İsveç tekellerinin yurt dışındaki faaliyetlerini incelemek amacıyla kurulan Swedwatch Volvo, Scania, Atlas Copco ve Sandvik gibi büyük İsveç tekellerinin Güney Afrika’da insan haklarını ihlal ettiğini açıkladı.

Madencilik Güney Afrika’nın en büyük endüstri sektörü. Gayri Sarfi Milli Hasılanın % 5’ni oluşturan sektörde 1,3 milyon işçi çalışıyor. 1994 yılında apartheid rejimini yıkılmasına rağmen, ülkede sınıflar arası uçurum devam ediyor. Küçük bir azınlık toprak ve sermeyanin büyük bir bölümünü denetiminde bulundururken halkın büyük bir çoğunluğu yoksulluk ve sefalet içerisinde yaşıyor.

Yoksulluk içinde yaşayan kesimlerin başında maden işçileri geliyor. Maden ocaklarının çevresinde yaşayan halk da sağlık koşullarına uygun olmayan konutlarda temiz su olanağından yoksun bir biçinde yaşamını sürdürüyor. Bazen de maden tekellerinin baskısından dolayı evlerini terk ederek başka yerlere göç etmek zorunda kalıyor.

 Çalışma koşullarını iyileştirmek ve ücret zammı için direnişe geçen ve gösteriler düzenleyen işçilerin mücadeleleri şiddetle bastırılmaya çalışılıyor. 2012 yılının Ağustos ayında Rustenburg ilinin yakınındaki Marikana’da grev yapan işçilere saldıran polis 34 işçiyi katletmiş ve 78’ini yaralamıştı.

İsveç tekelleri Güney Afrika’ya maden ocaklarında kullanılan iş aletlerini satıyor. İsveç’te çalışanlardan kesilen emeklilik kesintilerini işleten ”Svenska AP Fonden” Güney Afrika’daki pek çok maden ocağı işleten firmanın ortağı.

Swedwatch’ın araştırma ve incelemeleri Güney Afrika’da platin üreten maden ocaklarını kapsıyor. Volvo ve Scania ürettikleri araçların katalizatör sisteminde kullandıkları platini Güney Afrika’dan satın alıyor. Atlas Copco ve Sandvik platin üretimi yapılan ocaklara gelişmiş iş araçları satıyor.

Swedwatch Birleşmiş Milletler’in 2011 Haziran’ında tüm şirketlerin insan haklarına saygı göstermeleri sorumluluğunu taşıdıklarını kararlaştırmasına rağmen İsveç tekellerinin buna uymadıklarını, işçilerin haklarını ihlal eden ve çok güç koşullarda çalıştıran firmalarla alış-veriş yaptıklarını belirtiyor.

Volvo, Scania, Atlas Copco ve Sandvik’i Birleşmiş Milletler’in belirlediği kuralları ve insan haklarını ihlal etmekle suçlayan Swedwatch, firma yetkililerinden zaman geçirmeden gerekli önlemleri almalarını talep ediyor.