Tahmini rakamlara göre Kürdistan’daki kirli savaşa katılan en az 6 bin Türk askeri akli dengesini yitirdi. Ancak “Şehit Aileleri Federasyonu” bu sayının çok daha fazla olduðuna dikkat çekerek, ruh saðlıðı bozulan askerlerin durumlarını heyet raporuyla ıspatlayamadıkları için maðdur durumda olduðunu bildirdi.
Geçtiðimiz hafta Türk basını Dersim’de askerlik yaptıðı sırada akli dengesini kaybeden Iðdırlı asker Rıza Gül’ün dramını gündeme getirmişti. O dönem 20 yaşında olan Gül, 2007 yılında Dersim’in Pülümür ilçesine baðlı Kocatepe Karakolu'nda görevliyken HPG gerilları bu karakola saldırmış ve resmi rakamlara göre 8 asker hayatını kaybetmişti.
Karakolda sabaha kadar çatışmada yaşadıklarından etkilenen Gül, yara almadan kurtulmuş, ancak ruh saðlıðını kaybetmişti. Elazıð Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'ne 4 ay süren tedavinin ardından terhis olan Gül, "şizofreni ve akıl saðlıðı bozukluðu" tanısı konulan 2 çocuk babası Rıza Gül “Gazilik” maaşı yerine “özürlü ve bakıma muhtaç' maaşı baðlanmıştı.
‘DEVLET SAHÝP ÇIKMIYOR’
Ancak Rıza Gül gibi Türkiye’de Kürdistan’daki savaşa katıldıktan sonra “Vietnem sendromu” olarak bilinen travmayı geçiren binlerce askerin olduðu tahmin ediliyor. Sayının fazla olmasından hareketle şimdi askerlik sırasında akli dengesini yitiren er ve rütbeli askerlerin “gazi” statüsüne alınması için yasal çalışmalar yapılıyor.
Heyet raporlarında durumlarını ispat edemeyenler ise maðdur durumda. Bu konuda net rakamların olmadıðını ve sayının 6 binden çok daha fazla olduðunu söyleyen “Şehit Aileleri Federasyonu” Başkanı Hamit Köse, "Hiçbir er ve erbaş o olayların ardından kolay toparlanamıyor. Gencecik çocuklar çok ciddi maðduriyetler yaşıyor. Davulla zurnayla askere yolluyoruz. Ne halde dönüyorlar? Çalışma yeteneðini kaybediyorlar" diye konuştu.
‘VÝETNAM SENDROMU’ NEDÝR?
Kürdistan’da 30 yıldan fazla süren savaşta askerlerin durumunu ilk kez 1998 yılında gazeteci-yazar “Mehmedin Kitabı, Güneydoðu'da Savaşmış Askerler Anlatıyor” kitabıyla gündeme gelmişti. 42 askerle yapılan söyleşilere yer verilen kitap hakkında, dördüncü baskısı yapıldıktan sonra toplatılma kararı çıkartılmıştı. Kitap ve yazarla ilgili dava yıllarca sürdü.
Mater’e konuşan askerlerin anlatımları Vietnam’da savaşan ABD’li askerlerin anlatımlarından farksızdı. Tıp diline "Vietnam sendromu" olarak giren hastalıðın Kürdistan’daki savaşa katınlar askerlerde de sık sık görülmeye başlandıðı konusunda ise uzmanlar hem fikir.
Bu konuda araştırmalar yapan psikolog Dr. Nihat Gencaydin Vietnam sendromuna yakalanmış insanların, çevreleriyle uyum ve iletişim güçlüðü çektiðini söyledi. Hastalıðın kendini asker dönüşü ya da savaş sonrası uyum bozukluðu olarak gösterdiðini belirten Gençaydın “Kişi kabuslar görür. Hatta bazen kendini hala savaşta zanneder. Devamlı tetik halinde yaşayarak olası bir tehlikeyi bekler” şeklinde hastalıðı tanımlıyor.