Konferans, 29 Haziran 2025’te Amed’de “Çatışma Çözümü Süreçlerinde Çocuk” başlığı altında düzenlendi. 

DEM Parti Amed Çocuk Komisyonu’nun ev sahipliğinde gerçekleştirilen konferansa sivil toplum örgütleri, siyasi temsilciler, yerel yönetimlerden seçilmişler ve halk katılım gösterdi.

Konferans, Önder Apo’nu 27 Şubat’taki “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı”ndan sonra oluşan diyalog ve çözüm zemininde çocukların rolünü tartışmak, çocuk politikalarını belirlemek ve çocukların deneyimlerini merkeze almak amacıyla düzenlendi.

ÇOCUKLAR SÜRECİN ÖZNELERİ OLMALI

Konferansta yapılan tartışmalarda, çatışma süreçlerinde çocukların maruz kaldığı çok yönlü şiddet; siyasal, toplumsal, cinsiyet temelli ve ekonomik boyutlarıyla ele alındı. 

Farklı ülkelerin benzer süreçlerdeki deneyimleri de değerlendirilerek, çocukların barış ve demokratik toplumun inşasındaki rolü masaya yatırıldı.

ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR

Sonuç bildirgesine göre konferansta öne çıkan bazı başlıklar şöyle:

* Çocuklar, çatışma çözüm süreçlerinde toplumsal ve politik özneler olarak kabul edilmeli, çocukların kolektif hafızası, deneyim ve ihtiyaçları barış ve demokratik toplumun inşasının eşit bileşeni olmalıdır. 

* Barış ve demokratik toplum, 3. Yol çocukluk perspektifi doğrultusunda çocukların öznellikleri, iradeleri, sesleri ve ihtiyaçları esas alınmadan inşa edilemez. Çocuklar, halkımız ve çocuk alanında çalışan kurumlar, diyalog ve tartışma süreçlerine aktif şekilde katılmalı; birlikte düşünme ve eyleme yöntemleri geliştirilmelidir.

* Son 50 yılda yaşanan çatışma sürecine çocukluk perspektifi göz önünde bulundurularak bakılmalı, çocukların maruz kaldığı katmanlı şiddet deneyimleri kayıt altına alınmalıdır. Yaşam hakkı ihlalleri, şiddet, asimilasyon, engelli bırakma, zorla yerinden etme, işçileştirme ve yoksullaştırma gibi suçlar belgelenmelidir. 

* Silahlar sustuğunda bile çocukların zihninde savaşın etkisinin devam edeceği gerçekliğinden hareketle, çocukların ve çocukluk yıllarının çatışmaya ilişkin belleklerinin tanınması ve onarıcı çalışmalar yürütülmesi hayatidir. Çatışmaya tanık olan çocukların ve kayıp yaşayan ailelerin talepleri esas alınmalıdır. 

* Yaşanan çatışmalar ülkedeki bütün çocukları şiddetin hedefi haline getirmiştir. Uğur Kaymaz, Mehmet Uytun, Enes Ata, Nihat Kazanhan, Berkin Elvan, Ceylan Önkol, Eren Bülbül ve Rozerin Çukur şahsında “devlet dersinde katledilen” bütün çocukların yaşam hakkı ihlallerine dair hakikatler açığa çıkarılmalıdır.

* Uzun yıllara yayılan çatışma süreçlerinde kural haline getirilen cezasızlık politikası, hakikati yok sayan ve faillerin hak ettiği cezayı almasını önleyen bir mekanizmaya dönüşmüştür. Bunun son bulması; çocukların gerçek adaletle buruşturularak kolektif umudun inşası, onarıcı adaletin sağlanması ve barışın toplumsallaşması için elzemdir.

* Barışın sadece onarım değil ortak sorumluluk ve yeniden inşa süreci olduğu göz önünde bulundurularak savaş ve çatışma süreçlerinin bütün ülkede geleceğe ve gelecek nesillere aktarılmaması amacıyla barış müfredatı oluşturulmalıdır.

YENİ KOMİSYONLAR VE YOL HARİTASI

DEM Parti Çocuk Komisyonu, konferans sonunda önümüzdeki döneme ilişkin somut bir yol haritası sundu. Buna göre:

• Çocukların uzun soluklu çatışmadan etkilenme biçimlerini ortaya çıkarmak ve çatışma çözüm süreçlerine katılım yollarını belirlemek üzere İstanbul’da bir konferansın düzenlenmesi.

• Yaşam hakkı ihlalleri, şiddet, asimilasyon, engelli bırakma, zorla yerinden etme, işçileştirme ve yoksullaştırma gibi şiddetten kaynaklı son 50 yılda çocuklara yönelik işlenen suçların açığa çıkarılması için çocuklarla çalışan kurumlar dahil edilerek komisyonumuz tarafından “Çatışma ve Çocuk Hakikat Komisyonu”un kurulması; bu komisyonun çalışmalarının, TBMM’de kurulacak komisyona katkı sağlaması.

• Barış ve demokratik toplumun inşasında çocuk adalet sistemini inşa etmek amacıyla çocuklarla çalışan sivil toplum örgütleri dahil edilerek “Çocuk Adalet Sistemi Komisyonu”nun kurulması; bu amaçla Eylül ayı içerisinde bir çalıştayın yapılması ve bu komisyonun çalışmalarının demokratik anayasa çalışmalarına katkı sağlaması. 

• Çatışma çözüm süreçlerinin yaşandığı ülke deneyimlerini incelemek amacıyla çocuklarla çalışan sivil toplum örgütleri dahil edilerek “Çatışma Çözümünde Çocuk Komisyonu”nun kurulması. 

Bildirge şu ifadelerle son buldu: “Bizler, çocukların savaş ve çatışma süreçlerinde maruz kaldıkları yoksulluk, yoksunluk, zorla yerinden etme, işçileştirme, engelli bırakma, asimilasyon ve cezasızlık politikalarına karşı barış ve demokratik toplumun inşasında sorumluluk almaya hazırız. Biliyoruz ki “ışıkları yandıkça yeri bellidir çocukluğun…” Umudumuz, yakılan barış ışığının çocuklarla birlikte demokratik ve özgür bir toplumu inşa edecek zamanlara vesile olmasıdır.”