Merkezi İrlanda’da bulunan Avrupa’nın en büyük düşük maliyetli havacılık şirketi Ryanair insan haklarını ihlal etmek ve çalışanların sendikalarda örgütlenmelerini engellemekle suçlanıyor. İsveç Radyosu’nun Ekot Ajansı, şirketin izlediği emekçi düşmanı politikadan bıkan pilotların üyelerinin kimlikleri gizli tutulan anonim bir sendika kurduklarını açıkladı. Sendikaya Ryaniar’de çalışan 3 bin pilottan bin 500’ünün üye olduğu belirtiliyor. 

Ekot’a açıklama yapan bir pilot kendisinin Ryanair Pilot Group (RPG) olarak adlandırdıkları sendikanın kurucularından olduğunu, üye olanların adlarının gizli tutulduğunu ve üyelerle iletişimin elektronik posta aracılığıyla sürdürdüklerini söylüyor. 

Pilotların açıkca sendikalarda örgütlenmeye cesaret edemelerinin nedeni Ryanair’ın izlediği emekçi ve sendika düşmanı politikası. Çalışma koşullarından şikayet eden veya basına açıklama yapan çalışanların görev yerleri değiştiriliyor ve çoğunlukla da işten atılıyor. 

Bu ayın ortalarında Ryanair’de 26 yıl pilot olarak görev yapan John Goss, İngiltere’de Channel 4 Televizyonunun uçuş güvenliğini konu alan bir programına katılarak Ryaniar’ı eleştirdi. Ertesi gün, şirket yönetimi Ekim ayında emekliye ayrılması beklenen Goss’un işine son verildiğini açıkladı. Goss’un programa katılmasının kendilerini şok ettiğini ve şaşırıttığını belirten Ryanair yetkilileri, Goss ve televizyon kanalı aleyhinde iftira atma suçundan dava açacaklarını duyurdu. 

14 SAAT UÇUŞ YAPMAK ZORUNDA KALIYORUZ

Havada keskinleşen rekabetten karlı çıkmak isteyen Ryaniar, giderleri kısmak amacıyla her türlü yöntemi uyguluyor.  Pilotların daha az yakıt kullanmaya zorlanmaları, uzun süre çalışmak zorunda bırakılmaları, kış aylarında ve uçuş yapmadıkları sürelerde personele ücret ödenmemesi şirketin maliyeti aşağıya çekmek amacıyla kullandığı yöntemlerden bazıları. Ryanair’da çalışanlar ayrıca şirketin verdiği üniforma ve düzenlediği zorunlu güvenlik eğitimi kursları için de 2 bin Euro ödemek zorunda.

Ekot Ajansına açıklama yapan bir pilot, hangi ülkede ve ne kadar süreyle kayıtlı kalacaklarını bilemediklerini, bir ülkede yaşarken bir başka ülkede vergi ödediklerini ve hastalandıklarında işten atılma riski ile karşı karşıya kaldıklarını söylerken, bir diğeri de “Bir gecikme sırasıda kaptan 14 saat uçuş yapmamıza karar verdi. Bu kadar uzun bir uçuş sırasında insan dikkatini toparlayamıyor, yorgun düşüyor ve yanlış yapabiliyor. 14 saat cockpitte bağlı uçuş yapmak oldukça zor ve sorumluluğu büyük” diyor. 

SENDİKA AVUKATLAR ARACILIĞIYLA RYANAİR’LE GÖRÜŞECEK

Medyaya demeç veren pilotların tamamı işten atılmamak için kimliklerini gizli tutuyor. Pilotların kurdukları RPG’yi yönetenler bile işverenle görüşmeye cesaret edemiyor. Bir avukat aracılığıyla işverenle görüşmeye çalışacaklarını söylüyorlar.

RPG ile ilişkisi bulunan “isveç Pilot Sendikası” Başkanı Anders Kjellgren, çalışanların baskı altında olduğunu ve işten atılmamak için düşüncelerini medyaya açıklamaya cesaret edemediklerini belirterek Ryanir yönetimini Orta Çağ’da geçerli hiyerarşiyi uygulamakla suçluyor. 

