Kafka’nın telif hakları mahkemesi sonunda bitti

Kafka’nın telif hakları mahkemesi sonunda bitti

Dünyaca ünlü yazar Franz Kafka’nın el yazmaları ve mektuplarının telifi konusunda Ýsrail’de yıllardır süren dava sona erdi. Mahkeme Kafka’nın hiç yayınlanmamış yazılarının da bulunduðu 40 bin sayfalık arşivin telifinin kamuya ait olduðuna hükmetti.

Kafka vasiyetinde en iyi arkadaşı Max Brod’dan ona ait tüm yazıları ölümünden sonra yakmasını istemişti. 1924 yılında Kafka öldüðünde Brod vasiyete uymadı. Eserleri düzenleyerek basan Brod, Çek yazarın dünyaca ünlü bir yazar haline gelmesinde büyük pay sahibi oldu. Nazi Almanya’sı 1939 yılında Prag’ı işgal ettiði zaman Brod, Kafka’nın kendisine bıraktıðı tüm arşivi toplayarak Filistin’e kaçtı.

Brod Tel Aviv’de 1968 yılında ölünce tüm arşivin Ýsrail devlet arşivine baðışlanmasını hayat arkadaşı Esther Hoffe’ye vasiyet etti. Ancak Hoffe de bu vasiyete uymadı. Kafka’nın eserlerini Ýsrail ve Ýsviçre’de özel kasalarda saklayan Hoffe, Dava’nın orijinal nüshasını Marbach’taki Alman Edebiyat Arşivi’ne 2 milyon dolara sattı. Hoffe’nin 2007 yılında ölümünün ardından arşiv kızları Eva Hoffe ve Ruth Wiesler’e kaldı.

Hoffe’nin ölümünün ardından Ýsrail Ulusal Kütüphanesi Brod’un eserleri kamuya baðışladıðı vasiyetini ele geçirdi. Arşivden servet kazanmaya hazırlanan Hoffe ve Wiesler her ne kadar mahkemeye Brod’a ait olduðunu öne sürdükleri 2 sayfalık bir vasiyetname sundularsa da mahkeme Kütüphanenin sunduðu 4 sayfalık vasiyeti esas aldı.

Davanın ardından açıklama yapan Ýsrail Ulusal Kütüphanesi başkanı David Blumberg eserlerin kısa bir süre içinde kataloða eklenip araştırmacılara açılacaðını söyledi. Blumberg arşiv içerisinde paha biçilemeyecek ve beklenmedik eserlerin de yer alabileceðinin ipucunu verdi.

Kafka son hayat arkadaşı Dora Diamant’tan da ölümünün ardından ondaki eserlerini yakmasını istemişti. Diamant kendi elindeki bazı belgeleri yaktı ama büyük bir bölümünü sakladı. 35 mektup ve 20 kadar defterden oluşan bu arşiv 1933 yılında düzenlenen bir ev baskınında Gestapo’nun eline geçti ve o günden sonra bir daha görülmedi.