıyor. Sabah saatlerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Diyarbakır İl Müdürlüğü tarafından Lalebey Mahallesi Kutlu Sokak'ta stant açan TOKİ yetkilileri evlerinden çıkmak istemeyen aileleri yerinden çıkarmak için "indirim" adı altında yeni bir konsept ile yurttaşları ev sahibi yapacağını vaat ediyor. Üçkuyular mahallerinde yapılan TOKİ'lere yerleştirilmek istenen Sur'lulara imzalatılan sözleşme de "Konutun indirimli bedeli yüzde 30 indirimli belirli ödeme planı ise yüzde 25, geri kalan kısmı faiz ödemesiz 10 yıl vadeli ödeme" ibaresi geçiyor. 3 veya 2 artı 1 TOKİ'nin evleri 250 milyar olduğu ancak yüzde 30 indirim yapılarak, yüzde 75 milyara ödemenin tekabül edildiği kaydediliyor. Edinilen bilgilere göre Üçkuyular Mahallerinde yaklaşık 300 TOKİ'ye ait evlerin Surlulara satılacağı öğrenildi.

Konuyla ilgili açıklama yapan Sur Platformu Eş Sözcüsü Talat Çetinkaya, şunları söyledi:

“Bugün siyasi partilerin ziyaretleri dışında bariyerlerle çevrili alanda TOKİ Bakanlık temsilcisi mahalleye gelmişti. Bir masa kurup yurttaşlara kabul etmeleri halinde %30 indirimli ev vereceklerini anlatıyordu. Elinde sözleşmelerle ve TOKİ uygulamasını ballandırarak yurttaşlara polis eşliğinde anlatıyordu. Devletin vatandaşı mağdur etmeyeceğini söylüyordu. Vatandaşı kendi rızası ile çıkacakmış gibi bir durum yaratmaya çalışıyorlardı. Her gün o mahallede TOKİ masası kurulu bir şekilde yurttaşlar ikna edilmeye çalışılacak. Bu durumu da zorla değil ikna ettik diye propaganda yapacaklar. Masaya basın emekçileri de gidip görüşebilir.

Bu durum cılız da olsa Sur halkını ve Sur'un kendisini sahiplenmenin, yurttaşların evlerini terk etmemelerinin ve oluşan kamuoyunun bir sonucudur. Çünkü 10 gün önce sadece "çıkın burayı yıkacağız" denilirken bugün TOKİ Bakanlıktan gelip rızaya dayalı bir uygulama peşine düşmüş. Bu tartışmaya platform olarak biz de dahil olup üç talepte bulunduk:

1. Evi yıkılan yurttaşa TOKİ’ye borçlandırılmadan ev verilmesi

2. İnşaat temeli vb. kazılarda tarihi yapıların çıkması halinde inşaatın acilen durdurulması

3. Yurttaşların taleplerinin yazılı bir şekilde bakanlığa iletilmesi

Birinci talebimize TOKİ temsilcisi ‘Devlet kimseye bedava ev vermez. Yarın Ferit Köşkü ve başka yerlerde de dönüşüm olacak onlar da isteyecek. Yani herkes bedava yeni ev ister’ dedi.

Biz de yurttaşların yeni ev istemediğini zora dayalı olarak göçe zorlandığını ve AKP eliyle yurttaşların mağdur edildiğini söyledik. Siz illaki yeni ev vermek istiyorsunuz. Evlerin karşılığında verecekseniz verin dedik, borçlandırarak vatandaşın cebindekini de cebe indirmeye çalışıyorsunuz. Mağduriyetlerin merkezi TOKİ’nin bu uygulamalarıdır. Davalar devam ederken yıkımların yapıldığını elektrik ve sularının kesilerek yurttaşların tehdit edildiklerini söyledik.

Sur'un tarihi ile ilgili meselede ise TOKİ temsilcisi "Diğer mahallelerde kazı esnasında su çıktığında bile durdurduk" dedi. Tarihi bir yapı çıkması halinde kazı durdurulur dedi.

Tarih ile ilgili konuda Sur sadece orda özel mülkiyeti olanların değildir dedik. Bunu yurttaşlara da TOKİ ye de söyledik. Bu tarih hepimizi bağlıyor onun için buradayız. Ancak bu ikinci talebimize de yarım yamalak cevaplar verdi.

Bir diğer konu ise polisin orda diyaloğa müdahale etmesiydi. Çatışmalı süreci yine her zamanki gibi bahane edip bizim dayanışma pratiklerimizi kriminalize ederek yıkımı meşrulaştırmaya çalıştı. Biz de kendisine "muhatabımız değilsin" dedikten sonra Toki temsilcisine Alipaşa ve Lalebey’de çatışmaların olmadığını söyledik. Ona rağmen yıkım var. Derdiniz Sur ise riskli yapıları tespit edip  güçlendirme yoluna gitmiyor köklü olarak yıkıyorsunuz. Ona da sessiz kaldı. Tüm bunlara vatandaşlar tanık oldular.

Önerimiz: HDP ve CHP den duyarlı vekillerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile bir görüşme alması. Talep olarak Sur'un açık hava müzesi olduğundan kaynaklı' dönüşüm ve kazılar sürecini bir grup bağımsız arkeolog ve sivil toplu kuruluşunun gözetiminde yapılması, tarihi yapıların çıktığı yerde kazıların durdurulması. Evleri yıkılan yurttaşlara evinin karşılığında ev verilmesi.”