“Şirketin tepesindeki genel müdür karar veriyor. Herkes ona uymak ve dediklerini yapmak zorunda. Kimse düşüncelerini söylemeye cesaret edemiyor” diyen Kjellgren, şirketin çalışanları korkutarak susturduğunu, çalışanların sendikalarda örgütlenmelerine izin vermediğini ifade ediyor. 

İsveç İşçi Sendikaları Konfederasyonu (LO) da Ryanair ile anlaşma yapan kurum ve belediyeleri sert ifadelerle suçluyor. Ryanair’in Birleşmiş Milletler’in İnsan Hakları Sözleşmesini ve çalışanların örgütlenme hakkını ihlal ettiğini bu nedenle de böylesi bir şirketle iş yapmanın etik dışı olduğunu söylüyor. 

SAVCI: RYANAİR ÇALIŞANLARIN HAKLARINI GASP EDİYOR

Bu yılın Mayıs ayında da Fransa’da bir savcı Ryanair aleyinde 225 bin Euroluk tazminat davası açtı ve 4 uçağa el konulmasını istedi. Savcı, şirketi 2007 ila 2011 yılları arasında Fransa’da çalıştırdığı 127 kişiye Fransız yasa ve kurallarını değil İrlanda yasalarını uygulamak, böylelikle haklarını gasp etmekle suçluyor. Bu olayın ardından da Norveç sendikaları aynı gerekçeyle Ryanair aleyhine dava açtı. 

Ryanair yalnız çalışanları değil medyayı da korkutmak ve susturmak, yaşanan hukusuzların duyulmasını engellemek için medyaya yönelik de saldırgan bir tutum içinde. Geçen hafta Södermanlans Gazetesi bir pilotla çalışma koşulları üzerine bir söyleşi yaptı. Pilotun kimliğini belirleyemeyen Ryanir yöneticileri gazete aleyhinde asılsız haber yapmak ve iftira atmak suçundan dava açacaklarını söylediler. 

İsveç medyasında son bir ay içinde Ryanair’e yoğun eleştiriler yöneltilmesi Ryanair Genel Müdürü Michael O’Leary’i harekete geçirdi. Dün ansızın Stockholm’e gelerek bir basın toplantısı düzenledi ve İsveç basınında şirketleri aleyhinde çıkan makalelerin gerçekleri yansıtmadığını iddia etti.

RYANAİR: SENDİKAYLA PAZARLIK YAPMAMA ÖZGÜRLÜĞÜMÜZ VAR    

Ücret verilmeden pilotların uçuşa zorlandığı, hastaların işten atıldığı, pilotların çalışırken uyumak zorunda kaldıkları gibi iddiaları “Tamamıyla saçma ve asılsız suçlamalar” olarak tanımlayan O’Leary, çalışanların sendikalara üye olmalarına karşı olmadıklarını iddia ettikten sonra, “İrlanda’da özgürce konuşmak yasal bir haktır. Pilotlar örgütlenmekte de özgürdür. Ama bizim de kendi çalışanlarımızla doğrudan pazarlık yapma hakkımız var. Sendikayla pazarlık yapmama özgürlüğümüz var. Pilotların özgürce konuşamadıkları şeklinde yazılanlar gerçek değil” diyerek sendikayı tanımayacaklarını ve toplu sözleşme görüşmelerine katılmayacaklarını ikrar etti. 

Yeni kurulan anonim sendikaya üye olan bin 500 pilotun şirketlerinde değil KLM, Aer Lingus ve Air France gibi kendileriyle rekabet eden şirketlerde çalıştığını iddia ettikten sonra sendika düşmanı tutumunu “25 yıldır şirkette sendika görmedik. Bir 25 yıl daha görmeyeceğiz. Sendikaya üye olmaları ayrıca beni fazla ilgilendirmiyor” diyerek açığa vurdu.